Թքագեղձեր

The printable version is no longer supported and may have rendering errors. Please update your browser bookmarks and please use the default browser print function instead.

Բերանի խոռոչում կան ինչպես մանր, այնպես էլ խոշոր թքագեղձեր։ Խոշոր թքագեղձերն են՝

Հարականջային գեղձը (glandula parotis), շճային տիպի թքագեղձերից ամենախոշորն է, տեղավորված դեմքի կողմնային երեսին և ականջի խեցուց քիչ ցած ու առաջ՝ խրվելով նաև ստորին ծնոտի ճյուղի հետին մասի՝ հետծնոտային փոսի մեջ (fossa retromandiburaris)։ Գեղձի ծորանն ունի 5-6 սմ երկարություն, դուրս գալով գեղձի առաջային եզրից, գնում է առաջ ծամիչ մկանի (m. masseter) մակերեսով՝ մինչև նրա առաջային եզրը և, այտի ճարպային հյուսվածքի միջով անցնելով, ծակում է թշամկանը (m. buccinator)։
Ենթածնոտային գեղձը (glandula submandiburaris) խառը բնույթի, բարդ բշտախողովակազմ գեղձ է, մեծությամբ երկրորդն է։ Գեղձի ծորանը անցնում է m. mylohyoideus-ի վրայով, բերանի հատակի երկայնքով ուղղվում է վեր և ենթալեզվային գեղձից միջայնորեն բացվում է թքային պտկիկի վրա։
Ենթալեզվային գեղձը (glandula subliagualis) լորձային տիպի բարդ բշտախողովակակազմ գեղձ է։ Տեղավորված է մախաթկորճային մկանի (m.mylohyoideus) վերևում բերանի խոռոչի հատակին և, ծածկվելով միայն լորձաթաղանթով, լեզվի ու ստորին ծնոտի ներքին երեսի միջև գոյացնում է ենթալեզվային ծալքը (plica sublingualis)։ Գեղձի գլխավոր արտատար ծորանը ձգվում է ենթածնոտային գեղձի ծորանի կողքով և նրա հետ միասին բացվում է միևնույն բացվածքով, կամ անմիջապես նրա մոտ։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 270)։