Ատլասի լեռներ
- Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Ատլաս (այլ կիրառումներ)
Ատլասի լեռներ | |
---|---|
արաբ․՝ جبال الأطلس | |
Ատլասի լեռների տեղադրությունը | |
Տեսակ | լեռնաշղթա |
Երկիր | Աֆրիկա |
Վայր | Հյուսիսային Աֆրիկա |
Աշխարհագրական տեղադրություն | Մարոկկո, Ալժիր, Թունիս |
Մասն է | Ալպ-Հիմալայան գեոսինկլինալ |
Բարձրությունը ծովի մակարդակից | 4,165 |
Երկարություն | 2092 |
Լայնություն | 1019 |
Մակերես | 775 340 |
Բարձրագույն գագաթ | Տուբկալ |
Ձևավորում | Մինչքեմբրի |
Պատկերներ Վիքիպահեստում |
Ատլասի լեռներ (արաբ․՝ جبال الأطلس), լեռնային համակարգ Աֆրիկայի հյուսիս–արևմուտքում, Մարոկկոյի, Ալժիրի և Թունիսի սահմաններում։ Երկարությունը մոտ 2000 կմ, առավելագույն բարձրությունը՝ 4165 մ (Տուբկալ լեռ)։ Կազմված Է իրար զուգահեռ մի շարք լեռնաշղթաներից (Ռիֆյան Ատլաս, Բարձր Ատլաս, Միջին Ատլաս և այլն) և զանգվածներից, միմյանցից բաժանված բարձր լեռնային սարավանդաձև հարթավայրերով (բարձրությունը 800–1200 մ)։ Սեյսմիկ տարածք Է, առաջացել է երրորդական ժամանակաշրջանում։ Կազմված Է կրաքարերից, կավերից, հանդիպում են հնագույն հրաբխային ապարներ։ Ատլասի ռելիեֆը բազմազան Է․ կան ալպյան ձևեր, սեղանաձև հարթավայրեր, կուեստներ, մնացորդային լեռներ։ Գետերը, որոնք այստեղ կոչվում են ուեդներ կամ վադիներ, ունեն անձրևային սնում և ձմեռային վարարումներ։ Ամռանը ցամաքում են։ Միջլեռնային իջվածքներում տեղադրված են աղի լճեր՝ սեբխաներ։ Հյուսիսային մերձափնյա հարթավայրերը և լեռնալանջերը ծածկված են միջերկրածովյան բուսականությամբ, ներքին շրջանները՝ կիսաանապատներով։ Բարձր լեռների ստորին գոտում աճում են թփուտներ, ապա՝ խառը, իսկ ավելի բարձր՝ փշատերև անտառներ։ Ունի յուրահատուկ, սակայն ոչնչնացման եզրին կանգնած կենդանական աշխարհ։ Օգտակար հանածոներից են՝ երկաթը, կապարը, ցինկը, կոբալտը, մոլիբդենը, կերակրի աղը, ֆոսֆատները, նավթը։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |