Ռութ ֆոն Մայենբուրգ
| Ռութ ֆոն Մայենբուրգ | |
|---|---|
| գերմ.՝ Ruth von Mayenburg | |
| հուլիսի 1, 1907[1] - հունիսի 26, 1993[1] (85 տարեկան) կամ հունիսի 26, 1994[2] (86 տարեկան) | |
| Ծննդավայր | Srbice |
| Մահվան վայր | Վիեննա, Ավստրիա[3] |
| Քաղաքացիություն |  Ավստրիա |
| Կոչում | գնդապետ |
| Մարտեր/ պատերազմներ | Հայրենական մեծ պատերազմ |
| Պարգևներ | |
Ռութ ֆոն Մայենբուրգ (գերմ.՝ Ruth von Mayenburg, հուլիսի 1, 1907[1], Srbice - հունիսի 26, 1993[1] կամ հունիսի 26, 1994[2], Վիեննա, Ավստրիա[3]), ավստրիացի գրող և լրագրող, Ավստրիայի կոմունիստական կուսակցության առաջնորդ, խորհրդային հետախույզ, ազնվական է, հայտնի է «Կարմիր կոմսուհի» մականունով։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծագում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է 1907 թվականի հուլիսի 1-ին Սրբիցե քաղաքում (այժմ՝ Չեխիա) արիստոկրատի և հանքի սեփականատիրոջ՝ Մաքս Հայնսիուս ֆոն Մայենբուրգի ընտանիքում։ Ընտանիքի կրտսեր դուստրն է։ Նա իր մանկությունն անցկացրել է Տեպլից-Շոնաու քաղաքում (այժմ՝ Տեպլիցե)[4]։ Քեռին՝ Օտտոմար Հայնսիուս ֆոն Մայենբուրգը, դեղագործ է և «Chlorodont» ատամի մածուկի գյուտարարը[4]։
Երիտասարդություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վաղ տարիքից ֆոն Մայենբուրգը սկսել է հետաքրքրվել քաղաքականությամբ։ 1929-1930 թվականներին ճարտարապետություն է սովորել Դրեզդենի բարձրագույն տեխնիկական դպրոցում։ Այնուհետև սովորել է Վիեննայի Համաշխարհային առևտրի բարձրագույն դպրոցում։ 1930 թվականից նա ապրում էր Ավստրիայի մայրաքաղաքում իր մոր ընկերուհու՝ բարոնուհի Նետկա Լատշեր-Լաուենդորֆի հետ, որի ընտրյալը Ավստրիայի ապագա նախագահ Թեոդոր Քյորներն էր։ 1932 թվականից Ռութը Ավստրիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության անդամ է և Սոցիալիստական երիտասարդական ճակատի անդամ։ Լատշեր-Լաուենդորֆը և Քյորները օգնեցին ֆոն Մայենբուրգին մտնել սոցիալիստների շրջանակ, որտեղ նրա լավագույն ընկերներն էին Էլիաս Քանետտին և Էռնստ Ֆիշերը՝ «Arbeiter-Zeitung»-ի խմբագիրը (վերջինս դարձավ նրա ամուսինը)։
Թռիչք Ավստրիայից
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1934 թվականին տեղի ունեցավ աշխատավորների ապստամբություն, ովքեր դեմ էին Էնգելբերտ Դոլֆուսի կողմից երկրի բռնի ֆաշիզացմանը։ Նախկին սոցիալ-դեմոկրատներից շատերը փախել են արտասահման, իսկ մյուսները միացել են Կոմունիստական կուսակցությանը։ Այն բանից հետո, երբ երկրում վերջապես արմատավորվեց ավստրոֆաշիզմի ռեժիմը, Ֆիշերը և նրա կինը փախան նախ Չեխոսլովակիա, որտեղ Էռնստը սկսեց աշխատել կոմունիստական ինտերնացիոնալ մամլո ծառայությունում[4][5]։ Շուտով ֆոն Մայենբուրգը օրենքից դուրս հայտարարվեց՝ գաղտնի կոմունիստական գործունեություն ծավալելու համար և ստիպված եղավ մեկնել ԽՍՀՄ։
ԽՍՀՄ-ում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մոսկվայում Ռութը մասնակցեց Շուտցբունդի շքերթին, և շուտով հավաքագրվեց Կարմիր բանակի հետախուզական վարչությունում՝ ստանալով «Լենա» կեղծանունը։ 1934-1938 թվականներին նա կատարել է մի շարք բարդ և վտանգավոր առաջադրանքներ Գլխավոր հետախուզական վարչության համար և շատ է ճանապարհորդել Գերմանիայում[5]։ 4 տարվա ընթացքում նրա պաշտոնը բարձրացել է՝ մայորի կոչումից ընդհուպ մինչև գնդապետի կոչում, որն այն ժամանակ զարմանալի էր համարվում[5][6]։ Նա ստիպված եղավ վերականգնել կապերը կոմունիստների հետ՝ գաղտնի գործունեություն ծավալելու և տեղեկություններ հավաքելու համար, բայց նրա գլխավոր ձեռքբերումը ընդդիմադիր հայացքներով Վերմախտի և ռազմական նախարարության շարքերը համալրելն էր։ Ռութը ծանոթ էր ֆոն Համերշտայն-Էկվորդ ընտանիքին. անձամբ գիտեր ընդդիմության առաջնորդներից մեկին և հակահիտլերյան սպայական դավադրության ապագա առաջնորդ՝ գեներալ Էդուարդ ֆոն Համերշտեյն-Էկվորդին, նրա դուստր Հելգային, ով Գերմանիայի կոմունիստական կուսակցության տեղեկատուն է և Էդուարդի ևս երկու որդիներին։ Ռութը շատ տեղեկություններ հավաքեց առաջիկա երեք տարիների ընթացքում Վերմախտի տեղակայման, Գերմանիայի պաշտպանության, Վերմախտի վերազինման պլանների և տեմպերի, Գերմանիայի և Իտալիայի միջև ռազմական համագործակցության և գաղտնի զարգացումների մասին[4]։ Հանձնարարություններից մեկի ժամանակ նա նույնիսկ գնացքում հանդիպեց Առյուծ Ֆոյխթվանգերին։Անձամբ Կլիմենտ Վորոշիլովը շնորհակալություն է հայտնել «Կարմիր կոմսուհուն»՝ ԽՍՀՄ-ին ցուցաբերած օգնության համար[4]։
Երբ սկսվեց 1930-ականների բռնաճնշումը, Ռութը ստիպված եղավ թողնել հետախուզական աշխատանքները և շարունակել աշխատել Կոմինտերնում` «Ռութ Վիդեն» անունով փաստաթղթերի տակ ապրելով (նրա ամուսինը՝ Էռնստ Ֆիշերը «Պիտեր Վիդեն» անունով անձնագիր ուներ) Մոսկվայի «Լյուքս» հյուրանոցում թիվ 271 սենյակում կոմունիզմի բազմաթիվ առաջնորդների հետ, այդ թվում՝ Հո Շի Մինի ու Չժոու Էնլայի[7]։ Ավելի ուշ նա իր տպավորությունները նկարագրել է «Отель „Люкс“» գրքում։ Ենթադրվում է, որ նա եղել է ֆինն Տոյվո Անտիկայնենի ինքնասպանության ականատեսը, որին ԽՍՀՄ Ներքին գործերի ժողովրդական կոմիսարիատը իբր փորձել է ձերբակալել[8]։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի բռնկումից հետո նա սկսեց աշխատել որպես Կոմինտերնի գործադիր կոմիտեի մամուլի բաժնի օգնական և գերմաներեն լեզվով ռադիոկայանի հաղորդավար, իսկ Կոմինտերնի լուծարումից հետո աշխատանքի ուղարկվեց Կարմիր բանակի գլխավոր քաղաքական կառավարման ոլորտում։ 1943 թվականի աշնանից նա ղեկավարել է առաջնագծի քարոզչական խումբը բելառուսական ռազմաճակատում, իսկ 1944 թվականի հունվարից նա լիազորվել և ներգրավվել է ավստրիացի ռազմագերիների աշխատանքներում[4]։ Պատերազմի ավարտին նա աշխատանքի է անցել ԽՄԿԿ Կենտրոնական կոմիտեի միջազգային տեղեկատվության բաժնի 99-րդ ինստիտուտում։
Վերադարձ Ավստրիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]1945 թվականի հուլիսին Ռութ ֆոն Մայենբուրգը և Էռնստ Ֆիշերը վերադարձան իրենց հայրենիք[9]։ Ֆիշերը շարունակեց աշխատել Կոմինտերնում[10], որտեղ Ռութը դարձավ ավստրա-խորհրդային ընկերության քարտուղարը[4]։ Իր մշակած սցենարով՝ Վիեննայի կինոստուդիայում նկարահանվել է Վիլի Ֆորստի «Վիեննացի աղջիկները» (Wiener Mädeln) ֆիլմը։ Շուտով նա ամուսնալուծվեց Ֆիշերից և 1966 թվականին հեռացավ Ավստրիայի կոմունիստական կուսակցությունից՝ սկսելով հուշագրությամբ զբաղվել։ Իր «Отель „Люкс“» գրքում, որը հրատարակվել է 1978 թվականին, նա խոսել է մոսկովյան հյուրանոցներից մեկում ապրած հինգ տարվա մասին, ինչպես նաև նկարագրել է հյուրանոցի մասին բոլոր եզակի իրադարձություններն ու հետաքրքիր փաստերը[7][11][12]։ Նա նաև դարձել է «Կապույտ արյուն և կարմիր դրոշներ» (գերմ.՝ Blaues Blut und rote Fahnen) գրքի հեղինակը, որտեղ նա քննադատում էր բազմաթիվ նախկին կուսակցականների։
Մահացել է 1993 թվականի հունիսի 26-ին Վիեննայում։
Անձնական կյանք
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]13 տարեկանում ֆոն Մայենբուրգը իր քրոջ՝ Ֆելիի հարսանիքի ժամանակ նշանվել է արիստոկրատ Հանսի ֆոն Հերդերի հետ[13]։ Շուտով ֆոն Հերդերը դարձավ Շտուրմային ջոկատների առաջնորդը և սպանվեց Երկար դանակների գիշերը[4]։ 23 տարեկանում նա սկսեց հանդիպել Ալեքսանդր-Էդցարդ ֆոն Ասեբուրգ-Նեյնդորֆի հետ, բայց շուտով բաժանվեց նրանից և տարվեց ֆրայկորի գեներալ Կուրտ ֆոն Համերշտայն-Էկվորդով[4][13]։ 1932 թվականին նա ամուսնացավ Էռնստ Ֆիշերի հետ։ Ֆիշերից մուսնալուծվեց 1954 թվականին[4], երկրորդ անգամ ամուսնացավ լրագրող Կուրտ Դիման Դիչլի հետ[14]։
Ֆոն Մայենբուրգի գրքերը
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Blaues Blut und rote Fahnen. Revolutionäres Frauenleben zwischen Wien, Berlin und Moskau. 1969. ISBN 3900478724 (Promedia Verlag 1993)
- Hotel Lux. Bertelsmann Verlag (1978) ISBN 3570022714
- Hotel Lux. Das Absteigequartier der Weltrevolution. 1979. ISBN 3492113559 (Piper Verlag GmbH 1991)
- Hotel Lux — die Menschenfalle. Elisabeth Sandmann Verlag GmbH 2011. ISBN 3938045604
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Library of Congress Authorities — Library of Congress.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118579525 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ 4,00 4,01 4,02 4,03 4,04 4,05 4,06 4,07 4,08 4,09 «Köstliche Entdeckung» Der Spiegel (November 3, 1969). Retrieved November 14, 2011(գերմ.)
- ↑ 5,0 5,1 5,2 «Nachts kamen Stalins Häscher», p. 98
- ↑ ДРУГИЕ НЕМЦЫ: ИСТОРИЯ СЕМЬИ ХАММЕРШТАЙН(ռուս.)
- ↑ 7,0 7,1 «Nachts kamen Stalins Häscher», p. 94
- ↑ Mayenburg, Ruth von. Hotelli Lux; перевод на финский. Antti Virtanen; Antikainen, Dimitrof, Fischer, Ho Tshi Minh, Kuusiset, Pieck, Rakosi, Slansky, Sorge, Tito, Togliatti, Tshou En-lai, Ulbricht, Wehner Kominternin hotellissa Moskovassa(ֆին.)
- ↑ Peter Dittmar, «Der steinerne Zeuge des stalinistischen Terrors» Die Welt (October 30, 2007). Retrieved November 11, 2011 (գերմ.)
- ↑ «Nachts kamen Stalins Häscher», p. 102
- ↑ «Buchtipps: Emigranten — Hotel Lux» Արխիվացված 2012-08-01 archive.today GEO Epoche, No. 38 (August 2009). Retrieved November 15, 2011(գերմ.)
- ↑ «Nachts kamen Stalins Häscher», pp. 98, 100, 102, 105
- ↑ 13,0 13,1 «Nachts kamen Stalins Häscher» Der Spiegel (October 16, 1978), p. 95.(գերմ.)
- ↑ «Publizist Kurt Dieman-Dichtl gestorben» Österreichischer Rundfunk (June 3, 2009). Retrieved November 15, 2011(գերմ.)
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Колпакиди А. И. ГРУ в Великой Отечественной войне. — М.: Яуза, Эксмо, 2010. — 608 с. — (ГРУ). — 3000 экз. — ISBN 978-5-699-41251-8
- А.Б.Мартиросян Заговор маршалов. Британская разведка против СССР. — М.: Вече, 2003. — 448 с.
- В.Г.Павлов Женское лицо разведки. — М.: ОЛМА-ПРЕСС Образование, 2003. — С. 363. — 383 с.
- Hans Magnus Enzensberger: Hammerstein oder der Eigensinn. Eine deutsche Geschichte. Frankfurt am Main: Suhrkamp 2008. ISBN 978-3-518-41960-1