Jump to content

Դնեպր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Դնեպր (այլ կիրառումներ)
Դնեպր
Դնեպրը Կիևում
Բնութագիր
Երկարություն2201
Ավազանի մակերես503 500 կմ²[1]
Ջրի ծախս1670 մ³/վ
Ջրահոսք
ԱկունքԲոչարովո
Ակունքի տեղակայումՎալդայի բարձրություն
ԳետաբերանԴնեպրի լիման
Գետաբերանի տեղակայումԴնեպրի լիման
Կոորդինատներ
Գետի թեքություն0,1 մ/կմ
Տեղակայում
Հոսող հոսքերՍոժ, Դեսնա[1], Տրուբեժ[1], Sula River?[1], Պսյոլ[1], Վորսկլա[1], Սամարա (Դնեպրի վտակ)[1], Konka River?[1], Drut River?, Berezina?, Բերեզինա, Պրիպյատ[1], Տետերև[1], Իրպեն[1], Ռոս[1], Tiasmyn?[1], Bazavluk River?[1], Inhulets River?[1], Adamenka?, Vilshanka?[1], Ստուգնա[1], Krasna?[1], Koshova?, Supiy River?[1], Zolotonoshka?[1], Berdyáika?, Oril River?[1], Tuxinka?, Niehauka?, Ulyanavka?, Vodbica?, Kutsenyka?, Uchliasć?, Վյազմա, Lybid River?, Viedryč?, Vop?, Orshitsa?, Krapivnya?, Dubravienka?, Beryozovka?, Mereya?, Adrova?, Okra?, Bolshoy Vopets?, Verzha?, Vodva?, Volost?, Vopets?, Glibochitsya?, Dabryca?, Dyma?, Kolodnya?, Losmyona?, Maly Vopets?, Mokra Sura?[1], Nagat?, Nemoshchyonka?, Orleya?, Osma?, Peremcha?, Pochaina?, Solya?, Stabna?, Syrets?, Khmost?, Uzha?, Ustrom?, Vilchanka?[1], Serebryanka?, Darnitsya?, Irkliy?[1], Bilozerka River?[1], Vorona?[1], Vita River?[1], Desenka?, Kriva Ruda?, Mokra Moskovka?[1], Polovitsya?, Sukhiy Kagamlyk?, Tsybulnik River?[1], Gutlyanka?, Lescha?, Lachva River?, Mokryanka?, Arcislaŭka?, Bobrovka?, Rasasienka?, Pakulka?[1], Losvinka?, Rzhavka?, Rekotun?, Chernitsa?, Krapivenka?, Ulyanka?, Rdzica?, Chyzhovka?, Pavna?, Charamkha?, Dzebra?, Zadubrovienka River?, Dobasna? և Toščyca?
Ջրի մարմիններԿիևի ջրամբար, Kaniv Reservoir?, Kremenchuk Reservoir?, Kamianske Reservoir?, Kakhovka Reservoir? և Դնեպրի ջրամբար
ԵրկիրՌուսաստան Ռուսաստան
Ուկրաինա Ուկրաինա
Բելառուս Բելառուս
ԵրկրամասԶապորոժիեի մարզ, Խերսոնի մարզ, Վիտեբսկի մարզ, Մոգիլյովի մարզ, Գոմելի մարզ, Դնեպրոպետրովսկի մարզ, Պոլտավայի մարզ, Կիրովոգրադի մարզ, Չերկասիի մարզ, Չեռնիգովի մարզ, Կիևի մարզ, Կիև և Սմոլենսկի մարզ
ՋրահավաքԴնեպրի ավազան
Գետը Վիքիպահեստում

Դնեպր (ռուսերեն՝ Днепр, բելառուսերեն՝ Дняпро, ուկրաիներեն՝ Дніпро, հին սլավոներեն՝ Дънѣпръ, հին հունարեն՝ Βορυσθένης, լատիներեն՝ Danapris), գետ Բելառուսում, Ուկրաինայում և Ռուսաստանում։ Սկիզբ է առնում Վալդայան բարձրավայրից, թափվում Սև ծովի Դնեպրի լիմանը։

Երկարությունը 2200 կմ է, նավարկելի է գետաբերանից 1677 կմ։ Առավել կարևոր քաղաքները՝ Սմոլենսկ (Ռուսաստան), Մոգիլյով (Բելառուս), Կիև, Չերկասի, Կրեմենչուգ, Կամենսկոե, Դնեպր, Զապորոժիե, Նիկոպոլ, Խերսոն (Ուկրաինա)։ Արհեստական ջրային ցանցով միացված է Բալթիկ ծովի ավազանի գետերին։

Հին հույները գետն անվանել են Բորիսթենես. ենթադրում են, որ անվանումն առաջացել է պարսկերեն վոուրուստան «ընդարձակ վայր» բառից (նկատի ունենալով գետաբերանում եղած լայն լիմանը)։ Բյուզանդական աղբյուրներում հիշատակվում է Դանապրիս և Դանապեր անուններով։ Հետազոտողների մեծ մասը կարծում է, որ անվանման հիմքում ընկած է իրանական լեզուներում «գետ» նշանակող դոն բառը[2]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 1,18 1,19 1,20 1,21 1,22 1,23 1,24 1,25 1,26 1,27 1,28 1,29 1,30 Каталог річок України (укр.)Київ: 1957. — 192 p.
  2. Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան (1987). Աշխարհագրական անունների բառարան. Երևան: «Լույս». էջ 132.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դնեպր» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 427