غلمان

بخشی از آیه ۱۹ سوره انسان

غِلمان جمع «غلام» است . غلمان در قرآن همانند حور به لؤلؤ مکنون تشبیه شده‌است؛ یعنی پیش‌تر دستی به او نرسیده و چشمی آن را ندیده. پس غلمان همچون حور از مخلوقات بهشتی است زیرا بنی آدم در این تعریف دخیل نیستند که پیش‌تر چشمی آن را ندیده باشد. در باور برخی مسلمانان وجود غلمان برای خدمت به مردان بهشتی است.

آیات قرآن در مورد غلمان

در قرآن یک بار از واژهٔ غلمان (غلام‌ها) استفاده شده‌است: در آیهٔ ۲۴ سورهٔ طور آمده‌است: «و پیوسته در گرد آن‌ها غلمان گردش می‌کنند که همچون مرواریدهای در صدفند.»

دو بار هم (در سورهٔ انسان و سورهٔ واقعه) از ولدان (پسران) استفاده شده‌است که منظور آن همین غلمان بوده‌است:

در آیهٔ ۱۹ سورهٔ انسان (دهر) آمده‌است: «و بر گرد آن‌ها پسرانی می‌گردند که هر گاه آن‌ها را ببینی گمان می‌کنی مروارید پراکنده‌اند.»

در آیهٔ ۱۷ سورهٔ واقعه هم توصیفی نسبتاً مشابه وجود دارد: «پسران جوان جاودانی (در شکوه و طراوت) پیوسته گرداگرد آن‌ها می‌گردند. با قدح‌ها و کوزه‌ها و جامه‌ایی از نهرهای جاری بهشتی (و شراب طهور)»

توصیف غلمان

• غلمان‌های (غلام‌ها) بهشتی آنقدر زیبا و سفیدچهره و باصفا هستند که گویی مرواریدهایی در صدفند.
• این نوجوانان، که همواره در شکوه و طراوت جوانی به سر می‌برند، گرداگرد بهشتیان می‌گردند و همچون چرخش پروانه دور شمع عاشقانه به دور معشوقه خود می‌چرخند.
• این نوجوانان زیبا با قدح‌ها و کوزه‌ها و جامه‌ای پر از شراب طهور که از نهرهای جاری بهشتی برداشته شده در اطراف آن‌ها می‌گردند و آنان را سیراب می‌کنند.
• هر یک از مؤمنان غلمان‌های مخصوص به خود دارد.

جستارهای وابسته

• نیمف
• حورالعین

پانویس

۱. ^ (به عربی: وَ يَطوف عَلَيهِمْ غِلْمَانٌ لَّهُمْ كَأَنهُمْ لُؤْلُؤٌ مَّكْنُونٌ)

۲. ^ (به عربی: وَ يَطوف عَلَيهِمْ وِلْدَانٌ مخَلَّدُونَ إِذَا رَأَيْتهُمْ حَسِبْتهُمْ لُؤْلُؤ اً مَّنثُوراً)

۳. ^ (به عربی: يَطوف عَلَيهِمْ وِلْدَانٌ مخَلَّدُونَ(*) بِأَکْوَابٍ وَ أَبَارِیقَ وَ کَأْسٍ مِّن مَّعِینٍ)

منابع

• تفسیر نمونه، ج ۲۲، صص ۴۳۶ و ۴۳۷؛ ج ۲۳، صص ۲۱۱ و ۲۱۲؛ ج ۲۵، ص ۳۶۸.
• قاموس قرآن، ج ۵، ص ۱۲۰، سید علی اکبر قرشی، دارالکتب الاسلامیه.
• دانشنامه قرآن و قرآن پژوهی، ص ۱۵۲۷، بهاءالدین خرمشاهی.