Կանան Դևի

Կանան Դևի բենգալերեն՝ কানন দেবী
Ծնվել է	ապրիլի 22, 1916(1916-04-22)
Ծննդավայր	Հոուրահ, Presidency division, Բենգալյան նախագահություն, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն
Մահացել է	հուլիսի 17, 1992(1992-07-17) (76 տարեկան)
Մահվան վայր	Կալկաթա, Հնդկաստան
Քաղաքացիություն	Բրիտանական Հնդկաստան,  Հնդկաստան և  Հնդկաստանի տիրապետություն
Կրոն	հինդուիզմ
Մասնագիտություն	դերասանուհի և երգչուհի
Պարգևներ և մրցանակներ	Դադասահեբ Ֆալկեի մրցանակ
kanandevi.com

Կանան Դևի (բենգալերեն՝ কানন দেবী, անգլ.՝ Kanan Devi, ապրիլի 22, 1916(1916-04-22), Հոուրահ, Presidency division, Բենգալյան նախագահություն, Բրիտանական Հնդկաստան, Բրիտանական կայսրություն - հուլիսի 17, 1992(1992-07-17), Կալկաթա, Հնդկաստան), հնդիկ դերասանուհի և երգչուհի։ Եղել է հնդկական կինոյի վաղ շրջանի աստղերից, շատերի կողմից համարվել բենգալական կինոյի առաջին աստղը։ Իսկ երգելու նրա ոճը, որ սովորաբար արագ տեմպ ուներ, օգտագործվել է Կալկաթայի «Նոր թատրոններ» անվանումը կրող կինոստուդիայի հանրահայտ մի շարք հիթերում։

Բիրեն Սիրկարի «Նոր թատրոններ» ստուդիայում նկարահանված ֆիլմերը նրան բերել են սուպերհիթերի երգչուհու համարում, նրա մասնակցությամբ կինոնկարներըը ցուցադրվել են լեփ-լեցուն դահլիճներում։ Ուր էլ գնար, նրան ուղեկցում էր երկրպագուների բազմամարդ բանակը։ «Նոր թատրոններ» ստուդիայում 1937 թվականին կինոռեժիսոր Բարուայի նկարահանած «Մուքթի» ֆիլմում Կանան Դևին կատարել է գլխավոր հերոսուհու դերը, և շատերը այդ դերակատարումը համարում են նրա լավագույն աշխատանքը այդ կինոստուդիայում։ Այդտեղ, դրանից բացի, նկարահանվել է Վիդյապատի, Սաատի (1938), Փողոցային երգիչը (1938), Սապերա (1939), Ջավանի Քի Ռիիթ (1939), Փարաջայ (1939), Աբինեթրի (1940), Լագան (1941), Փարիչայ (1941), Ջավաբ (1942) և այլ ֆիլմերում։ Հենց այդ ժամանակներից է, որ հայտնի է դարձել նախ՝ որպես Կանան Բալա, ապա՝ որպես Կանան Դևի։

Կենսագրություն

Կանանը ծնվել է 1916 թվականի ապրիլի 22-ին, Հնդկաստանում՝ Արևմտյան Բենգալիայի Հաորա քաղաքում։ Եղել է Ռաթան Չանդրա Դասի և Ռաջոբալայի որդեգիրը։ Հայրացուն մահացել է, երբ նա դեռ մանուկ է եղել, ու խորթ մոր հետ հայտնվել են նյութական ծանր վիճակում։ Ընտանիքի բարեկամներից մեկի միջնորդությամբ տասնամյա Կանանը մի փոքրիկ դեր է ստացել Madan Theaters / Jyoti Studios կինոստուդիայում այդ ժամանակ նկարահանվող «Ջայդև» կինոնկարում։ Դրան հաջորդել են նկարահանումները «Սանկարաչարյա» ֆիլմում, որով էլ դրվել է նրա՝ որպես կինոդերասանուհու և երգչուհու կարիերայի հիմքը, կարիերա, որը նրան ցնցոտիներից հասցրել է մեծահարուստի կարգավիճակի։ Իր կյանքի ուշագրավ և ուսանելի պատմությունը Կանանը հետագայում շարադրել է Sabaray Ami Nami ինքնակենսագրական գրքում։

Ըստ որոշ տեղեկությունների՝ նա կրթություն է ստացել իր բնօրրանի Սուրբ Ագնես վանքի դպրոցում, սակայն չի ավատել այն։ Իսկ երգեցողության դասեր առել է Հնդկաստանում լայն ճանաչում ստացած վարպետ երաժիշտներ Ալլա Ռախայից, Բհիշմադև Չաթերջիից, Ռաբինդրա Սանջիթից, Անադի Դասթիդարից։ Կինոյում աշխատակցել է հնդկական կինեմատոգրաֆի այնպիսի մեծանուն գործիչների հետ, ինչպես՝ Ք. Լ. Սայգալը, Փանքաջ Մուլիքը, Փրամաթեշ Բարուան, Փահարի Սանյալը, Չաբի Բիսվասը, Աշոկ Կումարը...

1926-1932 թթ. Կանան Դևին աշխատել է Madan Theatres, 1933-1936 թթ.՝ Radha Films, 1937-1941 թթ.՝ New Theatres, 1942-1948 թթ.` MP Productions կինոստուդիաներում։ 1949 թվականին հիմնադրել է իր սեփական կինոստուդիան, որտեղ շարունակել է նկարահանվել մինչև 1965 թվականը։ Հիսունից ավելի հիշարժան դերակարարումներ, մեծ ժողովրդականություն վայելող բազմաթիվ երգերի ձայնագրություններ. ահա նրա ստեղծագործական տասյակ տարիների աշխատանքի արդյունքը։ Հնդկական կինոյի և երաժշտական արվեստի զարգացման ասպարեզներում ներդած նշանակալի ավանդի համար Կանան Դևին արժանացել է մի շարք պարգևների։

Դևիի դիմապատկերով նամականիշը

1942 և 1943 թվականներին նրան BFJA մրցանակներ են շնորհվել որպես լավագույն դերասանուհու՝ «Փարիչայա» և «Շեշ Ութար» ֆիլմերի գլխավոր հերոսուհիներին վարպետորեն ու տպավորիչ կերպով մարմնավորելու համար։ 1968 թվականին պարգևատրվել է Հնդկաստանի Հանրապետության Պադմա Շրի շքանշանով, 1976-ին՝ Dadasaheb Phalke-ով։ Հայրենի երկրում 2011 թվականին թողարկվել է նրա դիմապատկերը կրող փոստային դրոշմանիշ։

Ֆիլմագրություն

Դերասանուհի

Տարին	Ֆիլմի վերնագիրը	Ռեժիսորը	Դերը	Նշումներ
1926	Ջոյդև	Jyotish Bannerji	Դերասանուհի
1927	Շանկարաչարյա	D.G. Kali Prasad
1931	Ռիշիր Փրեմ	Jyotish Bannerji	Դերասանուհի
1931	Ջորե բարաթ	Jyotish Bannerji	Դերասանուհի	Կարճամետրաժ
1932	Բիշնումայա	Jyotish Bandyopadhyay	Դերասանուհի
1932	Փրալադ	Priyanath Ganguly	Դերասանուհի
1932	Վիշնու Մայա	Jyotish Bannerji	Դերասանուհի
1933	Սրի Գուրանգա	Prafulla Ghosh	Դերասանուհի
1933	Չար Դարվեշ	Prafulla Ghosh	Դերասանուհի	Ֆանտաստիկ
1934	Մաա	Prafulla Ghosh	Դերասանուհի
1934	Հարի Բհակթի	Prafulla Ghosh	Դերասանուհի
1935	Կանտահար	Jyotish Bannerji	Դերասանուհի
1935	Manmoyee օրիորդաց դպրոցը	Jyotish Bannerji	Դերասանուհի
1935	Բասաբդատա	Satish Dasgupta	Դերասանուհի
1936	Բիշաբրիկշա	Phani Burma	Դերասանուհի
1936	Կրիշնա սուդամա	Phani Barma	Դերասանուհի
1936	Խոոնի Կաուն	G. R. Sethi	Դերասանուհի
1936	Մաա	Prafulla Ghosh	Դերասանուհի
1937	Վիդյապատի	Debaki Bose	Դերասանուհի
1937	Մուքթի	Pramathesh Chandra Barua	Դերասանուհի
1937	Վիդյապատի հինդի լեզվով	Debaki Bose	Դերասանուհի
1937	Բիդյապատի (բենգալերեն)	Debaki Bose	Դերասանուհի
1938	Սատի	Phani Majumdar	Դերասանուհի
1938	Փողոցային երգիրը	Phani Majumdar	Դերասանուհի
1939	Սափերա	Debaki Bose	Դերասանուհի
1939	Ջավանի Քի Ռաաթ	Hemchandra Chunder	Դերասանուհի
1939	Սափուրեյ	Debaki Bose	Դերասանուհի
1940	Փարաջայ	Hemchandra Chunder	Դերասանուհի
1940	Հաար Ջիթ	Amar Mullick	Դերասանուհի
1940	Աբինեթրի	Amar Mullick	Դերասանուհի
1941	Փարիչայ	Nitin Bose	Դերասանուհի
1941	Լագան	Nitin Bose	Դերասանուհի
1942	Շեշ Ութար	Pramathesh Chandra Barua	Դերասանուհի
1942	Ջավաբ	Pramathesh Chandra Barua	Դերասանուհի
1943	Jogajog	Sushil Majumdar	Դերասանուհի
1943	Ջոգաջոգ	Sushil Majumdar	Դերասանուհի
1944	Բիդաշինի	Premendra Mitra	Դերասանուհի
1945	Path Bendhe Dilo	Premendra Mitra	Դերասանուհի
1945	Բանփուլ	Niren Lahiri	Դերասանուհի
1945	Ռաջ Լակշմի	Premendra Mitra	Դերասանուհի
1946	Թումի Աաար Աամի	Apurba Kumar Mitra	Դերասանուհի
1946	Կրիշնա Լիլա	Debaki Bose	Դերասանուհի
1946	Արաբական գիշերներ	Niren Lahiri	Դերասանուհի
1947	Չանդրասեկհար	Debaki Bose	Դերասանուհի
1947	Ֆայսլա	Apurba Kumar Mitra	Դերասանուհի
1948	Բանկալեկա	Chitta Bose	Դերասանուհի
1948	Անիրբան	Soumyen Mukherjee	Դերասանուհի
1949	Անանյա	Sabyasachi	Դերասանուհի
1949	Անուռադհա	Pranab Roy	Դերասանուհի
1950	Մեջ Դիդի	Ajay Kar	Դերասանուհի
1952	Դարպաչուրնա		Դերասանուհի
1954	Նաբաբիդհան	Haridas Bhattacharya	Դերասանուհի
1955	Դեբաթրա	Haridas Bhattacharya	Դերասանուհի
1956	Աշա	Haridas Bhattacharya	Դերասանուհի
1959	Indranath Srikanta O Annadadidi	Haridas Bhattacharya	Դերասանուհի

Երգչուհի

1. Asha (1956)
2. Debatra (1955)
3. Naba Bidhan (1954)
4. Darpachurna (1952)
5. Mejdidi (1950)
6. Ananya (1949)
7. Anirban (1948)
8. Bankalekha (1948) ... a.k.a. Ծուռումուռ գրվածք
9. Faisla (1947)
10. Chandrashekhar (1947)
11. Arabian Nights (1946)
12. Krishna Leela (1946) ... a.k.a. Radha Krishna Prem ... a.k.a. Կրիշնայի պատմությունը
13. Tum Aur Main (1946)
14. Tumi Aar Aami (1946)
15. Ban Phool (1945)
16. Path Bendhe Dilo (1945)
17. Rajlaxmi (1945)
18. Bideshini (1944)
19. Jogajog (1943)
20. Jawab (1942) ... a.k.a. Shesh Uttar (India: Bengali title) ... a.k.a. Վերջին պատասխանը
21. Lagan (1941)
22. Parichay (1941) ... a.k.a. Ծանոթություն ... a.k.a. Ամուսնություն
23. Abhinetri (1940)
24. Haar Jeet (1940)
25. Jawani Ki Reet (1939)
26. Parajay (1939)
27. Sapera (1939) ... a.k.a. Օձեր հմայողը
28. Sapurey (1939) (playback singer) ... a.k.a. Օձեր հմայողը
29. Bidyapati (1937)
30. Mukti (1937/I) ... a.k.a. Ազատություն ... a.k.a. Հոգու ազատագրումը
31. Mukti (1937/II)
32. Vidyapati (1937)
33. Bishabriksha (1936) ... a.k.a. Թույնի ծառը
34. Krishna Sudama (1936) ... a.k.a. Կրիշնա և Սուդամա
35. Manmoyee Girls School (1935)
36. Maa (1934)
37. Char Darvesh (1933) ... a.k.a. Արաբստանի վաճառականը
38. Vishnumaya (1932) ... a.k.a. Վիշնուի արածները
39. Jore Barat (1931)
40. Prahlad (1931/I)

Պրոդյուսեր

1. Աբհայա օ Սրիկանտա (1965)
2. Indranath Srikanta O Annadadidi (1959)
3. Ռաջլակշմի օ Սրիկանտա (1958)
4. Անդհարե Ալո (1957)
5. Աշա (1956)
6. Դեբաթրա (1955)
7. Նաբա Բիդհան (1954)
8. Դարպաչուրնա (1952)
9. Մեջդիդի (1950)
10. Անանյա (1949)
11. Բամուներ Մեյե (1949)

Արտաքին հղումներ

• Welcome to the World of Kanan Devi
• Կանան Դևի Internet Movie Database կայքում

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կանան Դևի» հոդվածին։