Yaña imlâ
Cet article est une ébauche concernant l’écriture et la Russie.
Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants.
La yaña imlâ (яңа имля, « nouvelle orthographe », en tatar, prononcé [jʌˈŋɑ imˈlʲæ]) est un alphabet dérivé de l’alphabet arabe utilisé pour écrire le tatar de 1920 à 1927. C’est une modification de l’i̇ske imlâ, y retirant certaines lettre arabes et y ajoutant des lettres pour les voyelles e, ı, ö, o, et un signe diacritique pour indiquer l’harmonie vocalique.
| Zamanälif | Isolée | Initiale | Médiale | Finale | Yañalif | Lettre cyrillique | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | a | ئا | ا | a | а | ||
| 2 | ä | ئە | ە | ə | ә | ||
| 3 | b | ب | ب | ب | ب | ʙ | б |
| 5 | p | پ | پ | پ | پ | p | п |
| 4 | t | ت | ت | ت | ت | t | т |
| 6 | c | ج | ج | ج | ج | ç | җ |
| 7 | ç | چ | چ | چ | چ | c | ч |
| 8 | x | ح | ح | ح | ح | x | х |
| 9 | d | د | د | d | д | ||
| 10 | r | ر | ر | r | р | ||
| 11 | z | ز | ز | z | з | ||
| 12 | j | ژ | ژ | ƶ | ж | ||
| 13 | s | س | س | س | س | s | с |
| 14 | ş | ش | ش | ش | ش | ş | ш |
| 15 | ğ | ع | ع | ع | ع | ƣ | г, гъ, ғ |
| 16 | f | ف | ف | ف | ف | f | ф |
| 17 | q | ق | ق | ق | ق | q | к, къ, қ |
| 18 | k | ك | ك | ك | ك | k | к |
| 19 | g | گ | گ | گ | گ | g | г |
| 20 | ñ | ڭ | – | ڭ | ڭ | ꞑ | ң |
| 21 | l | ل | ل | ل | ل | l | л |
| 22 | m | م | م | م | م | m | м |
| 23 | n | ن | ن | ن | ن | n | н |
| 24 | w | و | و | v | в, ў | ||
| 25 | i, í | ئي | ئي | ي | ي | i, ьj | и, ый |
| 25 | y | ي | ي | ي | ي | j | й |
| 26 | u, ü | ئو | و | u, y | у, ү | ||
| 27 | o, ö | ئۇ | ۇ | o, ɵ | о, ө | ||
| 28 | ı, e | ئ | ئ | ئ | ئ | ь, e | ы, е |
| 29 | h | ھ | ھ | ھ | ھ | h | һ |
Bibliographie
[modifier | modifier le code]- (en) Ilya Yevlampiev, Karl Pentzlin et Nurlan Joomagueldinov, Proposal to encode Arabic-script letters for African languages (no L2/11-209), (lire en ligne)
- (tt) م. قۇربانعەلييف / М. Курбангалеев [M. Kurbanğaliif] et حوجا بەديع / Х. Бадиг [X. Bädiğ], روس مەكتەبلەرىُ ئۇچن تاتار تلىُ دەرسلىُگىُ : Русь мактяблярэ учюн татар теле дяреслеги, قازان / Казань Kazan, (lire en ligne)
- (tt) Хəлиф Рəхим Курбатов, Татар теленең алфавит һəм орфография тарихы, Казан, Татарстан китап нəшр., , 132 p. (lire en ligne), p. 44–50
