Saltar ao contido

Usuario:Elisardojm/Sofia Yablonska

Na Galipedia, a Wikipedia en galego.
Modelo:BiografíaElisardojm/Sofia Yablonska
Biografía

Sofía Yablonska-Uden (en ucraíno: Софія Яблонська-Уден, en francés: Sophie Yablonska-Oudin) nada en Tarasivka (Ucraína) o 15 maio de 1907 e finada en Noirmoutier (Francia) o 4 de febreiro de 1971, foi unha escritora de viaxes, fotógrafa, e arquitecta ucraíno-francesa.[1][2] Naceu na Galiza dos Habsburgo, pero viviu de forma itinerante; primeiro residiu en Galiza (Europa Central), logo en Rusia durante a Primeira guerra mundial e a Guerra civil rusa, e a finais da década de 1920 emigrou a París. En París, Yablonska converteuse en xornalista e empezou viaxar polo mundo; máis tarde utilizou estas experiencias para escribir tres libros. Yablonska retirouse a Noirmoutier en 1950 co seu marido e tres nenos e converteuse en arquitecta.

Traxectoria

[editar | editar a fonte]

Primeiros anos

[editar | editar a fonte]

Sofía Yablonska naceu o 15 de maio de 1907 en Germaniv (agora Tarasivka), no Reino de Galiza e Lodomeria, preto de Lemburg (agora Lviv).[3] O seu pai era Ivan Yablonski, un ruso, sacerdote católico grego ucraíno, e doutor, e a súa nai era tamén era dunha familia sacerdotal.[4]

Durante a Gran Retirada, a retirada do Exército Imperial ruso de Galicia en 1915, Ivan levou a familia a Taganrog, en Rusia do sur.[4] En 1921, os Yablonskas regresaron a Galicia, residindo primeiro en Kozyova e logo en Yalinkova.[3] As necesidades económicas requiriron a división da familia en Yalinkova. Sofía e o seu irmán, Yaroslav, inicialmente foron vivir con parentes en Yazlovets, preto de Buchach pero logo mudáronse a Ternopil. Alí, Sofía asistiu ó ximnasio e aprendeu costura, contabilidade e actuación. En 1927, emigrou a París, ós 20 anos, para asistir á escola de cine e converterse en actriz.[5] Yablonska atopou o seu primeiro traballo como limpadora de ventás pero finalmente atopou un pequeno papel nunha película de Pathé. Tamén traballou como modelo.[6]

Carreira de xornalista e viaxes

[editar | editar a fonte]

Mentres viviu en París, Yablonska fixo amigos na escena artística parisiense. Entre eles atopábase Stepan Levynsky, orientalista e compañeiro migrante ucraíno.[5][3] Levynsky convenceu a Yablonska de converterse en reporteiro fotográfico e viaxar o mundo.[7] A súa carreira levaríaa a Marrocos, China, Sri Lanka, Laos, Camboxa, Xava, Balí, Tahití, Australia, os Estados Unidos, e Canadá.[8] Durante a década de 1930, publicou historias sobre as súas viaxes en revistas galegas como O destino das mulleres (ucraíno: Жіноча доля) e Casa Nova  (: ).[9] O traballo e as viaxes de Yablonska convertérona unha das primeiras mulleres cineastas de documentais. Un tema recurrente do seu traballo foron os efectos negativos do colonialismo europeo na cultura local e as súas propias dificultades cos europeos Occidentais.[10]

A editorial ucraína Pyramid volveu publicar os tres diarios de viaxe de Jablonska en 2015.[4]

Marrocos

[editar | editar a fonte]

A comezos de 1929, Yablonska viaxou a Marrocos e pasou tres meses no país.[5] Máis tarde utilizou as súas experimenta alí para escribir Encanto de Marrocos (Char Marokko; ucraíno: Чар Марокко), publicado pola Sociedade Científica Shevchenko en 1932.[6][9] O libro é unha colección dos encontros de Yablonska coa cultura tradicional marroquí, estruturado como un diario e ilustrado con 12 fotografías. Foi traducido ó francés en 1973 por Marta Kalytovska.[3]

Unha edición alemá de Encanto de Marrocos foi publicada en 2020.

China

[editar | editar a fonte]

Yablonska regresou a Francia desde Marrocos no mesmo ano da súa partida. Atopou traballo facendo documentais con Societe Indochine Filma et Cinema e inspirouse en Levynsky, e decidiu viaxar a China.[5] Alí, mentres filmaba unha película, coñeceu a Jean Oudin, un embaixador francés, co que casou en 1933. A parella tivo tres fillos en China e a Indochina francesa, e residiron en ambos países até 1946. Yablonska utilizou un negocio falso como fachada para gravar o tráfico diario da rúa en China, e presentou ós transeúntes a cultura ucraína.[4] Como en Encanto de Marrocos, Yablonska escribiu outro libro, Dende a terra do Arroz e o opio (Z kraïny ryzhu ta opiiu; З країни рижу та опію), publicado en 1936.[9] Foi seguido en 1939 por Horizontes Afastados (Daleki obriï; Далекі обрії).

Regreso a Francia

[editar | editar a fonte]

Yablonska e a súa familia regresaron a París en 1946. Mudáronse en 1950 á illa de Noirmoutier, onde traballou como arquitecta, e onde Jean morreu en 1955.[4][3]

Yablonska morreu nun accidente de coche o 4 de febreiro de 1971 mentres se dirixía a París co manuscrito do seu traballo final, Dous Pesos, Dúas Medidas (Dvi vahy—dvi miry; Дві ваги — дві міри). Sofía e Jean foron enterrados un ó lado do outro en Vernouillet, Yvelines, pero foron trasladados a Noirmoutier en 1973.

Lista de traballos

[editar | editar a fonte]

Libros

[editar | editar a fonte]

Libros de viaxes

[editar | editar a fonte]
  • Le Charm of Morocco (Char Marokko; ucraíno: Чар Марокко; The Charm of Morocco; Der Charme von Marokko. Travelogue):
  • Au pays du riz et de l'opium (Z kraïny ryzhu ta opiiu; З країни рижу та опію; From the Land of Rice and Opium):
  • Two Weights, Two Measures (Dvi vahy—dvi miry; Дві ваги — дві міри; Deux poids - deux mesures: contes et essais):
    • France: Paris 1972 (in Ukrainian) OCLC 8970309;
    • France: Paris 1972 (in French);
  • L’année ensorcelée: Nouvelle:
    • Fance: Paris [La Guérinière] [M. Kalytovska] 1972 Paris Impr. P.I.U.F. (in French);
  • Les horizons lointains (Daleki obriï: podoroz︠h︡ni narysy; Daleki gorryzonty; Distant Horizons):
  • Mon enfance en Ukraine: Souvenirs sur mon père (Kniga pro bat:':ka z mogo ditinstva; Book about [My] Father: From My Childhood):
  • Листи з Парижа. Листи з Китаю: Подорожні нариси, новели, оповідання, есеї, інтерв’ю (Lysty z Paryza. Lysty z Kytaju. Podorozni narysy, nowely, opowidannia, іnterwju)
  • Чар Марока. З країни рижу та опію. Далекі обрії (3 in 1 volume)

Fotografía

[editar | editar a fonte]

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ "Presentation dedicated to Sophia Yablonska at Salon du Livre". Consultado o 2021-02-26. 
  2. ↑ "4 Ukrainian women in “World history of women-photographers”" (en inglés). 2020-11-20. Consultado o 2021-02-26. 
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Yablonska, Sofiia 5. Shevchenko Scientific Society. 1993. Consultado o 24 de febreiro de 2021. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 "Їй належав увесь світ: Далекі обрії Софії Яблонської" (en ucraíno). 9 de maio de 2017. 
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 "Galicia’s Adventurous and Free-Spirited Sofia Jablonska". Marzo de 2020. 
  6. ↑ 6,0 6,1 "Sofia Yablonska: Der Charme von Marokko“Faszination des Unbekannten" (en alemán). 25 de novembro de 2020. 
  7. ↑ "Why There Are Great Women Artists in Ukrainian Art?" (en inglés). 
  8. ↑ "Sophia Yablonska's Travelogues in the History of Modern Ukrainian Literature" 14. 2020-03-01: 78–103. ISSN 1933-2882. doi:10.3167/asp.2020.140107. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 "Софія Яблонська: кругосвітня подорож української репортерки" (en ucraíno). 15 de maio de 2017. 
  10. ↑ "THE GEOGRAPHICAL IMAGERY WORLD OF SOFIA YABLONSKA’S TRAVELLING LITERATURE: MODERN VISION" (en inglés) 53. 2019-12-18: 70–84. ISSN 2415-7201. doi:10.30970/vgg.2019.53.10657. 
Traído desde «https://gl.wikipedia.org/w/index.php?title=Usuario:Elisardojm/Sofia_Yablonska&oldid=5713552»