سنتوری
| سنتوری | |
|---|---|
 | |
| کارگردان | داریوش مهرجویی |
| تهیه‌کننده | فرامرز فرازمند داریوش مهرجویی |
| نویسنده | وحیده محمدی‌فر داریوش مهرجویی |
| بازیگران | بهرام رادان گلشیفته فراهانی مسعود رایگان رؤیا تیموریان مائده طهماسبی نادر سلیمانی مهیار پورحسابی سیامک خواهانی محمد سلوکی حسن پورشیرازی صدرالدین حجازی |
| موسیقی | محسن چاوشی اردوان کامکار |
| فیلم‌بردار | تورج منصوری |
| تدوین‌گر | مهدی حسینی‌وند |
| توزیع‌کننده | هدایت فیلم |
تاریخ‌های انتشار | بهمن ۱۳۸۵ (فجر) مرداد ۱۳۸۹ |
مدت زمان | ۱۰۷ دقیقه (نسخه اصلی) ۱۰۰ دقیقه (نمایش خانگی) |
| کشور | ایران |
| زبان | فارسی |
سنتوری یا علی سنتوری فیلمی ایرانی در ژانر درام است. این فیلم ساخته داریوش مهرجویی در سال ۱۳۸۵ خورشیدی است.[۱] سنتوری فیلمی است اجتماعی با رویکردی انتقادی که تم اصلی آن تضاد سنت و مدرنیته در جامعه امروز ایران و موضوع آن سقوط هنرمند و خودویرانگری او در جامعه‌ای است که هنر واقعی را برنمی‌تابد و مدام آن را محدود و سرکوب می‌کند.[۲] این فیلم توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توقیف شد و از اکران بازماند.[۳] و پس از سانسور بخش‌هایی از آن در سال ۱۳۸۹ در شبکه نمایش خانگی پخش شد.[۴][۵][۶]
خواننده این فیلم محسن چاوشی است. آلبوم سنتوری اقتباسی از این فیلم است. خیلی‌ها این فیلم را با ترانه «سنگ صبور» می‌شناسند. بعضی از قسمتهای فیلم بهرام رادان و اردوان کامکار سنتور می‌نوازند.[۷]
فیلم برداشتی آزاد از عقاید یک دلقک نوشته هاینریش بل است.[۸] همچنین خاطرات خانوادگی رامین اسکندری نویسنده غیر حرفه‌ای شیراز در یاداشت‌هایی تحت عنوان بهار سیاه دستمایه اصلی فیلمنامه‌ای شد در ارتباط با زندگی نافرجام برادر ناکام بزرگترش، پیمان اسکندری که در اوج هنر و تحصیل به بیراهه و اعتیاد افتاد و عشقی اشتباه علی‌رغم تلاش خانواده و نزدیکان او را تا مرگ سوق داد. این خاطرات توسط اداره آموزش پرورش مرودشت در اختیار نویسنده علی سنتوری قرار گرفت که با رضایت قضایی خانواده پیمان اسکندری و پرهیز از بیان و پرداخت مرگ مشکوک و ناگهانی وی که در سال ۸۲ به‌عنوان یکی از پرونده‌های کیفری پر سر و صدا اما بی فرجام دادگستری شیراز مطرح بوده، دستمایه اصلی تدوین فیلم نامه علی سنتوری شد.
در زمستان ۱۳۹۳، پروژه ساخت سنتوری ۲ به کارگردانی داریوش مهرجویی آغاز شد. این فیلم قرار بود در راستای خط داستانی فیلم سنتوری ساخته شود ولی به سرانجام نرسید.[۹]
خلاصه داستان
[ویرایش]علی از یک خانوادهٔ مذهبی و بازاری است و به سنتور علاقهٔ زیادی دارد، وقتی شیفتگی او فاش می‌شود، ناچار بین خانواده و سنتور، دومی را انتخاب کرده و از خانواده رانده می‌شود. علی در موسیقی چنان تبحری پیدا می‌کند که شهرهٔ عام و خاص می‌شود و کنسرت‌هایش با استقبال غیرمنتظره ای روبرو می‌شود. علی در اوج موفقیت، عاشق هانیه می‌شود و با او ازدواج می‌کند، اما در غفلت و بی‌توجهی رفته رفته به دام اعتیاد گرفتار شده و سپس بدبیاری‌هایش آغاز می‌شود، کنسرت‌هایش مجوز نمی‌گیرد و ناگزیر برای ادامهٔ زندگی از طریق خواندن و نواختن در عروسی‌ها زندگی را می‌گذراند. امّا یک روز در یک درگیری، سازش می‌شکند و از آن پس او، که همسرش نیز رهایش کرده‌است، آواره شده و به کارتن خواب‌ها می‌پیوندد اما سرانجام خانواده به یاریش شتافته و او را به آسایشگاه ترک اعتیاد می‌برند و از این پس علی بدون دغدغه، بار دیگر سنتور می‌نوازد.
تولید و پخش
[ویرایش]نام این فیلم نخست علی سنتوری بود و به دلیل ممیزی به سنتوری تغییر پیدا کرد. سنتوری قرار بود در تاریخ ۳ مرداد ۱۳۸۶ اکران شود که به بهانه‌های مختلف از سوی وزارت ارشاد از جمله عدم توانایی کنترل جو سالن، اکران آن لغو شد. پس از هفت ماه سرنوشت اکران سنتوری همچنان در ابهام بود تا اینکه سی‌دی قاچاق آن به بازار آمد و واکنش‌های فراوان و متناقضی را برانگیخت. از سویی تهیه‌کننده از مردم خواست فیلم را نخرند و از سویی مسئولان عوامل فیلم و تهیه‌کننده را مقصر اصلی توزیع غیرمجاز فیلم دانستند. مهرجویی در مصاحبه‌ای عنوان کرد که نسخه‌ای که غیرقانونی منتشر شده با نسخه نهایی که آماده پخش بود متفاوت است و خرید آن را «شرعاً حرام» دانست.[۱۰] پس از انتشار سی‌دی سنتوری شماره حسابی از سوی تهیه‌کننده و کارگردان فیلم اعلام شد تا علاقه‌مندان بهای بلیت را به این شماره حساب واریز کنند تا عواید حاصل از این طرح صرف امور خیریه شود.[۱۱] این پیشنهاد مورد استقبال قابل توجهی قرار گرفت و بیش از ۱۰۰۰ میلیون ریال به شماره حساب فوق واریز شد.[۱۲] دیوان عدالت اداری در پی شکایت سازندگان فیلم پیرامون درخواست لغو ممنوعیت اکران فیلم مذکور و تصدیق خسارات وارده اجازه اکران یا عدم اجازه را حق وزارت ارشاد دانست. همچنین شکایت تصدیق خسارت موجه اعلام شد. بدین ترتیب امکان اکران این فیلم با توجه به مخالفت وزارت ارشاد منتفی شد.[۱۳] داریوش مهرجویی پیرامون ممنوعیت نمایش این فیلم توسط وزارت اطلاعات گفت:
در مورد فیلم «سنتوری»، آن را برداشتند قیمه‌قیمه کردند و سوزاندند؛ آن هم بدون هیچ دلیلی، فقط به دلیل غرض شخصی. من اینجا نکته‌ای را یادآوری کنم. برای اینکه فیلمی ساخته شود، اول از همه باید سه تا فیلم نامه به بخش فرهنگی فارابی بدهید. بعد سه نسخه از فیلم‌نامه را هم به وزارت ارشاد بفرستید. وزارت ارشاد هیئتی دارد که می‌نشینند و فیلم نامه را می‌خوانند. فارابی هم هیئتی دارد که کارشان همین است. بعد از بالا و پایین کردن‌های متعدد، بالاخره مجوز می‌دهند. بعد که کارگردان شروع به ساخت فیلم کرد، هیئتی می‌آید و مجوز ساخت می‌دهد. بعد که ساخت فیلم تمام شد، هیئتی دیگر اثر را بررسی می‌کند و به آن مجوز نمایش می‌دهد. بعد فیلم به جشنواره می‌رود. در جشنواره هیئت دیگری فیلم را می‌بیند، آن را بالا و پایین می‌کند و مجوز می‌دهد. بعد از آن هیئت داوران فیلم را می‌بینند و به آن جایزه می‌دهند و… می‌خواهم بگویم یک فیلم دو هزار مرحله را طی می‌کند تا ساخته شود! این چه صیغه‌ای است که می‌گویند فلان فیلم مجوز نداشته یا قابل نمایش نبوده؟! هر فیلمی تمام این مراحل را طی می‌کند تا ساخته شود. به هر حال با اینکه سنتوری از تمام این مراحل عبور کرد ولی اجازه نمایش پیدا نکرد. جناب وزیر عملاً ما را از نان خوردن انداخت![۱۴]
سرانجام، پس از کشمکش‌های فراوان در مرداد ماه ۱۳۸۹، پس از سکته قلبی و مرگ نابه‌هنگام تهیه‌کننده آن فرامرز فرازمند در ۶۵ سالگی،[۱۵] مجوز اکران ویدئویی این فیلم صادر شد. داریوش مهرجویی کارگردان این فیلم، نیز در روز ۲۲ مهر ماه سال ۱۴۰۲ در سن ۸۳ سالگی در خانه خود به قتل رسید. این قتل ضربه بزرگی به سینمای ایران و علاقه‌مندان به آن بود.[۱۶]
بازیگران
[ویرایش]| بازیگر | نقش |
|---|---|
| بهرام رادان | علی بلورچی (سنتوری) |
| گلشیفته فراهانی | هانیه |
| مسعود رایگان | پدر علی |
| رؤیا تیموریان | مادر علی |
| مائده طهماسبی | مادر هانیه |
| نادر سلیمانی | برادر علی |
| مهیار پورحسابی | تمایل |
| سیامک خواهانی | جاوید |
| محمد سلوکی | دکتر روان‌شناس |
| حسن پورشیرازی | معتاد |
| صدرالدین حجازی | معتاد |
جوایز
[ویرایش]| بخش | نامزد | نتیجه | جایزه |
|---|---|---|---|
| بهترین بازیگر نقش اول مرد | بهرام رادان | برنده | سیمرغ بلورین |
| بهترین فیلم از نگاه تماشاگران | داریوش مهرجویی | برنده | سیمرغ بلورین |
| بهترین موسیقی متن | اردوان کامکار | نامزد | سیمرغ بلورین |
منابع
[ویرایش]- ↑ «سنتوری». وبگاه سوره. دریافت‌شده در ۲۱ فوریه ۲۰۰۸.
- ↑ «سنتوری؛ از توقیف تا رفع توقیف تا ممنوعیت اکران». وبگاه بی‌بی‌سی. دریافت‌شده در ۴ مرداد ۱۳۸۹.
- ↑ هشدار به قوه قضائیه در خصوص فیلم سنتوری (رادیو زمانه)
- ↑ بی‌بی‌سی فارسی (۶ مرداد ۱۳۸۹). «سنتوری؛ از توقیف تا رفع توقیف تا ممنوعیت اکران». بی‌بی‌سی فارسی. دریافت‌شده در ۲۵ مهر ۱۴۰۲.
- ↑ تابناک (۱۰ اسفند ۱۳۹۲). «سنتوری بی‌سانسور چه بلایی بر سر خانواده‌های ایرانی آورد؟!». تابناک. دریافت‌شده در ۲۵ مهر ۱۴۰۲.
- ↑ جام جم (۱۰ اسفند ۱۳۹۲). «بهرام رادان: تهیه‌کننده «سنتوری» از غصه دق کرد». جام جم. دریافت‌شده در ۲۵ مهر ۱۴۰۲.
- ↑ همشهری آنلاین (۱۰ اسفند ۱۳۹۲). «همه چیز دربارهٔ موسیقی فیلم سنتوری؛ پس از ۱۷ سال». همشهری آنلاین. دریافت‌شده در ۲۵ مهر ۱۴۰۲.
- ↑ «مهرجویی؛ یک عمر سینما و ادبیات». خبرگزاری کتاب ایران. ۱۷ آذر ۱۳۹۸.
- ↑ توضیحات بهرام رادان درباره همکاری دوباره با مهرجویی / قصه «سنتوری۲» به روایت علی خبرآنلاین
- ↑ «خرید سنتوری شرعاً حرام است». آفتاب. دریافت‌شده در ۶ آوریل ۲۰۰۸.
- ↑ براتی، پرویز. «ابتکار روزنامه اعتماد ملی حمایت مردمی از سنتوری». وبگاه سینمای ما. بایگانی‌شده از اصلی در ۳ ژوئن ۲۰۰۸. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۰۸.
- ↑ «استقبال از سنتوری». آفتاب. دریافت‌شده در ۶ آوریل ۲۰۰۸.
- ↑ «رای دیوان عدالت اداری در مورد شکایت سازندگان «سنتوری»». خبرگزاری ایسنا. دریافت‌شده در ۱۷ مارس ۲۰۰۸.[پیوند مرده]
- ↑ داریوش مهرجویی در ادامه انتقاداتش به توقیف فیلم سنتوری: ما را از نان خوردن انداختند بایگانی‌شده در ۱۶ سپتامبر ۲۰۰۸ توسط Wayback Machine (خبرگزاری ایلنا ،۹شهریور۱۸۷)
- ↑ «تهیه‌کننده «سنتوری» درگذشت». خبر آنلاین. دریافت‌شده در ۳۰ مارس ۲۰۱۱.
- ↑ https://www.asriran.com/fa/news/911831/قتل-داریوش-مهرجویی-یادآور-قتل-کارگردان-ایتالیایی-پازولینی-را-چرا-و-چگونه-کشتند
پیوند به بیرون
[ویرایش]
- وزیر ارشاد: سنتوری هرگز اکران نخواهد شد[پیوند مرده]
- سنتوری، اکران روی پیاده‌رو
- سنتوری در بانک اطلاعات اینترنتی فیلم‌ها (IMDb)
- سنتوری در راتن تومیتوز
- سنتوری در بانک جامع اطلاعات سينماى ايران
- نسخه کامل سنتوری در یوتیوب
| فیلم‌ها | الماس ۳۳ (۱۳۴۶) • گاو (۱۳۴۸) • آقای هالو (۱۳۴۹) • پستچی (۱۳۵۱) • دایره مینا (۱۳۵۳) • مدرسه‌ای که می‌رفتیم (۱۳۵۹) • سفر به سرزمین آرتور رمبو (۱۳۶۲) • اجاره‌نشین‌ها (۱۳۶۵) • شیرک (۱۳۶۶) • هامون (۱۳۶۸) • بانو (۱۳۷۰) • سارا (۱۳۷۱) • پری (۱۳۷۳) • لیلا (۱۳۷۵) • درخت گلابی (۱۳۷۶) • دختردایی گمشده (۱۳۷۷) • داستان‌های جزیره (۱۳۷۷) • میکس (۱۳۷۸) • بمانی (۱۳۸۰) • مهمان مامان (۱۳۸۲) • سنتوری (۱۳۸۵) • فرش و فرشته (۱۳۸۵) • طهران: روزهای آشنایی (۱۳۸۸) • آسمان محبوب (۱۳۸۹) • نارنجی‌پوش (۱۳۹۰) • چه خوبه که برگشتی (۱۳۹۱) • اشباح (۱۳۹۲) • لامینور (۱۳۹۸) |
|---|---|
| کتاب‌ها | |
| مرتبط | |
