Lingua ewe
| Ewe Èʋegbe | ||
|---|---|---|
| Falado en: | Ghana, Togo e Benín | |
| Rexións: | Desembocadura do río Volta | |
| Total de falantes: | 3,6 millóns (1991-2003) | |
| Familia: | Volta-congo Volta-níxer Gbe Ewe | |
| Escrita: | Alfabeto latino | |
| Códigos de lingua | ||
| ISO 639-1: | ee
| |
| ISO 639-2: | ewe | |
| ISO 639-3: | varios:ewe — Ewewci — Wacikef — Kpesi
| |
| Mapa | ||
 Ewe en amarelo. | ||
| Status | ||
 | ||
A lingua ewe[2] é unha lingua níxer-congo falada no sur de Ghana, Togo e Benín por máis de tres millóns de persoas.[3] O ewe forma parte do grupo de linguas coñecido como lingua gbe; a outra gran lingua gbe é a fon de Benín. Como outras linguas africanas, o ewe é unha lingua tonal.
Escritura
[editar | editar a fonte]Cando o ewe se representa ortograficamente emprégase o alfabeto africano de referencia, é dicir, unha combinación do alfabeto latino co Alfabeto Fonético Internacional.
| A a | B b | D d | Ɖ ɖ | Dz dz | E e | Ɛ ɛ | F f | Ƒ ƒ | G g | Gb gb | Ɣ ɣ |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| /a/ | /b/ | /d/ | /ɖ/ | /d͡z/ | /e/, /ə/ | /ɛ/ | /f/ | /ɸ/ | /ɡ/ | /ɡ͡b/ | /ɣ/ |
| H h | I i | K k | Kp kp | L l | M m | N n | Ny ny | Ŋ ŋ | O o | Ɔ ɔ | P p |
| /h/ | /i/ | /k/ | /k͡p/ | /l/ | /m/ | /n/ | /ɲ/ | /ŋ/ | /o/ | /ɔ/ | /p/ |
| R r | S s | T t | Ts ts | U u | V v | Ʋ ʋ | W w | X x | Y y | Z z | |
| /l/ | /s/ | /t/ | /t͡s/ | /u/ | /v/ | /β/ | /w/ | /x/ | /j/ | /z/ | |
Para marcar nasalización colócase un n tras a vogal.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ Moseley, Christopher e Nicolas, Alexandre. "Atlas of the world's languages in danger". unesdoc.unesco.org. Consultado o 11 de xullo de 2022.
- ↑ "Entrada ewe en Digalego". Arquivado dende o orixinal o 12 de marzo de 2017. Consultado o 09 de marzo de 2017.
- ↑ Gordon, Raymond G., Jr. (ed.), 2005. Ethnologue: Languages of the World, Fifteenth edition. Dallas, Tex.: SIL International. Online version: http://www.ethnologue.com/
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Existe unha versión da Wikipedia en Lingua ewe |
 |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Lingua ewe  |
Outros artigos
[editar | editar a fonte]Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Ansre, Gilbert (1961) The Tonal Structure of Ewe. MA Thesis, Kennedy School of Missions of Hartford Seminary Foundation.
- Ameka, Felix Kofi (2001) 'Ewe'. En Garry e Rubino (eds.), Fact About the World's Languages: An Encyclopedia of the World's Major Languages, Past and Present, 207-213. Nova York/Dublín: The H.W. Wilson Company.
- Clements, George N. (1975) 'The logophoric pronoun in Ewe: Its role in discourse', Journal of West African Languages 10(2): 141-177
- Collins, Chris. (1993) Topics in Ewe Syntax. Doctoral Dissertation, MIT.
- Capo, Hounkpati B.C. (1991) A Comparative Phonology of Gbe, Publications in African Languages and Linguistics, 14. Berlin/New York: Foris Publications & Garome, Bénin: Labo Gbe (Int).
- Pasch, Helma (1995) Kurzgrammatik des Ewe Köln: Köppe.
- Westermann, Diedrich Hermann (1930) A Study of the Ewe Language Londres: Oxford University Press.
