Gran Bretaña

Para outras páxinas con títulos homónimos véxase: Bretaña.

Gran Bretaña é a maior illa de Europa, situada no noroeste deste continente, entre o mar do Norte, o Golfo de Irlanda e o Canal da Mancha.

Gran Bretaña

Tipo	illa
Epónimo	Britannia, Bruto de Troia (pt) e Pobo británico
Parte de	Illas Británicas
Situado na entidade xeográfica	Illas Británicas
Localización
Continente	Europa
División administrativa	Reino Unido
53°50′N 2°25′O
Bañado por	Mar do Norte, Mar de Irlanda, Mar Céltico e Mar das Hébridas
Composto por	Inglaterra Gales Escocia
Características
Punto máis alto	Ben Nevis  (1.344 m )
Superficie	228.938 km² 209.331 km²

División Política

A illa conforma a maior parte do estado do Reino Unido, e está dividida en tres dos países que o conforman: Inglaterra, no centro-sur da illa; Escocia, no norte; e Gales, no centro-oeste.

Xeografía

Véxase tamén: Xeografía de Inglaterra , Xeografía de Escocia e Xeografía de Gales.

Gran Bretaña atópase ao noroeste da Europa continental e ao leste de Irlanda. Está separada do continente polo Mar do Norte e o Canal da Mancha, que se reduce a 34 km no estreito de Dover. Ocupa unha superficie de 209.331 km², excluíndo todas as illas pequenas ao redor do arquipélago. A Canle do Norte, o Mar de Irlanda, o Canal de San Xurxo e o Mar Céltico separan a illa da illa de Irlanda ao oeste. A illa atópase conectada fisicamente coa Europa continental a través do Canal da Mancha, co máis longo túnel ferroviario submarino do mundo que se completou en 1993. Xeograficamente, a illa caracterízase por unha paisaxe baixa, con suaves outeiros no leste e o sur, mentres que os outeiros e montañas predominan nas rexións occidentais e norteñas. Está rodeado por máis de 1.000 pequenas illas e illotes. A maior distancia entre dous puntos é de 968 km. (entre Land's End, Cornualla e John O'Groats, Caithness), ou 1.349 quilómetros usando a rede viaria nacional.

O Canal da mancha crese que creouse entre 450.000 e 180.000 anos atrás. Ao redor de 10.000 anos atrás, durante o Último período glacial coa baixa do nivel do mar, Gran Bretaña non era unha illa, senón unha rexión de terras altas do norte de Europa occidental, situada parcialmente debaixo da capa de xeo de Eurasia. O nivel do mar estaba 120 m. máis baixo que hoxe en día, e o leito do Mar do Norte estaba seco e actuou como unha ponte de terra a Europa, agora coñécese como Doggerland. Xeralmente se pensa que o nivel do mar subiu gradualmente logo do final do último período glacial da idade de xeo actual, Doggerland quedou mergullado baixo o Mar do Norte, cortando o que antes era a península británica do continente europeo en torno ao 6.500 antes de Cristo.

Historia

Ver artigo principal: Historia de Gran Bretaña

Esta illa é o centro do Reino Unido e, como tal, a súa historia avanza xunto a el. O sur de Gran Bretaña foi conquistado polos romanos. Durante as invasións bárbaras na Britania posromana foi invadida polos saxóns.

Durante a Idade Media estivo dividida entre os actuais países que a conforman hoxe, cunha moi clara hexemonía sobre os demais de Inglaterra. Aínda que Gales pronto caeu no poder de Inglaterra, Escocia non se uniu a ela moito despois.

Durante a Idade Moderna, o Reino Unido foi acadando cada vez máis poder, e na Idade Contemporánea converteuse no Estado máis poderoso do mundo, cando era chamada Imperio Británico, e foi onde primeiro chegou a Revolución Industrial, converténdose así esta illa nunha das rexións máis importantes do mundo.

O ser unha illa axudou moito ó Reino Unido a defenderse do exterior, frustrando así os intentos de invasión doutros países: España durante o reinado de Filipe II e na época dos levantamentos xacobitas, Francia durante o reinado de Napoleón, e Alemaña durante o seu bloqueo da primeira guerra mundial e durante a súa invasión aérea na segunda guerra mundial.

Poboación

A poboación é moi heteroxénea desde hai séculos nesta illa.

Relixión

Hai en Gran Bretaña unha división relixiosa: calvinistas e outros protestantes, anglicanos e católicos. A Idade Moderna foi moi convulsa para a illa debido ás persecucións relixiosas, e por esta razón houbo tantos emigrantes ingleses cara ás terras extraeuropeas que tiña naquel momento o Reino Unido.

Etnias

Tamén hai moita diversidade no sentido de razas e culturas, pois a parte de dividirse entre galeses, escoceses e ingleses, o feito de que Londres fora o centro dun inmenso imperio colonial atraeu durante o século XX a moitos inmigrantes das colonias, de orixe india, africana, caribeña etc.

Idiomas

Hoxe en día, fálanse en Gran Bretaña catro linguas principais, á parte das que falan as comunidades de inmigrantes doutros países: o inglés, o galés, o escocés e o gaélico escocés, con moi claro predominio da primeira, pois fálase por practicamente toda a poboación, mentres que as outras tres son faladas por minorías mesmo en Gales e Escocia.

Cidades

Inglaterra

• Birmingham
• Bristol
• Coventry
• Leeds
• Leicester
• Liverpool
• Londres
• Manchester
• Newcastle
• Sheffield

Escocia

• Aberdeen
• Dundee
• Edimburgo
• Glasgow
• Inverness

Gales

• Aberdare
• Aberystwyth
• Cardiff
• Swansea

Véxase tamén

Bibliografía

• Frodin, D. G. (2001). Guide to Standard Floras of the World. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-79077-2. 
• Spencer, Colin (2003). British Food: An Extraordinary Thousand Years of History. Columbia University Press. ISBN 978-0-231-13110-0. 
• Andrews, Robert (2004). The Rough Guide to Britain. Rough Guides Ltd. ISBN 978-1-84353-301-6. 
• Dawkins, Peter (2004). The Shakespeare Enigma. Polair Publishing. ISBN 978-0-9545389-4-1. 
• Major, John (2004). History in Quotations. Cassell. ISBN 978-0-304-35387-3. 
• Else, David (2005). Great Britain. Lonely Planet. ISBN 978-1-74059-921-4.