Բելա չաո

«Բելա չաո»
ի երգը
Ժանր	ժողովրդական երաժշտություն և բողոքի երգ
Լեզու	իտալերեն

Բելա չաո կամ Իտալական պարտիզանների երգ (իտալ.՝ Bella ciao - Մնաս բարով գեղեցկուհի), իտալական ժողովրդական երգ, որը Իտալական դիմադրության շարժման մասնակիցները երգել են Մոդենայի սարերում Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ։ Երգը համաշխարհային հռչակ է ձեռք բերել 20-րդ դարի 40-ական թվականներից։

Ստեղծման պատմություն

Որ «Բելա չաոն» երգել են Դիմադրության շարժման մասնակիցները, փաստացի ապացուցված է, ինչը չի կարելի ասել նրա «գարիբալդիական» ծագման մասին։ Երգի տարածման շրջանը նեղ էր՝ բոլոնյան Ապենինների և Ռեջո-Էմիլիա շրջանի միջև, որը վերահսկվում էր պարտիզանների կողմից։ Ըստ տարածված կարծիքի երգը գրել է պարտիզաններից մեկը, որ բժիշկ կամ ֆելդշեր էր։

Երգի տեքստը վերցրած է ժողովրդական Fior di tomba («Ծաղիկը գերեզմանին») և «Թերեզայի ծաղիկը», «Ռոզինայի ծաղիկը» և «Թխկում, թխկում է դուռը» (E picchia picchia la porticella) երգերից։ Այժմ կա երգի տեքստի մի քանի տարբերակ, որոնք իրարից էապես չեն տարբերվում, օրնակ՝ «stamattina» («այսօր առավոտյան») բառի փոխարեն, մյուս տարբերակում «una mattina» («մի անգամ առավոտյան») տարբերակն է։ Քանի որ «Բելա չաոն» երգվում է առաջին դեմքից, ապա նայած կատարողի սեռի, երգվում է կամ տղամարդու, կամ էլ կնոջ անունից։ Երաժշտությունը վերցրած է իտալական հնագույն մանկական «Քնաբեր դեղ» երգից։

Երգի տեքստը

Bella ciao (տարբերակ) Una mattina mi son svegliato, o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao! Una mattina mi son svegliato ed ho trovato l’invasor. O partigiano, portami via, o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao! O partigiano, portami via, ché mi sento di morir. E se io muoio da partigiano, o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao! E se io muoio da partigiano, tu mi devi seppellir. E seppellire lassù in montagna, o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao! E seppellire lassù in montagna sotto l’ombra di un bel fior. E le genti che passeranno o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao! E le genti che passeranno Mi diranno «Che bel fior!» È questo il fiore del partigiano, o bella, ciao! bella, ciao! bella, ciao, ciao, ciao! È questo il fiore del partigiano morto per la libertà!

Bella ciao delle mondine Alla mattina appena alzata o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao alla mattina appena alzata in risaia mi tocca andar. E fra gli insetti e le zanzare o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao e fra gli insetti e le zanzare un dur lavor mi tocca far. Il capo in piedi col suo bastone o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao il capo in piedi col suo bastone e noi curve a lavorar. O mamma mia, o che tormento! o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao o mamma mia o che tormento io t’invoco ogni doman. Ma verrà un giorno che tutte quante o bella ciao bella ciao bella ciao ciao ciao ma verrà un giorno che tutte quante lavoreremo in libertà

Fior di tomba Stamattina mi sono alzata, stamattina mi sono alzata, sono alzata — iolì sono alzata — iolà sono alzata prima del sol. Sono andata alla finestra e ho visto il mio primo amor che parlava a un’altra ragazza, discorreva di far l’amor. Sono andata a confessarmi e l’ho detto al confessor. Penitenza che lui m’ha dato: di lasciare il mio primo amor. Ma piuttosto che lasciarlo son contenta mì a morir. Farem fare la cassa fonda e andremo dentro in tri: prima il padre e poi la madre e il mio amore in braccio a mi, e il mio amore in braccio a mi.

E picchia picchia la porticella E picchia picchia la porticella dicendo: «Oi bella, mi vieni a aprir». E picchia picchia la porticella dicendo: «Oi bella, mi vieni a aprir». Con una mano aprì la porta e con la bocca la gli dà un bacin. La gh’ha dato un bacio così tanto forte che la suoi mamma la l’ha sentì. Ma cos’hai fatto, figliola mia, che tutto il mondo parla mal di te? Ma lascia pure che il mondo 'l diga: io voglio amare chi mi ama me. Io voglio amare quel giovanotto ch’l’ha fatt sett’anni di prigion per me. L’ha fatt sett’anni e sette mesi e sette giorni di prigion per me. E la prigione l'è tanto scura, mi fa paura, la mi fa morir