Jump to content

Նիկոլայ Ռերիխ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Նիկոլայ Ռերիխ
Николай Рерих
ԿեղծանունRerich, Nikolaj Konstantinovič, Rerih, Nikolaj Konstantinovic, Rerikh, N. K., Rerikh, Nikolaĭ, Roehrich, Nikolay Konstantinovich, Roerich, Nicolas, Roerich, Nikolaĭ Konstantinovich և Roerich, Nikolaj Konstantinovic
Ծնվել էսեպտեմբերի 27 (հոկտեմբերի 9), 1874[1][2]
ԾննդավայրՍանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[3][4]
Վախճանվել էդեկտեմբերի 13, 1947(1947-12-13)[1][5][6][…] (73 տարեկան)
Մահվան վայրԿուլլու, Հնդկաստանի տիրապետություն[3][4]
Ազգությունռուս
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն
ԿրթությունՍանկտ Պետերբուրգի կայսերական համալսարան (1898) և Գեղարվեստի բարձրագույն դպրոց (1897)
Մասնագիտությունփիլիսոփա, նկարիչ, պարուսույց, գրող, հնագետ, բանաստեղծ, դիվանագետ, պատմաբան, ճանապարհորդ հետազոտող, բեմանկարիչ, հագուստ ձևագծող, դիզայներ, գծանկարիչ, նկարազարդող, muralist, Միստիկա, ակնաբույժ և ճանապարհորդ
Ժանրբնանկար[7][8], այլաբանություն[8], կենցաղային ժանր[8], ծովանկար[8], դիցաբանական գեղանկարչություն[8] և հոգևոր արվեստ[8]
Թեմաներփիլիսոփայություն, միստիցիզմ[9], mystical theology?[9], Օկուլտականություն[9], Ստեղծագործական և մասնագիտական գրություն[9], գեղանկարչություն[9], հնագիտություն[9] և Ագնի յոգա[9]
ՈւսուցիչԱրխիպ Կուինջի
ԱշակերտներՄարկ Շագալ, Pavel Golubyatnikov? և Q118533880?
Ներշնչվել էՊոլ Գոգեն[10] և Անրի Մատիս[10]
Պարգևներ
Սուրբ Աննայի շքանշան Սուրբ Վլադիմիրի 4-րդ աստիճանի շքանշան Սուրբ Սավայի շքանշան Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետ Բևեռային աստղի շքանշան և Սուրբ Ստանիսլավի շքանշան
ԱնդամակցությունՌուսական կայսերական հնագիտական միություն, Գեղարվեստը խրախուսող կայսերական ընկերություն և Ա․ Կուինջիի անվան ննկարիչների միություն
ՀայրԿոնստանդին Ռերիխ
ՄայրՄարիա Ռերիխ
ԱմուսինԵլենա Ռերիխ
ԶավակներՍվյատոսլավ Ռերիխ և Յուրի Ռերիխ
Կայքroerich-museum.ru
ստորագրություն
Изображение автографа
 Nicholas Roerich Վիքիպահեստում

Նիկոլայ Կոնստանտինովիչ Ռերիխ (Ռյորիխ)[11] (ռուս.՝ Рерих, Николай Константинович, սեպտեմբերի 27 (հոկտեմբերի 9), 1874[1][2], Սանկտ Պետերբուրգ, Ռուսական կայսրություն[3][4] - դեկտեմբերի 13, 1947(1947-12-13)[1][5][6][…], Կուլլու, Հնդկաստանի տիրապետություն[3][4]), ռուս նկարիչ, հնագետ[12], սցենոգրաֆ[13], փիլիսոփա-միստիկ[14], ճանապարհորդ, հասարակական գործիչ[15]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռերիխի ընտանիքը Հնդկաստանում

Սովորել է Պետերբուրգի Գեղարվեստի ակադեմիայում (1893-1897 թթ., ակադեմիկոս 1909 թվականից), միաժամանակ՝ համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետում (ավարտել է 1898 թվականին)։ Եղել է «Միր իսկուստովա»-ի անդամ (1910-1919 թվականներին՝ նախագահ)։

Աշխատանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատել է սլավոն, հնագիտության բնագավառում։ Սկզբնական շրջանում ստեղծել է հին Ռուսիային նվիրված բանաստեղծական նկարներ («Սուրհանդակ», 1897 թ., «Անդրծովյան հյուրեր», 1901 թ., «Քաղաք են կառուցում», 1902 թ., երեքն էլ՝ Տրետյակովյան պատկերասրահ, Մոսկվա)։

Հետագայում հակվել է դեպի դեկորատիվ ոճավորումն ու սիմվոլիզմը («Երկնային կռիվ», 1912 թ., Ռուսաստանի թանգարան, Լենինգրադ, «Նախանշանակ», 1915 թ., Օդեսայի գեղարվեստական թանգարան)։

1918 թվականից ապրել է արտասահմանում (1936 թվականից՝ մշտապես Հնդկաստանում)։ Կատարել է երկու մեծ հնագիտական արշավ (1924-1928 թթ. և 1934-1935 թթ.) Կենտրոնական և Արևելյան Ասիայում։

1929-1942 թվականներին հնագիտության և ազգագագրական նյութերի ուսումնասիրման կենտրոնը Հիմալայի հետազոտական ինստիտուտն էր («Ուրուսվատի»), որը հիմնադրել է իր որդու՝ Յու․ Ն․ Ռերիխի հետ Նագարում։

1920-1940-ական թվականներին ստեղծած նկարները (մոնղոլյան, տիբեթյան, հիմալայան լեռնային բնանկարների շարեր, սիմվոլիկ կոմպոզիցիաներ) առանձնանում են էմոցիոնալ բնույթով և հարուստ գունային էֆեկտներով («Գուգա Չոխան», 1931 թ., Տրետյակովյան պատկերասրահ, «Հիշիր», 1945 թ., Ռուսական թանգարան)։

Եղել է նաև ճանաչված բեմանկարիչ (Ա․ Պ․ Բորոդինի «Իշխան Իգոր» օպերայի ձևավորումը, 1914 թ., Փարիզ և այլն), մոնումենտալ գործերի հեղինակ (որմնանկարների, խճանկարների, պաննոների էսքիզներ)։ Նրա առաջ քաշած, այսպես կոչված «Ռերիխի պակտ»ի հիմամբ 1954 թվականին Հաագայում ստորագրվել է Ռազմական ընդհարումների դեպքում մշակութային արժեքները պաշտպանելու մասին միջազգային համաձայնագրի Եզրափակիչ ակտը, որ վավերացրել են բազմաթիվ երկրներ, այդ թվում և ԽՍՀՄ-ը։

Ռերիխը նշանակալի ներդրում է կատարել խորհրդային և հնդիկ ժողովուրդների մշակութային մերձեցման գործում։ Հիվանդությունը հնարավորություն չի ընձեռել նրան վերադառնալու հայրենիք։ Հնդկաստանում ստեղծած 400-ից ավելի գործեր հանձնվել են ԽՍՀՄ թանգարաններին, այդ թվում՝ «Ռոնդյան լեռներ», «Հսկաների ուղին» ևն գտնվում են Հայաստանի պետական պատկերասրահում։

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • «Անդրծովյան այցելուները», 1901
    «Անդրծովյան այցելուները», 1901

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Историческая энциклопедия Сибири (ռուս.) / под ред. В. А. Ламин — Новосибирск: 2009. — ISBN 5-8402-0230-4
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 http://www.roerich.org/roerich-biography.php
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 1998.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Archer K. Roerich, Nicholas // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T072668
  7. ↑ Artnet — 1998.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 RKDartists (նիդերլ.)
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 9,4 9,5 9,6 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  10. ↑ 10,0 10,1 https://journal.juilliard.edu/journal/painting-key-color-art-nicholas-roerich#:~:text=Born%20in%20Russia%2C%20Roerich%20grew,Scriabin%2C%20Prokofiev%2C%20and%20Stravinsky
  11. ↑ Подробнее о фамилии см. статью Рерих
  12. ↑
    • Лазаревич О. В., Молодин В. И., Лабецкий П. П. Н. К. Рерих - археолог. Издательство Института археологии и этнографии СО РАН. Новосибирск, 2002
    • Маточкин Е. П. Археологические мотивы в искусстве Н. К. Рериха // Петербургский Рериховский Сборник. - Самара: АГНИ, 1999. - Вып. 2-3
    • Мельников В. Л. Николай Рерих и Императорское Русское Археологическое Общество // Санкт-Петербургский университет. - СПб.: Изд-во СПб. гос. ун-та, 1997б. - № 3 (3437).
    • Окладников А. П. Н. К. Рерих и археология // Рериховские чтения. К 50-летию исследований Н. К. Рериха на Алтае. - Новосибирск, 1976. - С. 8-12
  13. ↑ Nicholas Roerich(անգլ.) // Britannica Online Encyclopedia
  14. ↑ Nicholas Roerich // Encyclopedia Britannica (անգլ.)
    • Рерих Николай Константинович // Большая биографическая энциклопедия
    • Рерих Николай Константинович(չաշխատող հղում) // Энциклопедия Кирилла и Мефодия
    • Nicholas Roerich // Dictionary of Dance. The Oxford Dictionary of Dance. Copyright © 2000, 2004 by Oxford University Press. [1] (անգլ.)
    • Nicholas Konstantinovich Roerich // Russian History Encyclopedia. Encyclopedia of Russian History. Copyright © 2004 by The Gale Group, Inc. [2] (անգլ.)
    • Nicholas Konstantin Roerich // Occultism & Parapsychology Encyclopedia. Encyclopedia of Occultism and Parapsychology. Copyright © 2001 by The Gale Group, Inc. [3] (անգլ.)
    • Брачев В. Тайные общества в СССР. — СПб.: Стомма, 2006. — С. 185. — 390 с.
  15. ↑ Рерих Николай Константинович // Большая биографическая энциклопедия

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միջազգային կազմակերպություններ, հիմնադրամներ և թանգարաններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերասրահ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիդիոֆիլմեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն Ն. Կ. Ռերիխի մասին

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կյանքի մենագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նրա կյանքի խոշոր հրապարակումները, հոդվածներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Лазаревский И. Николай Константинович Рерих // Новый мир. 1901. № 66. С. 328-331.
  • Ростиславов А. Картины Рериха // Театр и искусство. 1903. № 13.
  • Маковский С. К. Святыни нашей старины (по поводу этюдов Н. Рериха) // Журнал для всех. 1904. № 6.
  • Ростиславов А. Индивидуализм Рериха // Золотое Руно. 1907. № 4.
  • Беляшевский Н. Н. К. Рерих // В мире искусства. 1908. № 2-3. С. 25-29.
  • Бенуа А. Художественные письма։ Рерих на выставке «Салона» // Речь. 1909. 28 января (10 февраля). № 27.
  • Макаренко Н.Е. Школа императорского Общества поощрения художеств. 1839 - 1914. Արխիվացված 2015-05-18 Wayback Machine Пг., - 1914. 115, 4 с.
  • Предчувствие войны в творчестве Н. К. Рериха // Нива. 1917. № 9.
  • Григорьев Б. Рерих // Русский голос. 1920. № 5.
  • Андреев Л. Держава Рериха // Жар-птица. 1921. № 4-5.
  • Гребенщиков Г. Д. Мой рассказ о Рерихе // Русский голос. Харбин. 1924. Октябрь.
  • Зеелер В. Н. К. Рерих // Русская мысль (Париж). 1947. № 14.

Խորհրդային ժամանակաշրջանի ուսումնասիրությունները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Х. Легенды, творимые о Н. К. Рерихе // Русская мысль (Париж). 1948. № 45.
  • Маковский С. Кто был Рерих? // Русская мысль (Париж). 1956. 19 июня. № 914.
  • Дмитриева Н. Выставка произведений Н. К. Рериха // Искусство. 1958. № 8. С. 31-36.
  • Князева В. П. Николай Константинович Рерих. 1874-1947։ [монография]. - Л.։ М.։ Искусство, 1963. - 112 с.։ ил.
  • Алёхин А. Д. Живопись раннего периода творчества Н. К. Рериха (до 1916 г.). Автореферат диссертации. - М., 1970.
  • Цесюлевич Л. Рерих на Алтае // Уральский следопыт. 1972. № 2. - С. 17-19.
  • Полякова Е. И. Николай Рерих.- М.։ Искусство, 1973, 1985. - 303 с.։ ил.
  • Беликов П. Ф., Князева В. П. Николай Константинович Рерих Արխիվացված 2020-04-29 Wayback Machine / Серия։ Жизнь замечательных людей.- М.։ Молодая гвардия. - 1973. - 2-е изд.
  • Сидоров В. М. На вершинах (Творческая биография Н. Рериха, рассказанная им самим и его современниками) - М.։ Советская Россия, 1977.
  • Соколовский В. В. Художественное наследие Н.К. Рериха (перечень произведений с 1885 по 1947гг). Н.К. Рерих. Жизнь и творчество. Сборник статей. - М.։. Изд. «Изобразительное искусство» 1978.
  • Живкова Л. Т. Делото на Николай Рьорих ։ [предговор] // Богомил Райнов. Николай Рьорих ։ [албум]. София, 1978. С. 5-10. - Болгар. яз.
  • Зажигайте сердца! Сборник. Изд. 2-е. М.։ Молодая гвардия, 1978, 208 с., ил.
  • Сойни Е. Г. Проблемы финского неоромантизма и литературно-эстетическое наследие Н. К. Рериха։ (вопросы финско-рус. лит. связей)։ дис. …канд. филол. наук / АН СССР, ИМЛИ. - Петрозаводск, 1983. - 180 с.
  • Короткина Л. В. Рерих в Петербурге-Петрограде. - Л.։ Лениздат. - 1985. - 224 с.։ ил. - (Выдающиеся деятели науки и культуры в Петербурге-Петрограде-Ленинграде).

Հետխորհրդային ժամանակաշրջանի ուսումնասիրությունները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Беликов П. Ф. Рерих (Опыт духовной биографии).- Новосибирск, 1994; М., 2011.
  • Башкова Н. В. Проблема преображения человека в философии русского космизма (В. И. Вернадский, Н. К. Рерих, Е. И. Рерих, К. Э. Циолковский)։ автореф. дис. … канд. филос. наук / Тул. гос. пед. ун-т им. Л. Н. Толстого. - Тула, 2004. - 22 с.
  • Бира Ш. Н. К. Рерих как великий монголист-художник // Дельфис. 2002. № 1(29).
  • Бонгард-Левин Г. М. Неизвестные письма Н. К. Рериха // Петербургский Рериховский сборник / СПбГУ. СПб., 2002. Вып. 5. С. 9−19.
  • Букин А. О. Творчество Н. К. Рериха в культурном взаимодействии Индии и России։ дис… канд. филос. наук / Мордов. гос. ун-т. - Саранск, 1999. - 139 с.
  • Волков В. В. Философия культуры Н. К. Рериха։ автореф. дис. … канд. филос. наук / Твер. гос. ун-т. - Тверь, 1998. - 22с.
  • Грецкая Е. Е. Русский живописный исторический пейзаж։ (истоки, становление и расцвет жанра)։ дис. … канд. искусствоведения / Рос. гос. пед. ун-т им. А. И. Герцена . - СПб., 2004. - 172 с.
  • Дьяченко И. Ю. Хранитель культуры // Вестник Российской академии наук. 2007. № 10. С. 921-926.
  • Дьяченко И. Ю. Деятельность Н. К. Рериха по сохранению культурного наследия։ принципы, методы, формы։ дис. … канд. культурологии / Академия переподготовки работников искусства, культуры и туризма. - М., 2012. - 209 с.
  • Жерносенко И. А. Алтай в историко-культурологической концепции Н. К. Рериха։ дис. … канд. культурологии / Рос. гос. пед. ун-т имени А. И. Герцена. − СПб., 1997. - 219 с.
  • Иванов М. А. Рерихи и Тверской край. Тверь։ Издательство ГЕРС. - 2007. - 118 с.
  • Кулакова Е. С. Образ Н. К. Рериха в отечественном изобразительном искусстве ХХ века։ дис. … канд. искусствоведения / Алт. гос. ун-т. - Барнаул, 2009. - 300 с.
  • Лазаревич О. В. Археология в жизни и творчестве Н. К. Рериха։ дис. … канд. ист. наук / Институт археологии и этнографии СО РАН. - Новосибирск, 2001. - 205 с. ОД РГБ 61։ 99 - 7 / 397 - 0.
  • Лазаревич О. В., Молодин В. И., Лабецкий П. П. Н. К. Рерих-археолог: [моногр.]. Новосибирск։ Изд-во Ин-та археологии и этнографии СО РАН, 2002. - 116 с.։ ил.
  • Ларичев В. Е., Маточкин Е. П. Рерих и Сибирь. - Новосибирск, 1993 г.
  • Магомедова А. Д. Педагогические возможности использования творческого наследия Н. К. Рериха в духовно-нравственном развитии личности։ дис. … канд. пед. наук / Дагестан. гос. пед. ун-т. - Махачкала, 2006. - 157 с.
  • Маточкин Е. П. Космос Леонардо да Винчи и Николая Рериха. - Самара, 2002.
  • Минутко И. Искушение учителя (Жизнь и смерть Николая Рериха).- М.։ АСТ-Пресс, 2008, серия։ Историческое расследование. ISBN 978-5-462-00507-5ռուսերեն գիրք первая. Мастер.] - М.։ Международный Центр Рерихов. - 1998. - 624 с., илл. ISBN 5-86988-064-5
  • Николай Константинович Рерих. Библиографический указатель.- М.։ Международный Центр Рерихов. - 1999. - 232 с. ISBN 5-86988-025-4
  • Первушин А. И. Оккультные тайны НКВД и СС. Нева, ОЛМА-Пресс, 1999.
  • Порожнякова Н. Е. Восточнославянские мифологические мотивы в изобразительном искусстве модерна։ автореф. дис. … канд. искусствоведения / Харьков. гос. акад. дизайна и искусств. − Харьков, 2006. − 20 с.
  • «Рерих номинирован на Премию Мира» // The New York Times. March 3, 1929, Sunday (Статья на сайте The New York Times и на сайте Французской Ассоциации Знамени Мира. Перевод статьи на русский язык - «Рерих номинирован на Премию Мира»)
  • Рерихи. Восток-Запад Արխիվացված 2011-07-23 Wayback Machine.- М։ Государственный музей Востока, 2006. ISBN 5-9900336-9-9.
  • Росов В. А. Николай Рерих - вестник Звенигорода, т. 1 (Великий план), СПб։ Алетейя, 2002; т. 2 (Новая страна), М։ Арьяварта, 2004.
  • Росов В. А. Русско-американские экспедиции Н. К. Рериха в Центральную Азию (1920-е и 1930-е годы) (Автореферат докторской диссертации)
  • Рыбаков Б. А. Новизна формы и философская глубина // Дельфис. 1993. Сент. С. 20−22։ ил.
  • Дубаев М. Л. Рерих. — М.: Молодая гвардия, 2003.
  • Дубаев М. Л. Харбинская тайна Рериха. — М.: Сфера, 2001. — 576 с.
  • Андреев А. И. Гималайское братство։ Теософский миф и его творцы (Документальное расследование). Издательство Санкт-Петербургского университета, 2008. ISBN 978-5-288-04705-3
  • Рерихи։ мифы и факты. Сб. ст. под ред. А. И. Андреева, Д. Савелли. - СПб.։ Нестор-История. 2011. - 312 с., ил. ISBN 978-5-98187-695-0
  • Скумин В. А., Ауновская О.К. Светоносцы. — Новочебоксарск: Терос, 1995. — 114 с. — ISBN 5-88167-004-3.
  • Соколов В. Г. Парадигма культуры в философском наследии Е. И. Рерих и Н. К. Рериха Արխիվացված 2013-05-14 Wayback Machine։ автореф. дис. … канд. филос. наук / Харьков. гос. акад. культуры. − Харьков, 2008. − 20 с.
  • Трофимова Е. А. Этическое учение Н. К. Рериха։ автореф. дис. … канд. филос. наук / ЛГУ. − Л., 1990. − 16 с.
  • Тхакур М. Древняя Русь, славянский цикл в творческом наследии Н. К. Рериха (до 1916 г.)։ автореф. дис. … канд. ист. наук / Рос. ун-т дружбы народов. - М., 1996. - 20 с.
  • Тютюгина Н. В. Православная Русь в живописи Н. К. Рериха։ дис. … канд. искусствоведения / Уральский гос. ун-т им. А. М. Горького. - Екатеринбург, 2005. - 174 с.
  • Тюхина Л. Г. Художественная интеллигенция Санкт-Петербурга - Петрограда и начало Первой мировой войны (июль 1914-май 1915 гг.)։ дис. …канд. ист. наук / Рос. гос. пед. ун-т им. А. И. Герцена. - СПб., 2008. - 270 с.
  • Шаров Д. А. Живая Этика Рерихов։ автореф. дис. … канд. филос. наук / Ин-т философии. − М., 1994. − 24 с.
  • Шишкин О. А. Битва за Гималаи. НКВД։ магия и шпионаж.- М.։ ОЛМА-Пресс, 1999
  • Шостак О. Г. Поэзия Н. К. Рериха и её место в русской философской лирике։ автореф. дис. … канд. филолог. наук. Киев, 1997. - 26 с.
  • Znamenski A. Red Shambhala։ Magic, Prophecy, and Geopolitics in the Heart of Asia. Wheaton, IL։ Quest Books, 2011. ISBN 978-0-8356-0891-6
  • Stasulane A. Theosophy and culture: Nicholas Roerich.- Roma։ Pontificia Università gregoriana, 2005. ISBN 978-88-7839-035-5.
  • Andreyev Alexandre. The Myth of the Masters Revived. The Occult Lives of Nikolai and Elena Roerich. - BRILL (Eurasian Studies Library), 2014. - ISBN 9789004270435

Այլ նյութեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Держава Рериха: [Сб. ст.]. - 2-е изд., исправленное. - М.։ Международный Центр Рерихов, 2004. - 72 с.
  • Защитим имя и наследие Рерихов. Т. 1. - М.։ Международный Центр Рерихов, Мастер-Банк. - 2001. ISBN 5-86988-113-7
  • Защитим имя и наследие Рерихов. Т. 3. - М.։ Международный Центр Рерихов, Мастер-Банк. - 2005. ISBN 5-86988-159-5
  • Меч мужества. К 80-летию Центрально-Азиатской экспедиции Н. К. Рериха / Авт.-сост. Л. В. Шапошникова. - М.։ МЦР, Мастер-Банк, 2008. - 536 с., ил.
  • Рерихизм
  • Рерих С. Н. Слово об отце Արխիվացված 2015-09-23 Wayback Machine (Сообщение на научной конференции в Академии художеств СССР, 1974 год);
  • Рерих С. Н. Мой вечный учитель Արխիվացված 2007-12-04 Wayback Machine
  • Смирнов-Русецкий Б. А. Семья Рерихов. Воспоминания. Одесса։ Маяк, 1997.
  • Шапошникова Л. В. Великое путешествие. ռուսերեն գիրք первая. Мастер. - М.։ Международный Центр Рерихов. - 1998. - 624 с., илл. ISBN 5-86988-064-5
  • Шапошникова Л. В. Великое путешествие. ռուսերեն գիրք третья. Вселенная мастера. - М.։ Международный Центр Рерихов. - 2005. - 1088 с., илл. ISBN 5-86988-162-5
  • Шапошникова Л. В. Учёный, мыслитель, художник.- М.։ Международный Центр Рерихов, Мастер-Банк, 2006. - 192 с., илл.
  • Шапошникова Л. В. Держава Рерихов։ В 2 т. - М.։МЦР; Мастер-Банк, 2006.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նիկոլայ Ռերիխ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Նիկոլայ_Ռերիխ&oldid=10107871» էջից