Xunqueira de Alba

O Parque Natural das Marismas de Alba ou da Xunqueira de Alba, é un parque natural e zona húmida do alfoz da cidade de Pontevedra, e unha das poucas marismas da ría de Pontevedra. É un parque que é utilizado como lugar de paseo a pé ou en bicicleta e de observación da fauna e a flora.

Xunqueira de Alba

Tipo	Espazos naturais de interese local parque natural
Localización
División administrativa	Pontevedra, España
42°26′58″N 8°38′49″O
Características
Altitude	0 m
Superficie	67 ha
Historia
Data de creación ou fundación	2000

Localización e acceso

O parque está situado na desembocadura do río Rons no Lérez - Ría de Pontevedra no sur da parroquia de Alba, a poucos metros da parte norte da cidade de Pontevedra. Basta con cruzar a ponte das Correntes para atopar a entrada ao parque, no paseo de Domingo Fontán. Limita ao leste co barrio da Santiña e o camiño portugués e ao oeste coa autoestrada AP-9.

Historia

Non se sabía como utilizar a marisma ata finais dos anos 70, cando, debido á falta de chan industrial no municipio de Pontevedra, decidiuse desecala e convertela nunha zona industrial. Tamén se pensou en construír un novo estadio de fútbol ou mesmo un parque temático.

Con todo, a Asociación San Benito, da parroquia de Lérez, reclamou parte dos terreos como espazo que pertencía á comunidade de montes de Lérez, o que salvou esta zona de gran riqueza natural da destrución. En 1981, un xulgado de Pontevedra ordenou a paralización da construción dun polígono industrial e comercial que se ía construír alí.

Dado que a Xunqueira de Alba atopábase nun grave estado de degradación, o Ministerio de Medio Ambiente español decidiu recuperala. A rehabilitación da marisma foi planificada polo goberno socialista de Felipe González e inaugurouse no ano 2000, con Mariano Rajoy como vicepresidente do goberno español.

Mapa da Xunqueira de Alba

En 2001, o Concello de Pontevedra fíxose cargo do mantemento da Xunqueira de Alba. O consistorio realizou a limpeza do río, a poda de árbores e a recuperación ou substitución de exemplares enfermos, a sega de praderías e a eliminación selectiva de maleza, entre outros traballos.

En 2012, o parque foi declarado primeiro Espazo Natural de Interese Local (ENIL) de Galicia.

A finais de decembro de 2021 presentouse o proxecto de ampliación do parque cun bosque autóctono de 17.000 metros cadrados fronte ao paseo de Domingo Fontán, no lugar onde se atopaba o Parque de Maquinaria e a Imprenta Provincial da Deputación de Pontevedra, que foron demolidos. Plantáronse especies como o carballo común, a sobreira, o freixo negro, a abeleira, o salgueiro irto, o érbedo, o salgueiro bravo, o acivro e o loureiro. Acondicionouse un camiño entre a senda do río Rons e esta nova zona verde aberta, dotada de iluminación pública e mobiliario urbano.

Descrición

No parque distínguense tres zonas: a marisma, a matogueira e a chaira lodosa da desembocadura do río Rons.

A zona pantanosa do parque natural permanece suxeita ao fluxo das mareas e así, cada seis horas, unha parte pasa de estar cuberta pola auga a estar descuberta.

Neste hábitat, de grande importancia paisaxística e ecolóxica, inventariáronse 17 árbores, 14 especies de arbustos, 4 plantas rubideiras e 80 plantas herbáceas. Hai máis de duascentas variedades de plantas e árbores (incluíndo acacias, orquídeas, chicoria, salgueiros, eucaliptos, chopos, freixos) e unhas setenta especies animais inventariadas. Tamén hai moitos xuncos, de aí o nome de xunqueira. Hai un total de 115 especies diferentes de flora presentes no parque, como a herba de namorar, a plantago marítima, o perexil de mar, a herba da andoriña ou a espadana.

A contorna alberga unha gran variedade de especies naturais, tanto de aves como de animais, como aves acuáticas, bolboretas, libélulas, anfibios e pequenos mamíferos. Por este motivo, o parque e a xunqueira atópanse protexidos. No parque hai tres miradoiros para observar as aves no seu hábitat natural.

Un estudo realizado entre o 14 de abril e o 30 de setembro de 2020 detectou ata 73 especies de aves diferentes neste parque natural, entre as que se atopan garzotas, estreliñas riscadas, picapeixes, galiñas de río, cirrios pálidos, fulepas das xunqueiras, papamoscas negros, gabiáns, ibis escarlata ou rulas. Neste espazo natural víronse e rexistráronse un total de 142 aves.

Nunha das entradas do parque hai unha área de xogos para cans inaugurada en 2010, que consiste nun gran recinto pechado por un enreixado metálico onde os cans poden correr e xogar libremente.

Galería

• 
  Camiño
• 
  Camiño e ponte das Correntes ao fondo
• 
  Marisma
• 
  Camiño
• 
  Camiño de paseo
• 
  Outro camiño
• 
  Xunqueira e ponte de madeira
• 
  Zona húmida coa cidade ao fondo
• 
  Marisma descuberta
• 
  Miradoiro
• 
  Camiño de paseo

Véxase tamén

Bibliografía

• Cabaleiro Barros, Vítor Xosé (2010). Guía de aves do ENIL Xunqueira de Alba. Pontevedra: Concello de Pontevedra. 
• Riveiro Tobío, Elvira (2008). Descubrir Pontevedra (en castelán). Pontevedra: Edicións do Cumio. p. 76-77. ISBN 9788482890852. 

Outros artigos

• O Burgo
• Illa das Esculturas
• Alameda de Pontevedra
• Parque das Palmeiras
• Parque do Gafos

Ligazóns externas

• Visit-Pontevedra Xunqueira de Alba na web Visit-Pontevedra
• Vídeo do parque natural da Xunqueira de Alba
• Asociación de desenvolvemento rural da Comarca de Pontevedra