Հոկեյ, թիմային սպորտաձև, որը խաղում են սահադաշտի վրա։ Հոկեյը տարածում է գտել, հիմնականում, այն երկրներում, որտեղ կլիման նպաստում է բնական սառցադաշտերի գոյացմանը։

Տափօղակով հոկեյ
Տեսակհոկեյ, չմշկասահք և ice sport?
Ծագման երկիր Կանադա
Տարբերվում էմականախաղ, Գնդակով հոկեյ, գնդակով հոկեյ և ice polo?
ՊորտալՊորտալ:Հոկեյ
 Ice hockey Վիքիպահեստում
Շվեդիայի և Լատվիայի հոկեյի ազգային հավաքականները խաղի ընթացում։
Հոկեյի դաշտ։

Այսպիսով՝ հոկեյի ավանդական ուժեղագույն ազգային թիմերը ներկայացնում են հյուսիսային երկրները, որոտեղ ձմեռները ցուրտ են ու երկարատև։

Հոկեյը Կանադայի ազգային սպորտաձևն է[1]։

Հոկեյ խաղում են հակառակորդ 2 թիմերը, որոնք բաղկացած են 6-ական խաղացողներից, որոնցից 5-ը դաշտային են, մեկ՝ դարպասապահն է։ Խաղացողները սառցադաշտի վրա սահում են չմուշկներով՝ ջանալով սեփական մականներով տափօղակն ուղարկել հակառակորդի դարպասից ներս՝ գոլ խփել։ Հաղթում է այն թիմը, որը խաղին հատկացված ժամանակի ընթացքում առավելագույն քանակով գոլեր է խփում[2]։

Խաղադաշտի երկարությունը հավասար է 51-61 մետրի, իսկ լայնությունը՝ 24-30 մետրի։

Խաղադաշտը շրջափակող եզրակողի բարձրությունը հավասար է 1․10-1․22 սանտիմետրի[2]։

Պատմությոն

խմբագրել

Կանխատեսվում է, որ սառույցի վրա հոկեյը զարգացել է պարզ խաղերից, որոնք կատարեսվում էին պալկարներով և գնդակով, որոնք խաղացին XVIII և XIX դարերում Մեծ Բրիտանիայում, Իռլանդիայում և այլ երկրներում, հիմանկանում բենդի, և խերլինգ և շինտի խաղերից[3]։ Հյուսիսամերիկյան լակարոս և նման մրցակցային սպորտաձևերն նույնպես ազդեցին[4]։ Այս խաղերը բերվեցին Հյուսիսային Ամերիկա, և այնտեղ առաջացան մի քանի նմանակային ձմեռային խաղեր ոչ-ֆորմալ կանոններով, ինչպիսիք են «շիննի» և «սառուցային պոլո», բայց ավելի ուշ դրանք ներառվեցին նոր կազմակերպված խաղի մեջ՝ կոդավորված կանոններով, որը մեր օրերում հանդիսանում է սառույցի վրա հոկեյը։

Կանադայի Քվեբեկ նահանգի Մոնրեալ քաղաքը դարձավ ժամանակակից սառույցի վրա հոկեյի զարգացման կենտրոնը և համարվում է կազմակերպված հոկեյի ծննդավայր[5][6][7]: 1875 թվականի մարտի 3-ին Մոնրեալի «Վիկտորիա» սահադաշտում անցկացվեց առաջին կազմակերպված խաղը ներսում՝ երկու թիմերի միջև, որոնց կազմում էին իննը խաղացողներ, այդ թվում՝ Ջեյմս Քրեյթոն և մի քանի Մակգիլ համալսարանի ուսանողներ[8][9]: Խաղի ընթացքում գնդակի կամ պարկի փոխարեն օգտագործվում էր «հարթ շրջանակով փայտի կտոր» (որպեսզի այն մնա սահադաշտում և պաշտպանի հանդիսատեսներին)։ Դարպասները տեղադրված էին 8 ոտնաչափ (2,4 մ) հեռավորության վրա (ժամանակակից դարպասներն ունեն 6 ոտնաչափ [1,8 մ] լայնություն)։

1910 թվականին Մոնրեալում ստեղծվեց Ազգային հոկեյի ասոցիացիա (ՆՀԱ)[10][11][12]։ ՆՀԱ-ն հավելագիրարկեց կանոններում փոփոխություններ՝ հեռացրեց վարդապահի դիրքը, բաժանեց խաղը 20-րոդյա երեք պարբերության և ներմուծեց մեծ և փոքր տուգանքներ։ 1917 թվականին վերակազմակերպվելով Ազգային հոկեյի լիգայում, լիգան ընդլայնվեց և մուտք գործեց ԱՄՆ շուկան՝ սկսելով «Բոսթոն Բրյուինզից» 1924 թվականին։

Ապրանքային հոկեյի լիգաներն Եվրոպայում ավելի ուշ հայտնվեցին, բայց ոչ արհեստավարժական լիգաները, որոնք տանում էին ներքին առաջնություններին, արդեն բացվել էին: Այդպես առաջիններից մեկը Շվեյցարիայի Ազգային լիգա Ա-ն էր, որն հիմնադրվել էր 1916 թվականին։ Այսօր արհեստավարժական լիգաներ գոյություն ունեն Եվրոպայի բեռ նկայնում։

Ծանոթագրություններ

խմբագրել
  1. National Sports of Canada Act
  2. 2,0 2,1 «Хоккей - официальные правила :: спортZone». www.sportzone.ru. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 23-ին.
  3. «Where Was Ice Hockey Invented?». bshockey.com. Վերցված է 2024-12-14-ին.
  4. «What was hockey like when it first started?». www.dnaofsports.com. Վերցված է 2024-12-14-ին.
  5. «A journey through ice hockey's history in Montréal». www.mtl.org. Վերցված է 2024-12-14-ին.
  6. «What are the differences between the different types of hockey?». mysportsquiz.com. Վերցված է 2024-12-14-ին.
  7. «What Country Was Ice Hockey Founded?». www.metroleague.org. Վերցված է 2024-12-14-ին.
  8. «Who introduced hockey to Canada?». www.dnaofsports.com. Վերցված է 2024-12-14-ին.
  9. «McGill Hockey Club». www.retroseasons.com. Վերցված է 2024-12-14-ին.
  10. «The Fascinating History of Canada's National Sport: Hockey». icehockeycentral.com. Վերցված է 2024-12-14-ին.
  11. «Who won the Stanley Cup the most?». www.thedonutwhole.com. Վերցված է 2024-12-14-ին.
  12. «National Hockey League». www.puck-planet.com. Վերցված է 2024-12-14-ին.
 Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տափօղակով հոկեյ» հոդվածին։