«Գենդալֆ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Գենդալֆ
Տեսակ	գրական հերոս, Maiar? և կինոհերոս
Հեղինակ	Ջոն Ռոնալդ Ռուել Թոլքին
Ներկայացված է	Հոբիթը, Մատանիների տիրակալը, Մատանիների տիրակալը. Թագավորի վերադարձը, Երկու ամրոց, Սիլմարիլիոն, Մատանու եղբայրությունը, Մատանիների տիրակալը. Մատանու եղբայրություն և Մատանիների տիրակալը. Երկու ամրոց
Սեռ	արական
Հրարած տիեզերքից	Տոլկինի լեգենդարիում
Մասնագիտություն	թրավոր և հրաշագործ
Դերը կատարել են	Իեն ՄակՔելլեն և Daniel Weyman?
	Gandalf Վիքիպահեստում

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

Ընթացիկ տարբերակը 17:13, 5 Ապրիլի 2024-ի դրությամբ

Գենդելֆ

Անվան տարբերակներ	Գենդելֆ Մոխրագույն, Գենդելֆ Սպիտակ, Մոխրագույն Թափառական, Օլորին, Միտրանդիր, Տարկուն, Ինկանուս, Սպիտակ ձիավոր
Ռասա	Մայար
Սեռ	Արական
Բնակության վայր	Վալինոր, Իրմո (Լորիեն) այգիներ
Կյանքի տարիներ	Անմահ, Միջերկրում կյանքի տարիներ՝ մոտ Թ․դ․ 1000 — Թ․դ․ 3021)
Զենք	Գլամդրինգ սուր և մոգական գավազան
Մատանի	Էլֆական երեք մատանիներից մեկը՝ Նարիան

Գենդելֆ, (անգլ․ Gandalf) Ջոն Ռոնալդ Ռուել Թոլքինի լեգենդարիումի «Հոբիթ կամ գնալն ու գալը» և «Մատանիների տիրակալ» վեպի գլխավոր կերպարներից մեկն է։ Միջերկրում հայտնի է որպես ամենաիմաստուն կախարդներից մեկը։

Ստեղծման պատմություն

«Գենդելֆ» անունը, կամ, ավելի ճիշտ, «Գանդալվ», վերցված է հին նորվեգական Dvergatal վեպից, որտեղ նա պատկանում է թզուկների ռասային^[1]։ «Հոբիթ»-ի սկզբնական փուլում Գենդելֆին անվանում էին թզուկների առաջնորդ և նկարագրում էին, ինչպես «ձեռնափայտով ծերունի»^[1]։ Վերջնական տարբերակում Նաուգրիմ թագավորի տարբերակում նրանց առաջնորդը եղել է Տորին Դուբաշիտը^[2], իսկ հեղինակը՝ կախարդին անվանել է Գենդելֆ, այն պատճառով, որ սկզբնականում նրան տվել էր Բլադորտին անունը, որը նրան թվացել է անլուրջ։ Գենդելֆ անունը ծագել է gandr (թարգմանվում է կախարդական ձեռնափայտ) և alfr («Ալվ» Հին իսլանդականով էլֆ) բառերից։

Նրա արտաքին նախատիպը դարձել է շվեյցարական փոստային բացիկը, «Լեռնային ոգի» անունով, որտեղ պատկերված է մորուսավոր տղամարդ, լայնեզր գլխարկով, որը կերակրում է եղնիկին^[3]։

Գրականագետ Գարոլդ Բլումի կարծիքով՝ Գենդելֆի կերպարանքում գտել են գերագույն սկանդինավյան աստծո՝ Օդինի դիմագծերը^[4]։

Դա հաստատվում է Թոլքինի նամակներից մեկում, որտեղ նա գրում է, որ Գենդելֆին պատկերացնում է որպես «Ճամփորդ Օդինի հոգով»^[5]։

«Mapping the Catholic cultural landscape» հեղինակների համաձայն՝ Գենդելֆը մարմնավորում է հույս նվիրողի կերպար^[6]։

Գենդելֆի հայտնվելը Միջերկրում

Գենդելֆի իրական անունը Օլորին է։ Երբեմն նա հայտնվում էր էլֆերի մեջ, ստանալով էլֆի կերպար, և կիսվելով նրանց հետ իմաստուն մտքերով։

Օլորինը հաճախ եղել է Նիենայի դահլիճներում, որը գտնվում է հեռավոր արևմուտքում, աշխարհի սահմաններին։ Նրա մոտ Օլորինը սովորել է համբերությանը և կարեկցանքին։ Սակայն ավելի շատ նրան կապում են Մանվեյի և Վառդայի հետ, քանի որ հենց նրանք են ուղարկել Գենդելֆին Միջերկիր 3 դարաշրջանի 1000 թվականին։ Հենց նա է ընտրվել Վալար խորհրդի կողմից Միջերկիր ուղարկվելու համար, որպեսզի օգնի էլֆերին և մարդկանց պայքարել նորաստեղծ սև տիրակալի՝ Սաուրոնի դեմ։ Սկզբում Օլորինը հրաժարվում է, սակայն հետո համաձայնության գալիս։ Միջերկրում հայտնի է եղել Գենդելֆ Մոխրագույն անունով։

Առավել հայտնի է դարձել, երբ սկսել է ճանապարհորդել ամբողջ Միջերկրով։

Տարբեր երկրներում իմ անունը տարբեր է։ Էլֆերի մեջ ես Միտրանդիրն եմ, թզուկների մեջ Թարկուն, պատանեկության տարիներին, հին մոռացված արևմուտքում ես եղել եմ Օլորինը, հարավում Ինկանուս, հյուսիսում՝ Գենդելֆ, իսկ արևելքում ես չեմ լինում։

Գենդելֆը և Հոբիթները

Թե երբ Գենդելֆը սկսեց հետաքրքրվել հոբիթներով և սիրել նրանց հայտնի չէ, բայց ահա նրանց հետ մտերմանալու պատճառներից մեկը նրա կանխամտածումներն էին, Գենդելֆ Մոխրագույնը կարծում էր որ վառ ապագան հենց հոբիթի միջոցով պետք է գա։

Հետաքրքիր փաստեր

Նոր Զելանդիայում, դուրս է եկել մետաղադրամների հավաքածու «Մատանիների տիրակալ» ֆիլմի կերպարների պատկերներով, ընդգրկելով 50 ցենտանոց դրամ, որի վրա Գենդալֆի պատկերն է^[7]^[8]^[9]։
Յան Մաքկելենի կատարած դերը զբաղեցրել է 30-րդ տեղը (03.04.2016) 100 մեծագույն կերպարների ցանկում Empire ամսագրում^[10]։
Սկզբում Գենդելֆի դերի համար հրավիրվել են Շոն Քոններիին և Թոմ Բեյքերը, սակայն ընտրվեց Յան Մաքկելենը։

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 Greg Harvey. The Origins of Tolkien's Middle-earth For Dummies. — For Dummies, 2011. — 360 p.
↑ Douglas Anderson. The Annotated Hobbit, «Inside Information», note 9, p. 287.
↑ Manfred Zimmerman, «The Origin of Gandalf»; Josef Madlener, Mythlore 34 (1983).
↑ Harold Bloom. J.R.R. Tolkien's «The Lord of the Rings». — Infobase Publishing, 2008. — P. 73. — 208 p.
↑ Burns, M. Perilous Realms: Celtic and Norse in Tolkien's Middle-earth. — Toronto: University of Toronto Press, 2005. — P. 97. — 225 p. — ISBN 0802038069
↑ Paula Jean Miller & Richard Fossey. Mapping the Catholic cultural landscape. — Rowman & Littlefield, 2004. — P. 59—60. — 276 p.
↑ «Իրկուտսկում հայտնվել են Էլֆյան դոլարներ». REGNUM. 03.02.2004. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 2-ին.
↑ «50 ցենտը Գենդալֆի հետ, Նոր Զելանդիա» (անգլերեն). Numismaster. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 2-ին.
↑ «1 դոլար «Մատանինեչի տիրակալ» ֆիլմի հերոսների հետ, Նոր Զելանդիա». Global coins. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 2-ին.
↑ The 100 Greatest Movie Characters| 28. Gandalf | Empire | www.empireonline.com

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գենդալֆ» հոդվածին։

[Harvey-1] 1,0 ^1,1 Greg Harvey. The Origins of Tolkien's Middle-earth For Dummies. — For Dummies, 2011. — 360 p.

[2] Douglas Anderson. The Annotated Hobbit, «Inside Information», note 9, p. 287.

[3] Manfred Zimmerman, «The Origin of Gandalf»; Josef Madlener, Mythlore 34 (1983).

[Bloom-4] Harold Bloom. J.R.R. Tolkien's «The Lord of the Rings». — Infobase Publishing, 2008. — P. 73. — 208 p.

[5] Burns, M. Perilous Realms: Celtic and Norse in Tolkien's Middle-earth. — Toronto: University of Toronto Press, 2005. — P. 97. — 225 p. — ISBN 0802038069

[Catholic-6] Paula Jean Miller & Richard Fossey. Mapping the Catholic cultural landscape. — Rowman & Littlefield, 2004. — P. 59—60. — 276 p.

[7] «Իրկուտսկում հայտնվել են Էլֆյան դոլարներ». REGNUM. 03.02.2004. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 2-ին.

[8] «50 ցենտը Գենդալֆի հետ, Նոր Զելանդիա» (անգլերեն). Numismaster. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 2-ին.

[9] «1 դոլար «Մատանինեչի տիրակալ» ֆիլմի հերոսների հետ, Նոր Զելանդիա». Global coins. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունիսի 2-ին.

[10] The 100 Greatest Movie Characters| 28. Gandalf | Empire | www.empireonline.com

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

@@ Տող 18. / Տող 18. @@
 == Ստեղծման պատմություն ==
 {{Տեղեկաքարտ Գրական հերոս}}
-«Գենդելֆ» անունը, կամ, ավելի ճիշտ, «Գանդալվ», վերցված է հին նորվեգական ''[[Dvergatal]]'' վեպից, որտեղ նա պատկանում է թզուկների [[ռասա]]յին<ref name="Harvey">{{книга|автор=Greg Harvey.|заглавие=The Origins of Tolkien's Middle-earth For Dummies|место=|издательство=For Dummies|год=2011|pages=|allpages=360}}</ref>։ «Հոբիթ»-ի սկզբնական փուլում Գենդելֆին անվանում էին թզուկների առաջնորդ և նկարագրում էին, ինչպես «ձեռնափայտով ծերունի»<ref name="Harvey" />։ Վերջնական տարբերակում Նաուգրիմ թագավորի տարբերակում նրանց առաջնորդը եղել է Տորին Դուբաշիտը<ref>Douglas Anderson. The Annotated Hobbit, «Inside Information», note 9, p. 287.</ref>, իսկ հեղինակը՝ կախարդին անվանել է Գենդելֆ, այն պատճառով, որ սկզբնականում նրան տվել էր Բլադորտին անունը, որը նրան թվացել է անլուրջ։ Գենդելֆ անունը ծագել է ''gandr'' (թարգմանվում է կախարդական ձեռնափայտ) և ''alfr''  («Ալվ» Հին իսլանդականով [[Էլֆեր|էլֆ]]) բառերից։
+«Գենդելֆ» անունը, կամ, ավելի ճիշտ, «Գանդալվ», վերցված է հին նորվեգական ''[[Dvergatal]]'' վեպից, որտեղ նա պատկանում է թզուկների [[ռասա]]յին<ref name="Harvey">{{Ռուսերեն գիրք |автор=Greg Harvey. |заглавие=The Origins of Tolkien's Middle-earth For Dummies |год=2011 |издательство=For Dummies |allpages=360}}</ref>։ «Հոբիթ»-ի սկզբնական փուլում Գենդելֆին անվանում էին թզուկների առաջնորդ և նկարագրում էին, ինչպես «ձեռնափայտով ծերունի»<ref name="Harvey" />։ Վերջնական տարբերակում Նաուգրիմ թագավորի տարբերակում նրանց առաջնորդը եղել է Տորին Դուբաշիտը<ref>Douglas Anderson. The Annotated Hobbit, «Inside Information», note 9, p. 287.</ref>, իսկ հեղինակը՝ կախարդին անվանել է Գենդելֆ, այն պատճառով, որ սկզբնականում նրան տվել էր Բլադորտին անունը, որը նրան թվացել է անլուրջ։ Գենդելֆ անունը ծագել է ''gandr'' (թարգմանվում է կախարդական ձեռնափայտ) և ''alfr''  («Ալվ» Հին իսլանդականով [[Էլֆեր|էլֆ]]) բառերից։
 Նրա արտաքին նախատիպը դարձել է շվեյցարական փոստային բացիկը, «Լեռնային ոգի» անունով, որտեղ պատկերված է մորուսավոր տղամարդ, լայնեզր գլխարկով, որը կերակրում է եղնիկին<ref>Manfred Zimmerman, «The Origin of Gandalf»; Josef Madlener, Mythlore 34 (1983).</ref>։
-Գրականագետ Գարոլդ Բլումի կարծիքով՝ Գենդելֆի կերպարանքում գտել են գերագույն սկանդինավյան աստծո՝ [[Օդին]]ի դիմագծերը<ref name="Bloom">{{книга|автор=Harold Bloom.|заглавие=J.R.R. Tolkien's «The Lord of the Rings»|место=|издательство=Infobase Publishing|год=2008|pages=73|allpages=208}}</ref>։
+Գրականագետ Գարոլդ Բլումի կարծիքով՝ Գենդելֆի կերպարանքում գտել են գերագույն սկանդինավյան աստծո՝ [[Օդին]]ի դիմագծերը<ref name="Bloom">{{Ռուսերեն գիրք |автор=Harold Bloom. |заглавие=J.R.R. Tolkien's «The Lord of the Rings» |год=2008 |издательство=Infobase Publishing |pages=73 |allpages=208}}</ref>։
-Դա հաստատվում է Թոլքինի նամակներից մեկում, որտեղ նա գրում է, որ Գենդելֆին պատկերացնում է որպես «Ճամփորդ Օդինի հոգով»<ref>{{книга
+Դա հաստատվում է Թոլքինի նամակներից մեկում, որտեղ նա գրում է, որ Գենդելֆին պատկերացնում է որպես «Ճամփորդ Օդինի հոգով»<ref>{{Ռուսերեն գիրք |автор=Burns, M. |заглавие=Perilous Realms: Celtic and Norse in Tolkien's Middle-earth |год=2005 |место=Toronto |издательство=University of Toronto Press |pages=97 |allpages=225 |isbn=0802038069}}</ref>։
- |автор         =Burns, M.
- |часть         =
- |заглавие      =Perilous Realms: Celtic and Norse in Tolkien's Middle-earth
- |место         =Toronto
- |издательство  =University of Toronto Press
- |год           =2005
- |pages         =97
- |allpages      =225
- |isbn          =0802038069
- |ref           =
-}}</ref>։
-«Mapping the Catholic cultural landscape» հեղինակների համաձայն՝ Գենդելֆը մարմնավորում է հույս նվիրողի կերպար<ref name="Catholic">{{книга|автор=Paula Jean Miller & Richard Fossey.|заглавие=Mapping the Catholic cultural landscape|место=|издательство=Rowman & Littlefield|год=2004|pages=59—60|allpages=276}}</ref>։
+«Mapping the Catholic cultural landscape» հեղինակների համաձայն՝ Գենդելֆը մարմնավորում է հույս նվիրողի կերպար<ref name="Catholic">{{Ռուսերեն գիրք |автор=Paula Jean Miller & Richard Fossey. |заглавие=Mapping the Catholic cultural landscape |год=2004 |издательство=Rowman & Littlefield |pages=59—60 |allpages=276}}</ref>։
 == Գենդելֆի հայտնվելը Միջերկրում ==
@@ Տող 52. / Տող 41. @@
 == Հետաքրքիր փաստեր ==
+* [[Նոր Զելանդիա]]յում, դուրս է եկել մետաղադրամների հավաքածու «Մատանիների տիրակալ» ֆիլմի կերպարների պատկերներով, ընդգրկելով 50 ցենտանոց դրամ, որի վրա Գենդալֆի պատկերն է<ref>{{Cite news |date=03.02.2004 |title=Իրկուտսկում հայտնվել են Էլֆյան դոլարներ |url=http://www.regnum.ru/news/212103.html |accessdate=2012 թ․ հունիսի 2 |publisher=REGNUM}}</ref><ref>{{Cite web |title=50 ցենտը Գենդալֆի հետ, Նոր Զելանդիա |url=http://secure.numismaster.com/ta/Coins.admin?rnd=JOGAPQAK&@impl=coins.ui.ucatalog.flat.coin.UiControl_ViewPriceGuideDetail&@prms=4b7261757365436f696e49643d3133323236372653656172636849643d32313933373535&@windowId=OWUYS |url-status=live |archiveurl=https://www.webcitation.org/68brrzn3c?url=http://secure.numismaster.com/ta/Coins.admin?rnd=JOGAPQAK |archivedate=2012 թ․ հունիսի 22 |accessdate=2012 թ․ հունիսի 2 |publisher=Numismaster |lang=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=1 դոլար «Մատանինեչի տիրակալ» ֆիլմի հերոսների հետ, Նոր Զելանդիա |url=http://www.gcoins.net/ru/catalog/view/6011 |url-status=live |archiveurl=https://www.webcitation.org/68brscj2J?url=http://www.gcoins.net/ru/catalog/view/6011 |archivedate=2012 թ․ հունիսի 22 |accessdate=2012 թ․ հունիսի 2 |publisher=Global coins}}</ref>։
-* [[Նոր Զելանդիա]]յում, դուրս է եկել մետաղադրամների հավաքածու «Մատանիների տիրակալ» ֆիլմի կերպարների պատկերներով, ընդգրկելով 50 ցենտանոց դրամ, որի վրա Գենդալֆի պատկերն է<ref>{{cite news|url=http://www.regnum.ru/news/212103.html|title=Իրկուտսկում հայտնվել են Էլֆյան դոլարներ|last=|first=|date=03.02.2004|work=|publisher=REGNUM|via=|accessdate=2012 թ․ հունիսի 2}}</ref><ref>{{cite web|url=http://secure.numismaster.com/ta/Coins.admin?rnd=JOGAPQAK&@impl=coins.ui.ucatalog.flat.coin.UiControl_ViewPriceGuideDetail&@prms=4b7261757365436f696e49643d3133323236372653656172636849643d32313933373535&@windowId=OWUYS|title=50 ցենտը Գենդալֆի հետ, Նոր Զելանդիա|last=|first=|date=|website=|publisher=Numismaster|archiveurl=https://www.webcitation.org/68brrzn3c?url=http://secure.numismaster.com/ta/Coins.admin?rnd=JOGAPQAK|archivedate=2012 թ․ հունիսի 22|accessdate=2012 թ․ հունիսի 2|lang=en|dead-url=no}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.gcoins.net/ru/catalog/view/6011|title=1 դոլար «Մատանինեչի տիրակալ» ֆիլմի հերոսների հետ, Նոր Զելանդիա|last=|first=|date=|website=|publisher=Global coins|archiveurl=https://www.webcitation.org/68brscj2J?url=http://www.gcoins.net/ru/catalog/view/6011|archivedate=2012 թ․ հունիսի 22|accessdate=2012 թ․ հունիսի 2|dead-url=no}}</ref>։
 * Յան Մաքկելենի կատարած դերը զբաղեցրել է 30-րդ տեղը (03.04.2016) 100 մեծագույն կերպարների ցանկում Empire ամսագրում<ref>[http://www.empireonline.com/100-greatest-movie-characters/default.asp?c=28 The 100 Greatest Movie Characters| 28. Gandalf | Empire | www.empireonline.com<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>։
 * Սկզբում Գենդելֆի դերի համար հրավիրվել են [[Շոն Քոնների]]ին և [[:en:Tom Baker|Թոմ Բեյքերը]], սակայն ընտրվեց [[Յան Մաքկելեն]]ը։
@@ Տող 63. / Տող 51. @@
 {{Մատանիների տիրակալը}}
 {{Միջերկիր}}
-{{ՎՊԵ}}
 {{Արտաքին հղումներ}}
-[[Կատեգորիա:Կերպարներ]]
+[[Կատեգորիա:«Մատանիների տիրակալը» վեպի հերոսներ]]
+[[Կատեգորիա:Թոլքինի լեգենդարիումի կերպարներ]]
 [[Կատեգորիա:Մատանիների տիրակալը (ֆիլմաշար)]]
-[[Կատեգորիա:Թոլքինի լեգենդարիումի կերպարներ]]
-[[Կատեգորիա:«Մատանիների տիրակալը» վեպի հերոսներ]]