Prokop Divisch

Václav Prokop Diviš, en latín Procopius Divisch, alemán Prokop Diwisch ou Divisch, de nome real Václav Divíšek nado o 26 de marzo de 1698 Helvíkovice preto de Žamberk e finado o 21 de decembro de 1765 en Přímětice, preto de Znojmo, foi un sacerdote católico, naturalista, curandeiro, músico e inventor checo. É coñecido principalmente como o inventor do pararraios, ao que chamou "meteorologický stroj" (concepto teórico en 1750, construído en 1754), antes que o invento de Benjamin Franklin (concepto teórico en 1753, construído en 1760). Porén, o concepto de Diviš era diferente do de Franklin, o seu pararraios estaba principalmente conectado a terra, e polo tanto funcionaba mellor.

Prokop Divisch

Nome orixinal	(cs) Prokop Diviš
Biografía
Nacemento	(cs) Václav Divíšek 26 de marzo de 1698 Helvíkovice, República Checa (pt)
Morte	21 de decembro de 1765 (67 anos) Přímětice, República Checa (en)
Residencia	Birth house of Prokop Diviš (en)
Relixión	Catolicismo e Igrexa católica
Educación	Universidade de Salzburgo (pt)
Actividade
Campo de traballo	Catolicismo, teoloxía, natural science (en) e física
Lugar de traballo	Louka (en) Znojmo
Ocupación	sacerdote católico, naturalista, inventor, físico, teólogo, músico
Orde relixiosa	Premonstratenses
Descrito pola fonte	Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (sec:Дивиш Прокоп) Dicionario Enciclopédico Brockhaus e Efron Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron

Traxectoria

Primeiros anos

Václav Divíšek naceu nunha pequena granxa nas aforas de Žamberk, fillo de Anna e Jan Divíšk. Viviu alí cos seus irmáns até 1714 na que hoxe é a casa-museo Prokop Diviše, aberta ao público desde 1965 como parte do Museo Municipal.

Formación

Prokop Diviš - busto obra de Jan Tomáš Fischer na Praza Diviš

Prokop Diviš - detalle da placa conmemorativa do edificio do Ximnasio na praza dos Xesuítas en Znojmo. O relevo foi creado por Jan Tomáš Fischer (1912–1957)

O mozo Václav foi un estudante excelente. Por intercesión dun parente, o reitor do colexio xesuíta de Znojmo, Jindřich Dušík, foi aceptado para estudar no ximnasio de latín de Znojmo como bolseiro dos premonstratenses de Louck. Despois de facer votos relixiosos, tomou o nome de Prokop e cambiou o seu apelido a Diwisch (na ortografía checa Diviš).

Traballos en Louce u Znojma e Přímětice

En 1720, despois de graduarse na escola secundaria, ingresou como noviciado na orde premonstratense. En setembro de 1726, foi ordenado sacerdote. Ao mesmo tempo, converteuse en profesor de ciencias. En 1729 foi nomeado profesor de filosofía e teoloxía. Durante a súa actividade docente, elaborou unha tese de doutoramento que defendeu en 1733, sendo doutorado en teoloxía en Salzburgo e en filosofía en Olomouc. Despois de graduarse, foi nomeado subprior do mosteiro de Louka (Louce).

En 1736, aceptou a proposta do abade Nolbek de asumir a dirección da parroquia de Přímětice. Alí dedicouse plenamente aos seus experimentos coa electricidade. Para iso, fabricou un dispositivo chamado elektrum : era unha bola de vidro, unida a un eixo de madeira, que xiraba e se fregaba contra un coxín de pel de becerro para xerar electricidade estática.

En 1741-1742, Diviš asumiu o cargo de prior no mosteiro de Louka e, grazas á súa previsión, salvouno da destrución durante a Guerra de Sucesión austríaca.

Traballos en Přímětice e experimentos coa electricidade

En 1742, regresou á parroquia de Primětice e continuou as súas investigacións. Descubriu que os raios e os tronos durante as tormentas son de natureza eléctrica e en realidade son os mesmos fenómenos que observou nos seus experimentos. Novas das súas investigacións chegaron á corte imperial de Viena. En 1750, foi invitado a unha demostración diante do emperador Francisco I de Lorena e da emperatriz María Teresa. A parella imperial quedou impresionada cos experimentos e o premiárono con medallas de ouro coas súas semellanzas. Durante todo o tempo, Diviš mantivo unha animada correspondencia con físicos e estudosos de todo o mundo como Leonhard Euler.

Inventos e actividade editorial

A invención do pararraios

A "máquina meteorolóxica" de Diviš foi o primeiro pararraios de Europa.

En 1753, o profesor Georg Wilhelm Richmann morreu un raio en San Petersburgo durante un experimento, e iso provocou que V. P. Diviš escribise un breve tratado en latín sobre seducir as descargas eléctricas das nubes ao chan. O 24 de outubro de 1753, enviou ese informe á Academia de Ciencias de San Petersburgo para que o considerase. Porén, a mensaxe chegou demasiado tarde; o admirador de Diviš Johann Ludwig Fricker foi o responsable da edición alemá do tratado de Diviš, que difire considerabelmente do Informe da Academia de Ciencias rusa. As academias non prestaron a debida atención ás teorías de Diviš, porque comezaban con citas da Biblia e desenvolvían "teorías electroteolóxicas" que xa estaban desfasadas na época. A pesar destas deficiencias retóricas e do descoñecemento da linguaxe da ciencia da época, as ideas específicas de Diviš foron útiles.

A comunidade científica quedou fondamente sacudida pola tráxica morte do profesor Richmann, e os experimentos con raios foron en gran parte detidos. Con todo, Prokop Diviš decidiu implementar o seu plan de construír un para-raios. A súa machina meteorologica ou meteorologický stroj non era un pararraios no sentido actual da palabra. Suponse que a máquina de Diviš igualaba permanentemente a tensión entre o ceo e a terra, evitando así a orixe da descarga. A base da máquina era unha cruz de ferro horizontal colocada nun mastro de 15 m de altura (máis tarde 41,5 m). Os brazos da cruz complementábanse verticalmente no seu extremo con barras horizontais máis curtas, sobre as que se colocaban 12 caixas metálicas, nas que se introducían preto de 400 puntas metálicas afiadas que sobresaían no ceo nunha grosa capa de limaduras de ferro. Toda a estrutura estaba conectada conductivamente ao chan mediante tres cadeas.

O 15 de xuño de 1754, Prokop Diviš erixiu a súa máquina meteorolóxica, que se supoñía que succionaba electricidade das nubes e reducía así o risco de raios, e tamén funcionaba como un pararraios. O científico e estadista estadounidense Benjamin Franklin chegara xa en 1749 a probar que o raio é de natureza eléctrica. Porén, non construíu o seu pararraios a terra en Filadelfia até 1760, seis anos despois de Diviš. Era un dispositivo conceptualmente diferente da invención do checo. O pararraios de Franklin tiña unha soa punta baseándose na idea máis sinxela e correcta de que un pararraios só desvía os raios a un lugar inofensivo e non pode evitar as descargas. O seu pararraios era máis doado de construír, proporcionaba unha protección real sen gastos innecesarios e, polo tanto, estendeuse rapidamente. O primeiro pararraios de Franklin en Europa foi erixido por G. C. Lichtenberg.

V. P. Diviš fixo observacións durante cada treboada e escribiu as súas conclusións no extenso tratado Magia naturalis (sobre a natureza da electricidade atmosférica), que dedicou á emperatriz. Comprobou o principio da súa invención mesmo durante unha visita á corte imperial, onde interferiu nos experimentos dos físicos da corte coa axuda de puntas ocultas na súa perruca.

Teatro Diviš en Žamberk

En 1759, unha seca sen precedentes golpeou toda Europa Central. En Přímětice, os veciños crían que a verdadeira causa desta seca era o pararraios, que dispersaba as nubes. En marzo de 1760, irromperon no xardín, soltaron as cadeas de terra e derrubaron e destruíron a estrutura. Non obstante, un ano despois, a petición dos agricultores, foi reconstruída.

VP Diviš mantivo contactos con científicos e intelectuais da súa época. Mantivo correspondencia con, entre outros, Leonhard Euler.

Unha copia do pararraios de Diviš está hoxe onda a súa casa, outra no edificio do teatro de Diviš, inaugurado en 1926 en Žamberk e outra no Memorial Prokop Diviš en Znojmo.

Instrumento musical eléctrico "Denis d'Or".

En 1753, VP Diviš, que era un bo músico, tamén usou enerxía eléctrica nun instrumento musical, construíndo o instrumento de corda "Zlatý Diviš" (Denis d'Or ). Suponse que a electricidade debía limpar o son das cordas. Este instrumento único tiña 790 cordas metálicas, 3 teclados, un sistema de pedal triplo e estaba conectado á electricidade das botellas de Leyden. Semellaba o son dos instrumentos de vento e corda e podía representar unha orquestra. Denis d'Or mesmo fascinou ao emperador Xosé II, tanto que en 1784, durante a desamortización dos bens do mosteiro, ordenou para ser trasladado á corte de Viena, onde o monxe Norbert Weiser deu un concerto. O instrumento non sobreviviu até hoxe e as súas pegadas rematan en Prespurku (Bratislava).

Investigación do uso da electricidade con fins médicos

VP Diviš tamén utilizou a electricidade estática con fins médicos, observando o seu efecto beneficioso no tratamento de varias formas de parálise, reumatismo e espasmos musculares.

O seu tratamento realizábase de xeito que sobre un pedestal de faia seco se colocaba unha táboa sobre unhas patas cubertas cunha alfombra de lá e, a continuación, o paciente colocábase sobre el nunha cadeira. Para a electrificación, Diviš utilizou variñas metálicas equipadas cunha bola, incrustadas nun mango ben illado. O pau estaba conectado por un cable a unha fonte de electricidade. VP Diviš, enfrontouse non só aos farmacéuticos, senón tamén aos médicos e aos sacerdotes. O médico da corte da emperatriz María Teresa, Gerard van Swieten (1700–1772), unha autoridade recoñecida no campo da medicina en Austria, eloxiou o uso de electricidade por parte de Diviš. Moitos ensaios sobre os seus experimentos non foron publicados fóra de Austria, onde non pasaran a censura.

Pasamento

Prokop Diviš morreu en Znojmo en decembro de 1765, pero non se documentan datos máis precisos. Přimětice ou o mosteiro próximo en Louka menciónanse como lugares. A data dáse como o 21 de decembro de 1765, pero na publicación de Eduard Albert de 1898 cítanse dúas entradas diferentes: segundo o rexistro dos premonstratenses, era o 22 de decembro de 1765, segundo a necrolóxica do mosteiro de Strahov, 25 de decembro de 1765. Probabelmente estea enterrado na fosa común dos monxes de Louck en Znojmo.

Puntos de Interese

O nome de Prokop Diviš foi dado a un edificio do Museo Nacional de Praga, xunto con outros setenta e un nomes de importantes personalidades da historia checa.

En 1955, o director Jaromír Vašta fixo unha curta biográfica sobre Prokop Diviš con Václav Voska como tese de posgrao. En 1977, no estudo de televisión de Brno filmouse unha produción que representaba o período do traballo de Diviš en Přímětice (dirixida por Jiří Bělka, con Miloš Nedbal no papel principal).

Galería de imaxes

• 
  Supostamente, lugar de nacemento de Prokop Diviš
• 
  O interior da casa de Prokop Diviš
• 
  Placa conmemorativa na casa de Prokop Diviš

Véxase tamén

• Pararraios
• Benjamin Franklin
• Máquina meteorolóxica
• Raio (descarga eléctrica)
• Pedra do raio

Bibliografía

• Reinhard Breymayer: Bibliografía de Prokop Diviš. En: Friedrich Christoph Oetinger: Die Lehrtafel der Prinzessin Antonia . Hrsg. von Reinhard Breymayer e Friedrich Häußermann. Parte 2. Notas. Berlín, Nova York 1977, 431 – 453
• Luboš Nový (Ed.): Historia das ciencias exactas nas terras checas ata finais do século XIX, Praga 1961.
• HAUBELT, Josef. Ilustración checa . Praga: Editorial Svoboda, 1986. P. 166–189. 
• Kolomý, Rudolf. Prokop Diviš. Praga. ISBN 80-7196-275-9. 
• Wolfgang Grassl: Culture of Place: An Intellectual Profile of the Premonstratensian Order . Bautz, Nordhausen 2012.
• Osobnosti - C. Praga: Ottovo nakladatelství. ISBN 978-80-7360-796-8. 

Ligazóns externas

• Městského muzea v Žamberku Arquivado 07 de xuño de 2021 en Wayback Machine.
• Domek Prokopa Diviše na hrady.cz
• Diviš: kněz z Přímětic jako první zkrotil blesk
• 250 let hromosvodu Prokopa Diviše, Elektro
• Mašina povětrnostní
• Zkrocení blesku aneb Jak to bylo s vynálezem bleskosvodu - Vídeo na televisión checa.
• [1] Friedrich Christoph Oetinger (1702 – 1782) v: PlusPedia.