Jump to content

Յոհան Քրիստոֆ Ադելունգ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Յոհան Քրիստոֆ Ադելունգ
գերմ.՝ Johann Christoph Adelung
Ծնվել էօգոստոսի 8, 1732(1732-08-08)[1][2][3][…]
Շպանտեկով, Vorpommern-Greifswald District, Մեկլենբուրգ-Առաջավոր Պոմերանիա, Արևելյան Գերմանիա[4]
Մահացել էսեպտեմբերի 10, 1806(1806-09-10)[2][3][5][…] (74 տարեկան)
Դրեզդեն[3]
ԳերեզմանԴրեզդեն
Քաղաքացիություն Պրուսիայի թագավորություն
Մասնագիտությունբառարանագիր, բանասեր, գրադարանավար, լեզվաբան, թարգմանիչ և գրող
Գործունեության ոլորտլեզվաբանություն
ԱնդամակցությունՊրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Էրֆուրտի կիրառական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերՀալլե-Վիտենբերգի համալսարան և Kloster Berge school?
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[6][7]
ՀայրJohann Paul Adelung?
 Johann Christoph Adelung Վիքիպահեստում

Յոհան Քրիստոֆ Ադելունգ (գերմ.՝ Johann Christoph Adelung, օգոստոսի 8, 1732(1732-08-08)[1][2][3][…], Շպանտեկով, Vorpommern-Greifswald District, Մեկլենբուրգ-Առաջավոր Պոմերանիա, Արևելյան Գերմանիա[4] - սեպտեմբերի 10, 1806(1806-09-10)[2][3][5][…], Դրեզդեն[3]), գերմանացի լեզվաբան, քերական և բառարանագիր։ Ադելունգի «Գերմաներենի հանգամանալից դասագիրք» (1782 թ.) և «Վերին գերմանական բարբառի քերականական-քննական լիակատար բառարանի փորձ» (հ. 1–5, 1774–1786 թթ.) աշխատությունները նպաստել են գրական գերմաներենի նորմավորմանը։ Ադելունգի և Ս. Ֆատերի «Սիհրդատ կամ Ընդհանուր լեզվաբանություն, որին որպես լեզվական նմուշ կցված է «Հայր մերը» համարյա 500 լեզվով ու բարբառով» (հ. 1–4, 1806–1817 թթ.) աշխատությունը տեղեկություններ է պարունակում այն ժամանակ հայտնի գրեթե բոլոր լեզուների վերաբերյալ։ Չնայած բերված հայ–լատինա–պարսկական զուգահեռներին (մայր - mater–, հայր – pater– և այլն), Ադելունգը գտնում էր, որ «հայերենը առանձին, ոչ մի ծանոթ լեզվի հետ առնչություն չունեցող լեզու է»։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 Basler O. Adelung, Johann Christoph (գերմ.)München BSB, Historische Kommission bei der Bayerischen Akademie der Wissenschaften, 2001. — Vol. 1. — S. 63–65.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Аделунг, Иоганн Христоф (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1890. — Т. I. — С. 171.
  4. 4,0 4,1 4,2 Аделунг, Иоанн Христофор (ռուս.) // Энциклопедический лексиконСПб.: 1835. — Т. 1. — С. 187.
  5. 5,0 5,1 5,2 Scherer W. Adelung, Johann Christoph (գերմ.) // Allgemeine Deutsche BiographieL: 1875. — Vol. 1. — S. 80–84.
  6. Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  7. CONOR.Sl
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յոհան Քրիստոֆ Ադելունգ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 70