Cemiterio de Pereiró: Diferenzas entre revisións
m Bot: Substitución automática de texto (-{{Listaref|2}} +{{Listaref|30em}}) |
|||
(Non se amosan 39 revisións feitas por 8 usuarios.) | |||
Liña 1: | Liña 1: | ||
{{Coordenadas |
{{Coordenadas de Wikidata}} |
||
[[Ficheiro:La Cruz Roja de Vigo a los soldados repatriados de Cuba y Filipinas que fallecieron en esta ciudad 1898.jpg|miniatura|A [[Movemento Internacional da Cruz Vermella e da Media Lúa Vermella|Cruz Vermella]] de Vigo aos [[Guerra hispano-estadounidense|soldados repatriados de Cuba e Filipinas]], [[1898]]. A Vigo chegaron 153 deles mortos.]] |
|||
O '''cemiterio de Pereiró''' é un [[cemiterio|camposanto]] do lugar de [[Pereiró, |
O '''cemiterio de Pereiró''', de titularidade municipal, é un [[cemiterio|camposanto]] do lugar de [[Pereiró, Castrelos, Vigo|Pereiró]], na parroquia viguesa de [[Castrelos, Vigo|Castrelos]], deseñado por [[Jenaro de la Fuente Domínguez]], inaugurado en marzo de [[1898]], sendo alcalde [[Antonio López de Neira]] e bispo [[Valeriano Menéndez Conde y Álvarez]], que recibiron as chaves do recinto. |
||
== Historia == |
|||
== Historia <ref name="OTERO">{{Cita web|url = http://www.cronicasdelaemigracion.com/opinion/isaac-otero/historia-y-arte-funerario-cementerio-pereiro-vigo/20131107111834054251.html|autor = {{Versaleta|Otero Rodríguez, Isaac Ángel}} |ligazónautor=Isaac Ángel Otero Rodríguez | título = Historia y arte funerario del Cementerio de Pereiró de Vigo|data = 11/11/2013}}</ref> == |
|||
[[Ficheiro:Pereiró, a José García Barbón, 1831 - 1909.jpg|miniatura|A [[José García Barbón]].]] |
|||
A historia do cemiterio vai parella á prosperidade de finais do [[século XIX]] da cidade de [[Vigo]]. A poboación aumentou, e os defuntos tamén. Ó quedar insuficientes os dous cemiterios que había daquela (Picacho e Santiago), a Corporación Municipal deu inicio a un cemiterio novo e máis hixiénico no ano [[1889]]. Optouse polo lugar de Pereiró. Gastando 38.604 [[peseta]]s nas expropiacións de 121 terreos e 100.000 na construción, fíxose un camposanto de 62.500 m², rodeado dun muro de pedra de tres metros e medio de altura, con dous grandes paseos centrais e oito corredores, dividido en 16 cadrados para [[Panteón (arquitectura)|panteóns]], [[Sepultura (enterramento)|sepulturas]] ordinarias, [[fosa común|foxa común]] e cemiterio civil, con arboredo separándoos.<ref name="OTERO">{{Cita web|url = http://www.cronicasdelaemigracion.com/opinion/isaac-otero/historia-y-arte-funerario-cementerio-pereiro-vigo/20131107111834054251.html|apelidos= {{Versaleta|Otero Rodríguez}} |nome=Isaac Ángel |ligazónautor=Isaac Otero | título = Historia y arte funerario del Cementerio de Pereiró de Vigo|data = 11/11/2013}}</ref> [[José Elduayen]] foi o seu principal impulsor e quen financiou a capela, adicada á [[Virxe das Dores]], onde están inhumados o propio Elduayen, que finou no mesmo ano da inauguración, e a súa familia. |
|||
A historia do cemiterio vai parella á prosperidade de finais do [[século XIX]] da cidade de [[Vigo]]. Con isto, a poboación aumentou, e os defuntos tamén. Ó quedar os dous cemiterios insuficientes (Picacho e Santiago), a Corporación Municipal deu inicio a un cemiterio novo e máis hixiénico no ano [[1889]]. Óptase polo lugar de Pereiró, expropiando 121 terreos e gastando 38.604 [[peseta]]s. Faise un camposanto, [[Panteón (arquitectura)|panteóns]], [[Sepultura (enterramento)|sepulturas]] ordinarias, [[foxa común]] e cemiterio civil con arboredo separándoos. |
|||
⚫ | |||
=== Fusilamentos de 1936 === |
=== Fusilamentos de 1936 === |
||
⚫ | |||
Tralo [[Golpe de Estado do 18 de xullo de 1936]], o [[27 de agosto]], foron fusilados no cemiterio o [[alcaldes de Vigo|alcalde de Vigo]], [[Emilio Martínez Garrido]], o alcalde do [[Concello de Lavadores]], [[José Antela]], [[Ramón González Brunet]], [[Ubaldo Gil Santóstegui]], [[Manuel Rey Gómez]], [[Apolinar Torres]] e os deputados socialistas [[Ignacio Seoane]], [[Enrique Heraclio Botana]] e [[Antonio Bilbatúa Zubeldía]].<ref>[http://www.elpais.com/articulo/Galicia/selecto/Vigo/1936/elpepiautgal/20080828elpgal_14/Tes «"Lo más selecto" de Vigo en 1936»], ''[[El País]]'', 28 de agosto de 2008.</ref><ref>Sentenza, páx. 99-100 en [http://www.fundacionluistilve.com/catalogor_pdf/2007_homenaxe.pdf ''Claridade''. Revista da Fundación Luís Tilve. Setembro de 2007] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140301005035/http://www.fundacionluistilve.com/catalogor_pdf/2007_homenaxe.pdf |date=01 de marzo de 2014 }}</ref> |
|||
== Persoeiros inhumados <ref name="OTERO" /> == |
== Persoeiros inhumados <ref name="OTERO" /> == |
||
[[Ficheiro:Pereiró, panteón Jenaro de la Fuente.jpg|miniatura|Panteón de [[Jenaro de la Fuente Domínguez]] e [[Jenaro de la Fuente Álvarez]].]] |
|||
* [[Concepción Arenal]] (1820–1893), escritora e penalista.<ref>Foi inhumada no Cemiterio de Picacho. Os seus restos foron trasladados en [[1912]] a Pereiró: ''[[Vida Gallega]]'', [http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/en/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=1170976&interno=S&presentacion=pagina&posicion=15 Ano IV Número 38 - 1912 abril]</ref> |
* [[Concepción Arenal]] (1820–1893), escritora e penalista.<ref>Foi inhumada no Cemiterio de Picacho. Os seus restos foron trasladados en [[1912]] a Pereiró: ''[[Vida Gallega]]'', [http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/en/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=1170976&interno=S&presentacion=pagina&posicion=15 Ano IV Número 38 - 1912 abril] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150924020522/http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/en/catalogo_imagenes/grupo.cmd?path=1170976&interno=S&presentacion=pagina&posicion=15 |date=24 de setembro de 2015 }}</ref> |
||
* [[Xela Arias]] (1962–2003), poeta e tradutora. |
* [[Xela Arias]] (1962–2003), poeta e tradutora. |
||
* [[Eduardo Cabello]] (1865-1957), enxeñeiro, deseñou o [[Porto de Vigo]]. |
|||
⚫ | |||
* [[José Cao Moure]] (1880-1960), coñecido como P.P.K.O, impresor e escritor galego. |
|||
* [[Placeres Castellanos]] (1896-1971), mestra, enfermeira, xornalista e guerrilleira. |
|||
* [[Irene de Ceballos]] (1849-1935), viúva de [[Policarpo Sanz]], o [[IES Santa Irene]] leva o seu nome. |
|||
* [[Cesáreo Corbal]] (1885-1952), médico. |
|||
* [[José Ramón Curbera Puig|José R. Curbera Puig]] (?–1919), empresario conserveiro |
|||
⚫ | |||
* [[Estanislao Durán Gómez]] (1906–?), empresario e alcalde. |
* [[Estanislao Durán Gómez]] (1906–?), empresario e alcalde. |
||
* [[José Elduayen]] (1823–1898), ministro. |
* [[José Elduayen]] (1823–1898), ministro. |
||
Liña 19: | Liña 28: | ||
* [[Jenaro de la Fuente Álvarez]] (1891–1963), arquitecto, fillo do anterior. |
* [[Jenaro de la Fuente Álvarez]] (1891–1963), arquitecto, fillo do anterior. |
||
* [[Xosé García Barbón]] (1831–1909), empresario e filántropo. |
* [[Xosé García Barbón]] (1831–1909), empresario e filántropo. |
||
* [[Xosé Gil y Gil]] (1870–1937), fotógrafo e cineasta. |
* [[Xosé Gil Gil|Xosé Gil y Gil]] (1870–1937), fotógrafo e cineasta. |
||
* [[Manuel Gómez Román]] (1875–1964), arquitecto. |
* [[Manuel Gómez Román]] (1875–1964), arquitecto. |
||
* [[Cesáreo González]] (1903–1968), distribuidor e produtor cinematográfico. |
* [[Cesáreo González]] (1903–1968), distribuidor e produtor cinematográfico. |
||
* [[Bernardo González del Valle |
* [[Bernardo González del Valle]] "Cachamuíña" (1771–1848), heroe da [[Reconquista de Vigo|Reconquista]].<ref>Os restos foron trasladados do [[O Pereiro de Aguiar|Pereiro de Aguiar]] a Pereiró o 9 de agosto de 1932.</ref> |
||
* [[Eduardo Iglesias Añino]] (1850-1916), alcalde de Vigo. |
|||
* [[Eladio de Lema Martín]] (1853-1928), político, herdeiro do xornal ''[[Faro de Vigo]]''. |
|||
* [[Manuel Lustres Rivas]] (1888–1936), xornalista e escritor. |
* [[Manuel Lustres Rivas]] (1888–1936), xornalista e escritor. |
||
* |
* [[Massó Hermanos|Familia Massó]], empresarios conserveiros. |
||
* [[Ricardo Mella]] (1861–1925), anarquista. |
* [[Ricardo Mella]] (1861–1925), anarquista. |
||
* [[Mercedes Núñez]] (1911-1986), militante antifascista, loitadora polas liberdades civís. |
|||
* [[Carlos Oroza]] (1923-2015), poeta. |
* [[Carlos Oroza]] (1923-2015), poeta. |
||
* [[Ramiro Paredes Ramos]] (?–1958), xogador do [[Real Club Celta|Celta]]. |
* [[Ramiro Paredes Ramos]] (?–1958), xogador do [[Real Club Celta de Vigo|Celta]]. |
||
* [[Joaquín Fernández Santomé|Quinocho]] (1932–1988), xogador e xerente do Celta. |
* [[Joaquín Fernández Santomé|Quinocho]] (1932–1988), xogador e xerente do Celta. |
||
* [[Wenceslao Requejo Pérez|Wenceslao Requejo]] (1866-1947), director da [[Escola Municipal de Artes e Oficios de Vigo|Escola de Artes e Oficios]] e membro da RAG. |
|||
* [[Antonio Sanjurjo Badía]] (1837-1922), industrial e inventor. |
|||
* [[Policarpo Sanz]] (1841-1889), industrial e mecenas galego. |
|||
* [[Arquivo Sarabia|Irmáns Sarabia González]] (s. XX), fotógrafos. |
|||
* [[Nicolás Taboada Leal]] (1798–1883), médico, cronista oficial da cidade.<ref name="TRASLAD">[http://hemeroteca.abc.es/nav/Navigate.exe/hemeroteca/madrid/abc/1924/11/07/016.html Galicia, Traslado de restos], ABC, 7 de novembro de 1924 {{Es}}.</ref> |
* [[Nicolás Taboada Leal]] (1798–1883), médico, cronista oficial da cidade.<ref name="TRASLAD">[http://hemeroteca.abc.es/nav/Navigate.exe/hemeroteca/madrid/abc/1924/11/07/016.html Galicia, Traslado de restos], ABC, 7 de novembro de 1924 {{Es}}.</ref> |
||
* [[Norberto Velázquez Moreno]] (1768–1852), empresario e comerciante.<ref name="TRASLAD"/> |
* [[Norberto Velázquez Moreno]] (1768–1852), empresario e comerciante.<ref name="TRASLAD"/> |
||
== Arte funeraria == |
== Arte funeraria == |
||
No cemiterio hai varias obras do escultor [[Francisco Asorey González]]. |
No cemiterio hai varias obras do escultor [[Francisco Asorey|Francisco Asorey González]]. |
||
== Galería de imaxes == |
|||
{{Galería |
|||
|align=center |
|||
|Ficheiro:Familias Glez. de Haz y Quiroga.jpg|Familias Glez. de Haz e Quiroga. |
|||
|Ficheiro:Pereiró, Tomás Mirambell Maristany.jpg|Familia de Tomás Mirambell Maristany. |
|||
|Ficheiro:Pereiró, Marcelino Barreras.jpg|Familia de Marcelino Barreras Casellas. |
|||
|Ficheiro:Pereiró, Francisco Solleiro y familia.jpg|Familia de Francisco Solleiro. |
|||
}} |
|||
== Notas == |
== Notas == |
||
Liña 40: | Liña 65: | ||
== Véxase tamén == |
== Véxase tamén == |
||
{{Commonscat}} |
{{Commonscat}} |
||
=== Bibliografía === |
|||
* {{Cita novas |nome=Lino |apelidos={{Versaleta|Blanco}} |xornal=[[Faro de Vigo]] |título=Pereiró, un cementerio com mucha historia |lingua=Es |data=18/3/2018 |páxina=12 }} |
|||
=== Ligazóns externas === |
=== Ligazóns externas === |
||
* [[PXOM]]. [http://xmu.vigo.org/docs/pxom/Memorias/Tomo-VI/Xardins.pdf ''Catálogo de parques e xardíns''] pp. |
* [[Plan Xeral de Ordenación Municipal|PXOM]]. [http://xmu.vigo.org/docs/pxom/Memorias/Tomo-VI/Xardins.pdf ''Catálogo de parques e xardíns''] pp. 17–18. |
||
* [ |
* [https://issuu.com/turismodevigo/docs/pereiro_ingles Guía editada polo concello de Vigo] (2013). |
||
{{Wikidata cemiterio}} |
|||
* {{Cita publicación periódica |autor=A. Baena |título=Una Santa Compaña de vivos, de paseo por la ciudad de los muertos |xornal=[[Atlántico Diario]] |url=http://www.atlantico.net/articulo/vigo/santa-companha-vivos-paseo-ciudad-muertos/20161026100215555492.html |lingua=Es |data=26/10/2016 }} |
|||
{{LugaresdeintereseVigo}} |
|||
{{de interese en Vigo}} |
|||
{{Control de autoridades}} |
{{Control de autoridades}} |
||
[[Categoría:Arquitectura |
[[Categoría:Arquitectura civil en Vigo]] |
||
[[Categoría:Cemiterios]] |
[[Categoría:Cemiterios de Galicia|Pereiro]] |
Revisión actual feita o 13 de xaneiro de 2024 ás 22:18
O cemiterio de Pereiró, de titularidade municipal, é un camposanto do lugar de Pereiró, na parroquia viguesa de Castrelos, deseñado por Jenaro de la Fuente Domínguez, inaugurado en marzo de 1898, sendo alcalde Antonio López de Neira e bispo Valeriano Menéndez Conde y Álvarez, que recibiron as chaves do recinto.
Historia
[editar | editar a fonte]A historia do cemiterio vai parella á prosperidade de finais do século XIX da cidade de Vigo. A poboación aumentou, e os defuntos tamén. Ó quedar insuficientes os dous cemiterios que había daquela (Picacho e Santiago), a Corporación Municipal deu inicio a un cemiterio novo e máis hixiénico no ano 1889. Optouse polo lugar de Pereiró. Gastando 38.604 pesetas nas expropiacións de 121 terreos e 100.000 na construción, fíxose un camposanto de 62.500 m², rodeado dun muro de pedra de tres metros e medio de altura, con dous grandes paseos centrais e oito corredores, dividido en 16 cadrados para panteóns, sepulturas ordinarias, foxa común e cemiterio civil, con arboredo separándoos.[1] José Elduayen foi o seu principal impulsor e quen financiou a capela, adicada á Virxe das Dores, onde están inhumados o propio Elduayen, que finou no mesmo ano da inauguración, e a súa familia.
Fusilamentos de 1936
[editar | editar a fonte]Tralo Golpe de Estado do 18 de xullo de 1936, o 27 de agosto, foron fusilados no cemiterio o alcalde de Vigo, Emilio Martínez Garrido, o alcalde do Concello de Lavadores, José Antela, Ramón González Brunet, Ubaldo Gil Santóstegui, Manuel Rey Gómez, Apolinar Torres e os deputados socialistas Ignacio Seoane, Enrique Heraclio Botana e Antonio Bilbatúa Zubeldía.[2][3]
Persoeiros inhumados [1]
[editar | editar a fonte]- Concepción Arenal (1820–1893), escritora e penalista.[4]
- Xela Arias (1962–2003), poeta e tradutora.
- Eduardo Cabello (1865-1957), enxeñeiro, deseñou o Porto de Vigo.
- José Cao Moure (1880-1960), coñecido como P.P.K.O, impresor e escritor galego.
- Placeres Castellanos (1896-1971), mestra, enfermeira, xornalista e guerrilleira.
- Irene de Ceballos (1849-1935), viúva de Policarpo Sanz, o IES Santa Irene leva o seu nome.
- Cesáreo Corbal (1885-1952), médico.
- José R. Curbera Puig (?–1919), empresario conserveiro
- José R. Curbera Fernández (1870–1937), empresario conserveiro, fillo do anterior.
- Estanislao Durán Gómez (1906–?), empresario e alcalde.
- José Elduayen (1823–1898), ministro.
- Isaac Fraga (1888–1982), produtor e empresario cinematográfico.
- Jenaro de la Fuente Domínguez (1851–1922), arquitecto.
- Jenaro de la Fuente Álvarez (1891–1963), arquitecto, fillo do anterior.
- Xosé García Barbón (1831–1909), empresario e filántropo.
- Xosé Gil y Gil (1870–1937), fotógrafo e cineasta.
- Manuel Gómez Román (1875–1964), arquitecto.
- Cesáreo González (1903–1968), distribuidor e produtor cinematográfico.
- Bernardo González del Valle "Cachamuíña" (1771–1848), heroe da Reconquista.[5]
- Eduardo Iglesias Añino (1850-1916), alcalde de Vigo.
- Eladio de Lema Martín (1853-1928), político, herdeiro do xornal Faro de Vigo.
- Manuel Lustres Rivas (1888–1936), xornalista e escritor.
- Familia Massó, empresarios conserveiros.
- Ricardo Mella (1861–1925), anarquista.
- Mercedes Núñez (1911-1986), militante antifascista, loitadora polas liberdades civís.
- Carlos Oroza (1923-2015), poeta.
- Ramiro Paredes Ramos (?–1958), xogador do Celta.
- Quinocho (1932–1988), xogador e xerente do Celta.
- Wenceslao Requejo (1866-1947), director da Escola de Artes e Oficios e membro da RAG.
- Antonio Sanjurjo Badía (1837-1922), industrial e inventor.
- Policarpo Sanz (1841-1889), industrial e mecenas galego.
- Irmáns Sarabia González (s. XX), fotógrafos.
- Nicolás Taboada Leal (1798–1883), médico, cronista oficial da cidade.[6]
- Norberto Velázquez Moreno (1768–1852), empresario e comerciante.[6]
Arte funeraria
[editar | editar a fonte]No cemiterio hai varias obras do escultor Francisco Asorey González.
Galería de imaxes
[editar | editar a fonte]Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ 1,0 1,1 Otero Rodríguez, Isaac Ángel (11/11/2013). "Historia y arte funerario del Cementerio de Pereiró de Vigo".
- ↑ «"Lo más selecto" de Vigo en 1936», El País, 28 de agosto de 2008.
- ↑ Sentenza, páx. 99-100 en Claridade. Revista da Fundación Luís Tilve. Setembro de 2007 Arquivado 01 de marzo de 2014 en Wayback Machine.
- ↑ Foi inhumada no Cemiterio de Picacho. Os seus restos foron trasladados en 1912 a Pereiró: Vida Gallega, Ano IV Número 38 - 1912 abril Arquivado 24 de setembro de 2015 en Wayback Machine.
- ↑ Os restos foron trasladados do Pereiro de Aguiar a Pereiró o 9 de agosto de 1932.
- ↑ 6,0 6,1 Galicia, Traslado de restos, ABC, 7 de novembro de 1924 (en castelán).
Véxase tamén
[editar | editar a fonte]Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Cemiterio de Pereiró |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Blanco, Lino (18/3/2018). "Pereiró, un cementerio com mucha historia". Faro de Vigo (en castelán). p. 12.
Ligazóns externas
[editar | editar a fonte]- PXOM. Catálogo de parques e xardíns pp. 17–18.
- Guía editada polo concello de Vigo (2013).
- Persoas inhumadas no Cemiterio de Pereiró segundo Wikidata.
- A. Baena (26/10/2016). "Una Santa Compaña de vivos, de paseo por la ciudad de los muertos". Atlántico Diario (en castelán).