Lena
|
Tutón zapisk zaběra so z rěku w Sibirskej. Za žónske předmjeno hlej Lena (předmjeno). |
Лена, Өлүөнэ | |
Při Lenskich stołpach w Jakutskej | |
ćeče přez | Rusku (Sibirsku, Irkutska oblasć a republika Sacha) |
žórło | w Bajkalskich horinach (53° 55′ 58″ S, 108° 5′ 5″ W53.932777777778108.08472222222 ) |
wysokosć | 1465 m |
wuliw | z deltu do Laptewskeho morja (72° 24′ 2″ S, 126° 41′ 31″ W72.400555555556126.69194444444Koordinaty: 72° 24′ 2″ S, 126° 41′ 31″ W ) |
wysokosć | 0 m |
mórski basenk | Arktiski ocean |
rěčina | Wiljuj, Aldan, Oljokma, Witim |
dołhosć | 4294 km |
přestrjeń rěčiny | 2.490.000 km² |
Lena (rusce Лена, jakutsce Өлүөнэ, Ölüöne) je wulka aziska rěka, kotraž čeće přez wuchodnu Sibirsku do Arktiskeho oceana. Ze 4.294 kilometrami słuša wona k najdlěšim rěkam na swěće. Jeje přitočnišćo wopřima wulki dźěl wuchodneje Sibirskeje a je z 2.490.000 km² sydom króć wjetše hač Němska.
Wona wužórli so w njewobsydlenej kónčinje jenož pjeć kilometrow wot pobrjoha Bajkalskeho jězora w Bajkalskich horinach we wysokosći wot 1465 metrow. Wot sydlišća Ust-Kut je rěka pławna. Běži dale přez Srjedźosibirski hórski kraj do republiki Sacha (Jakutskeje). Za 80 kilometrow dołhimi a 300 metrow wysokimi Lenskimi skałami, słušacymi do swětoweho přirodneho herbstwa, zastupi Lena do Srjedźojakutskeje nižiny, hdźež přeběži jakutsku stolicu Jakutsk. Mjez Wjerchojanskimi horinami na wuchodźe a Srjedźosibirskim hórskim krajom ćeče wona dale do sewjerneho směra a wuliwa so z 45.000 km² wulkej rěčnej deltu do Laptewskeho morja, pódlanskeho morja Sewjerneho polarneho oceana.
W zymje je rěka po cyłej dołhoće zamjerznjena a słuži wobchadej jako lodowa dróha.
Přerězny wotliw Leny při wuliwje wučinja w januarje něhdźe 3100 m³/s, po taću sněha w juniju pak 62.000 m³/s (přerězny wotliw Łobja we Wittenbergu: 365 m³/s).[1]
Najwažniše přitoki su:
- Wiljuj (2650 km, 454.000 km², wuliw wotlěwa pola km 1102)
- Aldan (2273 km, 729.000 km², wuliw wotprawa pola km 1311)
- Oljokma (1436 km, 210.000 km², wuliw wotprawa pola km 2089)
- Witim (1837 km, 225.000 km², wuliw wotprawa pola km 2714)