Վանո Մուրադելի

Վանո Մուրադելի
Ծնվել է	մարտի 24 (ապրիլի 6), 1908; Գորի, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն
Երկիր	Ռուսական կայսրություն, Վրաստանի Դեմոկրատական Հանրապետություն և ԽՍՀՄ
Մահացել է	օգոստոսի 14, 1970 (62 տարեկան); Տոմսկ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Գերեզման	Նովոդեվիչյան գերեզմանոց
Ժանրեր	օպերա, օպերետ, բալետ, սիմֆոնիա և երգ
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր և ֆիլմերի երաժշտությունների հեղինակ
Գործիքներ	դաշնամուր
Կրթություն	Թբիլիսիի Վանո Սարաջիշվիլիի անվան պետական կոնսերվատորիա (1931) և Մոսկվայի կոնսերվատորիա (1938)
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ կոմպոզիտորների միություն
Պարգևներ	; և

Վանո (Հովհաննես) Եղիայի Մուրադելի (մարտի 24 (ապրիլի 6), 1908^[1]^[2], Գորի, Թիֆլիսի նահանգ, Ռուսական կայսրություն^[3] - օգոստոսի 14, 1970(1970-08-14)^[3]^[1], Տոմսկ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ^[3]), սովետական կոմպոզիտոր։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1968)։

Կենսագրություն

1931 թվականին ավարտել է Թիֆլիսի կոնսերվատորիայի կոմպոզիցիայի (դասատու՝ Ս․ Վ․ Բարխուդարյան) և դիրիժորության (դասատու՝ Մ․ Մ․ Բագրինովսկի) դասարանները։ 1934-1938 թվականներին կատարելագործվել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայում՝ Ն․ Յա․ Մայակովսկու ղեկավարությամբ։ Աշխատել է Վրաստանի դրամատիկական թատրոններում։

Վանո Մուրադելին (1931-1934), ղեկավարել ԽՍՀՄ ռազմածովային նավատորմի կենտրոնական անսամբլը (1942-1944), 1939-1948 թվականին եղել է ԽՍՀՄ երաժշտական ֆոնդի, 1959-1970 թվականներին՝ ՌՍՖՍՀ կոմպոզիտորների միության Մոսկվայի բաժանմունքի նախագահ։ Համարվել է խորհրդային երաժշտական մշակույթի նշանավոր գործիչներից։ Նրա լավագույն համարվող երկերը տոգորված են հայրենասիրությամբ, քաղաքացիականությամբ, նվիրված են արդիականության հրատապ հիմնախնդիրներին։ Հեղափոխական իրադարձություններին են նվիրված «Մեծ բարեկամություն» (1947), «Հոկտեմբեր» (1962) օպերաները, ժամանակակից իրականությանը՝ «Մոսկվա-Փարիզ-Մոսկվա» օպերետը (1968)։ Հեղինակ է 2 սիմֆոնիաների (1938, 1945)։ Մեծ մասսայականություն են վայելում Մուրադելիի երգերը՝ «Հիմն Մոսկվային», «Ուսանողների միջազգային միության հիմն», «Երգ Լենինի մասին», «Բուխենվալդյան ահազանգ»։ ԽՍՀՄ պետական մրցանակներ (1946, 1951)։ Պարգևատրվել է Լենինի, Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշաններով։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 Мурадели Вано Ильич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 93)։

[_083fe903bb8efac8-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_78ca6267f4bd262c-2] 2,0 ^2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_e78210c0940527d9-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 ^3,5 ^3,6 ^3,7 ^3,8 Мурадели Вано Ильич // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[1]

[2]

[3]