مسعود مولوی
مسعود مولوی | |
|---|---|
 مسعود مولوی در یک نمایشگاه مربوط به جنگ ایران و عراق[۱] | |
| نام هنگام تولد | مسعود مولوی وردنجانی |
| زادهٔ | ۲۸ فروردین ۱۳۶۵ |
| درگذشت | ۲۳ آبان ۱۳۹۸ (۳۳ سال) |
| علت مرگ | با شلیک ۱۱ گلوله ترور شد |
| تحصیلات | لیسانس مهندسی عمران از دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آبادفوق لیسانس مهندسی کامپیوتر گرایش هوش مصنوعی و رباتیک از دانشگاه تهران |
| شناخته‌شده برای | ابتدا از عوامل امنیتی وزارت دفاع ایران و اطلاعات سپاه در حوزه امنیت سایبری بعداً منتقد حکومت جمهوری اسلامی ایران |
| آثار برجسته | گرداننده اصلی کانال افشاگر «جعبه سیاه» |
| جوایز | فهرست |
مسعود مولوی وردنجانی (زادهٔ ۲۸ فروردین ۱۳۶۷ در اصفهان – درگذشتهٔ ۲۳ آبان ۱۳۹۸ در استانبول) دانش‌آموختهٔ مهندسی عمران دانشگاه آزاد نجف آباد بود که به دستور مأموران اطلاعاتی ایران در ترکیه ترور شد.[۲] گفته می‌شود او یکی از عوامل امنیتی (در وزارت دفاع ایران در حوزه امنیت سایبری و اطلاعات سپاه) بود که بعداً منتقد حکومت شد. او را گرداننده اصلی کانال افشاگر «جعبه سیاه» می‌دانند که بارها با انتشار اسنادی بیت رهبری، قوه قضائیه و نیروهای امنیتی ایران را متهم به فساد مالی و ترور مخالفان از جمله ترور شخصیت‌های هسته‌ای ایران کرد. او همچنین پیش از خروج از ایران در مطبوعات به عنوان مخترع نخبه و مدال‌آور معرفی شده بود.[۳][۴][۵] مسعود مولوی دو سال پیش از مرگ ایران را ترک کرد و به ترکیه رفت. او در روز ۲۳ آبان (۱۴ نوامبر) در استانبول با شلیک گلوله به قتل رسید. رویترز گزارش داد مقامات رسمی و امنیتی ترکیه گفته‌اند که بر اساس تحقیقات، دو دیپلمات ایرانی در این قتل دست داشته‌اند و کنسولگری ایران در ترکیه محل فرماندهی عملیات بوده‌است.[۳][۴][۵]
فعالیت‌های علمی
[ویرایش]مولوی فارغ‌التحصیل لیسانس مهندسی عمران از دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد و فوق لیسانس مهندسی کامپیوتر گرایش هوش مصنوعی و رباتیک از دانشگاه تهران است. او در دوران تحصیل یک ربات انسان‌نما ساخت. زمینهٔ تحقیقاتی او در هوش مصنوعی در طراحی الگوریتم با قابلیت پردازش سریع داده‌ها مشتمل بر بازشناسی الگو، شبکه‌های عصبی مصنوعی با چند لایه پنهان، مبتنی بر هندسه هم‌تافته است.[۶][۷]
وی مدعی اختراع لامپ کاغذی با مصرف برق نزدیک به صفر بود که در برنامه «دات آی آر» صدا و سیما معرفی شد.[۸] همچین مدعی ابداع الگوریتم چندوجهی پردازش سریع برای سیستم‌های هوش مصنوعی دارای موتور پردازش و تشخیص گفتار(NLP)، بازشناسی گفتار (Speech Recognition)، موتور استنتاج، هماهنگ‌سازی تصاویر صورت انسان همراه با گفتار، موتور تولید گفتار (TTS) با قابلیت‌های دستورپذیری گفتاری و فرمان صوتی (Voice Command)، یادگیری ماشین، تصمیم‌گیری و انتخاب؛ و اینکه این اختراع در سازمان ثبت اختراعات اروپا و سازمان جهانی مالکیت فکری ملل متحد(WIPO) به مدت ۲۰ سال به نام وی ثبت شده‌است.[۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۲] از دیگر فعالیت‌های مورد ادعای وی می‌توان به طراحی و ساخت ربات پرنده بالزن اشاره کرد.[۱۳]
کانال جعبه سیاه
[ویرایش]مسعود مولوی وردنجانی ادمین کانال تلگرامی «جعبه سیاه» بود که اخبار افشاگرانه‌ای از دست داشتن برخی از اهالی بیت علی خامنه‌ای و همچنین سپاه پاسداران در فسادهای دولتی، قضایی و سرویس‌های اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران منتشر می‌کرد. از لحظه مرگ مولوی دیگر این کانال آپدیت نشد.[۳]
دربارهٔ ترور شخصیت‌های هسته‌ای ایران
[ویرایش]شش ماه پیش از کشته شدن مسعود مولوی، شخصی از کانال جعبه سیاه با مازیار ابراهیمی که از متهمان آزاد شده پرونده ترور شخصیت‌های هسته‌ای ایران بود، پیام داده و خود را مأمور سابق سازمان اطلاعات سپاه و عضو تیم مسعود مولوی معرفی کرده بود. او به مازیار ابراهیمی نوشت «من در حقیقت کسی هستم که در سازمان اطلاعات سپاه در کنار سردار نجات (حسین نجات) کمک کردیم شما و دیگران آزاد شوید.» مدتی بعد مسعود مولوی به وسیله اسکایپ با مازیار ابراهیمی صحبت کرده و عکس‌هایی از خودش برای او فرستاد. او به ابراهیمی گفت تیمی از داخل وزارت اطلاعات پشت ترور شخصیت‌های هسته‌ای ایران بودند.[۳]
ترور
[ویرایش]او در ساعت ۹:۵۰ دقیقه پنج‌شنبه ۲۳ آبان ۱۳۹۸ (۱۴ نوامبر ۲۰۱۹) در منطقه شیشلی استانبول با شلیک ۱۱ گلوله به قتل رسید.[۱۴][۱۵][۱۶] در ویدئو یک فرد همراه مسعود مولوی دیده می‌شود. پلیس تاکنون جزییاتی از قتل منتشر نکرده، ولی سی‌ان‌ان ترکیه نوشته که پلیس به فرد همراه مسعود مولوی که بعد از ماجرای قتل از صحنه فرار کرده‌است، نیز مظنون است.[۱۷] سپس دادگاه چاغلایان استانبول حکم بازداشت ۷ نفر از ۱۱ مظنونی که با قتل مسعود مولوی، شهروند ایرانی در استانبول ارتباط داشتند را صادر کرد.[۱۷] به گزارش رویترز این شخص علی اسفنجانی بوده‌است.[۵]
رویترز گزارش داد مقامات رسمی و امنیتی ترکیه گفته‌اند که بر اساس تحقیقات، دو دیپلمات ایرانی در این قتل دست داشته‌اند و کنسولگری ایران در ترکیه محل فرماندهی عملیات بوده‌است.[۳][۴][۵] همچنین پلیس ترکیه گفته‌است که علی اسفنجانی که در شب حادثه همراه مسعود بوده، صبح همان روز به سفارت ایران رفته بوده و بعد از آن نیز برای توضیح جزئیات عملیات با قاتل دیدار کرده‌است. وی پس از قتل از مرز به ایران فرار کرده.[۴]
یک مقام ارشد دولت ترکیه به رویترز گفت «باتوجه به تاریخچه‌ای از قتل‌های هدفمند از مخالفان ایرانی و شیوه‌هایی که در ترکیه استفاده شده‌است دولت آمریکا معتقد است وزارت اطلاعات و امنیت ایران مستقیماً در کشتن وردنجانی دست داشته‌است».[۱۸]
اوبای شاهبندر، خبرنگار بخش جهانی تلویزیون دولتی ترکیه، تی‌آرتی، روز یکشنبه ۲۶ در توییتی نوشت که آذری جهرمی وزیر ارتباطات جمهوری اسلامی در ایران، مولوی را تهدید کرده بوده.
«اطلاعات معتبری به دست ما رسیده که محمدجواد آذری جهرمی، وزیر ارتباطات و فناوری ایران و عضو پیشین وزارت اطلاعات، اندکی قبل از کشته شدن مسعود مولوی به‌طور مستقیم او را تهدید کرده بود.»
— اوبای شاهبندر، https://iranwire.com/fa/features/46114
دستگیری دیپلمات ایرانی
[ویرایش]روز ۲۳ بهمن ۱۳۹۹، روزنامه صباح چاپ ترکیه گزارش داد که یک دیپلمات کنسولگری ایران در استانبول به اتهام مشارکت در قتل مسعود مولوی بازداشت شده‌است. «محمدرضا ناصرزاده»، ۴۳ ساله، دیپلمات کنسولگری جمهوری اسلامی در استانبول، متهم است که اسناد شناسایی جعلی به علی اسفنجانی که مغز متفکر طرح قتل مولوی وردنجانی بود تحویل داده که قاچاقی به ایران فرار کند. نام «محمدرضا ناصرزاده» در جریان بازپرسی از «سیاوش اباذری شلمزاری» که متهم به کمک به فرار اسفنجانی به ایران است، مطرح شد.[۱۹][۲۰][۲۱]
«محمدرضا ناصرزاده» مدعی است که در زمان قتل مولوی وردنجانی در ترکیه حضور نداشته و با اسفنجانی نیز آشنا نیست؛ ولی روزنامه ترک نوشته: «سیاوش شلمزاری اعتراف کرده که وقتی اسفنجانی در فرودگاه تهران از هواپیما پیاده شد، ناصرزاده همراه با مرد دیگری که «حاج آقا» نامیده می‌شد و چند مأمور اطلاعاتی جمهوری اسلامی، از او استقبال کردند.» به‌گفته وی، در شناسنامه جدید و جعلی آقای اسفنجانی نام «عباس» قید شده بود. هنگامی که مسعود مولوی وردنجانی از ایران فرار کرده و در ژوئن ۲۰۱۸ ساکن استانبول شد، اسفنجانی با وی دوست شد و اطلاعات او را به نیروهای امنیتی ایران می‌داد و اسفنجانی همان کسی بود که مولوی وردنجانی را هنگامی که به قتل رسید، همراهی می‌کرد.[۱۹]
این گزارش در ادامه می‌نویسد تحقیقات نشان می‌دهد که قاتل، شخصی به اسم عبدالوهاب کوچاک بود که از اعضای شبکه قاچاق مواد مخدر تحت رهبری «ناجی شریفی زیندشتی» بوده‌است. کوچاک قبل از قتل مسعود مولوی وردنجانی، با اسفنجانی نیز دیدار کرده بود. نام «ناجی شریفی زیندشتی» در ربودن حبیب اسیود نیز مطرح شد.[۱۹]
چند روز بعد خبرگزاری آناتولی ترکیه، فیلم بازداشت کارمند سفارت ایران در فرودگاه را منتشر کرد.[۲۲]
جوایز و افتخارات
[ویرایش]- جایزه ویژه آکادمی علوم کره جنوبی (مالزی، کوالالامپور ۲۰۱۰)[۲۳][۲۴]
- مدال طلا. جام جهانی اختراعات و نوآوری‌های کامپیوتر (چین ۲۰۰۸)[۲۵]
پانویس
[ویرایش]- ↑ https://www.radiozamaneh.com/496186/
- ↑ «رویترز: دستور قتل مسعود مولوی در ترکیه را دو مأمور اطلاعاتی ایران صادر کردند». BBC News فارسی. ۲۰۲۰-۰۳-۲۸. دریافت‌شده در ۲۰۲۰-۰۳-۲۹.
- ↑ ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ ۳٫۴ «قتل در استانبول و ابهام‌ها "ترور دانشمندان هسته‌ای"». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۸ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ ۴٫۰ ۴٫۱ ۴٫۲ ۴٫۳ «EXCLUSIVE-Iranian diplomats instigated killing of dissident in Istanbul, Turkish officials say». بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۸ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ ۵٫۰ ۵٫۱ ۵٫۲ ۵٫۳ «رویترز: دیپلمات‌های ایرانی در ترور مسعود مولوی دست داشته‌اند». رادیوزمانه. دریافت‌شده در ۲۸ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ هفته نامه صدا- شماره332، شنبه 9 دی 1385- صفحه پنج|ساخت اولین روبات انسان نمای ایران؛ مدل عینی نوآوری و توسعه
- ↑ «ساخت اولین روبات انسان نمای ایران؛ مدل عینی نوآوری و توسعه». ش. شماره ۳۳۲. هفته نامه صدا. ۹ دی ۱۳۸۵. ص. صفحه پنج.
- ↑ «امکان‌سنجی دو طرح «سیستم ترافیک هوشمند» و «لامپ کاغذی»». تسنیم. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳۰ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۸ مارس ۲۰۲۰.
- ↑ «WORLD CUP OF COMPUTER IMPLEMENTED INVENTIONS-CIIs2008/Semifinal». بایگانی‌شده از اصلی در ۲ سپتامبر ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۹ اوت ۲۰۱۷.
- ↑ «About WORLD CUP OF COMPUTER IMPLEMENTED INVENTIONS-CIIs2008/Semifinal» (PDF). بایگانی‌شده (PDF) از روی نسخه اصلی در ۱۹ مه ۲۰۱۶. دریافت‌شده در ۲۹ اوت ۲۰۱۷.
- ↑ «برنامه تلویزیونی دات آی آر از شیکه دوم سیمای جمهوری اسلامی به گفتگو با مسعود مولوی طراح و مخترع لامپ کاغذی پرداخت». شبکه دو سیمای جمهوری اسلامی ایران. ۱۰ شهریور ۱۳۹۵. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۳۰ اوت ۲۰۱۷. دریافت‌شده در ۲۷ آگوست ۲۰۱۶.
- ↑ ۱۲٫۰ ۱۲٫۱ «برنامه تلویزیونی دات آی آر به امکان‌سنجی طرح «لامپ کاغذی» پرداخت». خبرگزاری تسنیم.
- ↑ بر اساس اخبار مندرج در وبگاه رسمی روزنامه خراسان: ایران با ساخت روبات پرنده، آمریکا و ژاپن را پشت سرگذاشت(روزنامه خراسان)[پیوند مرده]
- ↑ «پنج نفر در استانبول در رابطه با قتل مسعود مولوی دستگیر شدند». دویچه وله.
- ↑ «پرونده یک قتل پرابهام در ترکیه؛ مسعود مولوی کیست؟».
- ↑ «'جعبه سیاه'؛ ایرانی کشته شده در ترکیه کیست؟».
- ↑ ۱۷٫۰ ۱۷٫۱ «پرونده یک قتل پرابهام در ترکیه؛ مسعود مولوی کیست؟». رادیوفردا. بایگانی‌شده از روی نسخه اصلی در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹.
- ↑ «U.S. believes Iran was 'directly involved' in killing of Iranian dissident in Turkey». REUTERS. APRIL 2, 2020. تاریخ وارد شده در
|تاریخ=را بررسی کنید (کمک) - ↑ ۱۹٫۰ ۱۹٫۱ ۱۹٫۲ «یک دیپلمات ایرانی در استانبول «به اتهام مشارکت در قتل مسعود مولوی بازداشت شد»». رادیو فردا. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۱.
- ↑ «'کارمند کنسولگری ایران در ارتباط با پرونده مسعود مولوی بازداشت شد'». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۱.
- ↑ «انتشار فیلم "لحظه بازداشت دیپلمات ایرانی" در ترکیه». دویچه وله فارسی. ۱۳ فوریه ۲۰۲۱.
- ↑ «آناتولی فیلم بازداشت 'کارمند سرکنسولگری ایران' در استانبول را منتشر کرد». BBC News فارسی. دریافت‌شده در ۲۰۲۱-۰۲-۱۳.
- ↑ «جایزه ویژه آکادمی اختراعات کره جنوبی را مسعود مولوی با طرح "هوش مصنوعی در بخش رباتهای نوین" کسب کرد». خبرگزاری مهر. ۴ شهریور ۱۳۹۶. دریافت‌شده در ۲۶ آگوست ۲۰۱۷.
- ↑ وبگاه رسمی خبرگزاری هینتا: (پایگاه خبری فناوری‌های پیشرفته ایران) بایگانی‌شده در ۵ نوامبر ۲۰۲۰ توسط Wayback Machine
- ↑ WORLD CUP OF COMPUTER IMPLEMENTED INVENTIONS-CIIs2008 Semifinal Results بایگانی‌شده در ۲ سپتامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine, Retrieved 2017-05-05.
منابع
[ویرایش]- «EXCLUSIVE-Iranian diplomats instigated killing of dissident in Istanbul, Turkish officials say». Reuters. ۲۷ مارس ۲۰۲۰.
- «رویترز: دو مأمور اطلاعاتی ایران دستور قتل مسعود مولوی در ترکیه را صادر کردند». رادیو فردا. ۹ فروردین ۱۳۹۹.
- «رویترز دو دیپلمات ایرانی در قتل مسعود مولوی در استانبول نقش داشته‌اند». ایران اینترنشنال. ۹ فروردین ۱۳۹۹.
- «پنج نفر در استانبول در رابطه با قتل مسعود مولوی دستگیر شدند». دویچه وله. ۲۸ نوامبر ۲۰۱۹.
- «بازداشت 7 نفر در ارتباط با قتل مسعود مولوی». ۳ دسامبر ۲۰۱۹.
- «مستند بی‌بی‌سی فارسی؛ 'ترور' دانشمندان هسته‌ای؛ آمر و عامل کیستند؟». بی‌بی‌سی فارسی. ۱۶ اسفند ۱۳۹۸.
- «رویترز: دیپلمات‌های ایرانی در ترور مسعود مولوی دست داشته‌اند». رادیوزمانه. ۹ فروردین ۱۳۹۹.
توضیحات
[ویرایش]پیوند به بیرون
[ویرایش]- اهالی اصفهان
- ترورشدگان اهل ایران
- ترورشدگان توسط جمهوری اسلامی ایران در خارج از ایران
- دانشآموختگان دانشگاه آزاد اسلامی
- دانشآموختگان دانشگاه ایالتی آریزونا
- دانشآموختگان دانشگاه تهران
- درگذشتگان ۱۳۹۸
- دور از وطنهای اهل ایران در ترکیه
- زادگان ۱۳۶۵
- نظامیان کشتهشده توسط جمهوری اسلامی ایران
- نظامیان مخالف جمهوری اسلامی ایران
- زادگان ۱۹۶۸ (میلادی)
- درگذشتگان ۲۰۱۹ (میلادی)