ویلیام مونتگومری وات

مونتگمری وات در حال مصاحبه با خبرنگار ایرانی علی اکبر عبدالرشیدی در سال ۲۰۰۴ در منزلش در اسکاتلند

ویلیام مونتگمری وات (به انگلیسی: William Montgomery Watt) ‏ (۱۴ مارس ۱۹۰۹ - ۲۴ اکتبر ۲۰۰۶) استاد رشته زبان عربی و مطالعات اسلامی در دانشگاه ادینبورگ در اسکاتلند بود.

مونتگمری وات برجسته‌ترین مفسر غیرمسلمان اسلام در غرب به حساب می‌آمد، و تأثیر عظیمی در رشته مطالعات اسلامی بر جای نهاد. حوزه تخصصی مطالعات وی اندیشه‌های امام محمد غزالی بود.

وی سال‌ها در دانشگاه ادینبورو تدریس می‌کرد و شاگردان زیادی در حوزه اسلام‌شناسی تربیت کرد. نام او توسط خیلی از مسلمانان در سرتاسر دنیا با احترام برده می‌شود. وات زندگینامه‌ای از محمد تألیف کرده (محمّد در مکّه (۱۹۵۳)، و محمّد در مدینه (۱۹۵۶)) که در این رشته کلاسیک به حساب می‌آیند.

زندگی

وات در روستایی به نام کرس در اسکاتلند متولّد شد. پدرش زمانی که ویلیام ۱۴ ماهه بود فوت شد.

آثار

• The faith and practice of al-Ghazālī (1953) ISBN 978-0-686-18610-6
• Muhammad at Mecca (1953) ISBN 978-0-19-577278-4
• Muhammad at Medina (1956) ISBN 978-0-19-577307-1 (online)
• Muhammad: Prophet and Statesman (1961) ISBN 978-0-19-881078-0، a summary of the above two major works (online)
• Islamic Philosophy and Theology (1962) ISBN 978-0-202-36272-4
• Muhammad: Seal of the Prophets (???)
• Islamic Political Thought (1968) ISBN 978-0-85224-403-6
• Islamic Surveys: The Influence of Islam on Medieval Europe (1972) ISBN 978-0-85224-439-5
• The Majesty That Was Islam (1976) ISBN 978-0-275-51870-7
• What Is Islam? (1980) شابک ‎۹۷۸−۰−۵۸۲−۷۸۳۰۲−۷
• Muhammad's Mecca (1988) ISBN 978-0-85224-565-1
• Muslim-Christian Encounters: Perceptions and Misperceptions (1991) ISBN 978-0-415-05411-9
• Early Islam (1991) شابک ‎۹۷۸−۰−۷۴۸۶−۰۱۷۰−۷
• Islamic Philosophy And Theology (1987) ISBN 978-0-7486-0749-5
• Islamic Creeds (1994) ISBN 978-0-7486-0513-2
• History of Islamic Spain (1996) ISBN 978-0-85224-332-9
• Islamic Political Thought (1998) ISBN 978-0-7486-1098-3
• Islam and the Integration of Society (1998) ISBN 978-0-8101-0240-8
• Islam: A Short History (1999) ISBN 978-1-85168-205-8
• A Christian Faith For Today (2002) ISBN 0-415-27703-5

دیدگاه‌ها

وات اعتقاد داشت که قرآن همانند کتاب مقدس وحی الهی بوده البته برای زمان و مکان خاصی. او همچنین معتقد است که هیچ‌کدام از این کتاب‌ها مصون از خطا نمی‌باشند. به گفته محقق اسلام‌شناس مارتین فروارد:

کتب او تأکید زیادی بر تعهد محمد به عدالت اجتماعی دارد؛ وات محمد را مانند پیامبران عهد عتیق می‌دید که آمده بود تا معاملات عادلانه و اعتقاد به وحدانیت خدا را در بین اعرابی، که این موضوعات برای آن‌ها مفاهیمشان را از دست داده بود، احیا کند. از دید بسیاری از مسلمانان این قدر و منزلت کافی برای محمد نیست، ولی این یک شروع است. رک بگویم برای یک مسیحی گفتن هرچیز مثبتی دربارهٔ دینی مانند اسلام که پس از دین او آمده کار سختی است زیرا آن‌ها این‌گونه بزرگ شده‌اند که باور داشته باشند دین آن‌ها تمامی چیزهایی که برای رستگاری نیاز است را داراست، و مشابهاً برای مسلمانان سخت است که با این حقیقت مواجه شوند که مسیحیان با این دیدگاه که مسیحیت تنها ایستگاهی در مسیر اسلام، دین آخر، است ترغیب نمی‌شوند.

به گفته شارلت آلفرد، گزارش گری برای مجله‌ای که وات آن را در دانشکده اش تأسیس کرد:

دیدگاه‌های او دربارهٔ اسلام و مسیحیت گهگاه مجادله‌آمیز بوده‌است. او هم قرآن و هم کتاب مقدس را خطاپذیر می‌داند ولی در عین حال هر دو را وحی الهی می‌داند. او اعتقاد داشت که مسلمانان و مسیحیان چیزهای زیادی دارند که به همدیگر آموزش دهند. در مورد تجربه شخصی خودش این را بیان می‌کند که بررسی اسلام او را از یکتایی خداوند عمیق کرده‌است.