Ocre
Ocre (do latín ojra, e este do grego ὤχρα, ojra, de ὠχρός, ojros, ‘amarelo’) é o nome da cor amarela escura ou amarela tirando a vermella típica da arxila da cor do óxido de ferro[1] e de distintas tonalidades que adoita adoita ser amarelada, alaranxada ou avermellada.[2]
«Ocre» é tamén a denominación da cor dos minerais terrosos amarelados produto da oxidación de menas metalíferas onde non intervén o ferro, como o ocre de antimonio, de bismuto ou de níquel.[3]
O ocre tense empregado tradicionalmente como pigmento para pintura artística[2] e para pintura corporal, e o seu uso remóntase á Prehistoria.
Composición e características
editar
Xeoloxicamente, os ocres son depósitos secundarios que poden aparecer constituíndo o solo, ou como camadas superficiais e altamente oxidadas de menas dalgún mineral impregnadas cunha substancia pigmentada daquel; polo xeral esas substancias son óxidos ou hidróxidos de ferro. O miúdo tamaño das partículas pigmentadas do ocre permite pulverizalo até un grao moi fino sen que perda a súa cor.[3]
Dentro dos ocres naturais, os vermellos conteñen hematita, mentres que os amarelos ou «limonitas» conteñen goethita ou minerais do grupo da xarosita. Polo común preséntanse mesturados con cuarzo, arxilas, xeso, micas, feldespatos etc., aínda que tamén os hai sumamente puros.[3]
O óxido e o hidróxido de ferro están presentes na maioría dos ocres asociados a menas de ferro e de cobre, que constitúen depósitos primarios. Os depósitos secundarios, que son os solos ricos en óxido e hidróxido de ferro, poden cubrir grandes extensións, pero o ocre que conteñen adoita ser menos puro. Tamén as augas subterráneas ricas en ferro poden dar lugar á formación de ocre ao se filtraren cara a zonas húmidas, brañas, lagos e cursos de auga efémeros.[3]
Nun sentido amplo, os solos ricos en óxidos de ferro son tamén ocres, e poden ser utilizados como fonte do pigmento.[3]
Ocres non ferrosos
editarDesde o punto de vista da clasificación dos pigmentos, os ocres son xeralmente os de óxidos de ferro, pois os de óxido de manganeso considéranse parte do grupo das terras de Siena e sombras naturais. Os ocres que resultan da oxidación doutras menas metalíferas tamén son tecnicamente ocres, pero teñen pouca aplicación como pigmento e son menos frecuentes.[3]
Propiedades
editarOs ocres teñen excelentes propiedades como pigmentos: son estábeis e resistentes á luz, á humidade e á lixivia, aínda que vulnerábeis aos ácidos.[4] Non son tóxicos.[5]
Localización
editarOs pigmentos que entran na denominación de «ocres» atópanse en numerosas localidades de todo o mundo. Algúns dos países que salientan pola súa produción de ocres son Francia, España, Chipre, Irán, Italia, Australia e os Estados Unidos.[3]
| Ocre | |
|---|---|
| Coordenadas de cor | |
| Orixe | Sen fonte |
Notas
editar- ↑ Definicións no Dicionario da Real Academia Galega e no Portal das Palabras para Ocre.
- ↑ 2,0 2,1 Gallego; Sanz. Diccionario Akal del color. Akal. ISBN 978-84-460-1083-8.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 Eastaugh; Walsh; Chaplin; Siddall. Pigment Compendium: A Dictionary of Historical Pigments (en inglés). Oxford; Burlington: Elsevier / Butterworth Heinemann. ISBN 0-7506-57499.
- ↑ Doerner; Hoppe. Los materiales de pintura y su empleo en el arte. Reverté. ISBN 978-84-291-1423-2.
- ↑ "Naturaleza y propiedades de los colores". Atelier Saint André. Consultado o 12 de agosto de 2012.