تنگهٔ هایقر ژرف‌دره‌ای واقع در ۳۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر فیروزآباد در استان فارس ایران است. عمق دیواره‌های این دره گاه به حدوداً ۴۵۰ متر می‌رسند. طول پیمایش کامل هایقر ۱۸ کیلومتر است. این دره را گرند کنیون ایران نامیده‌اند.[۱] این تنگه با شماره ۱۱۷۷ در فهرست میراث طبیعی ملی ایران ثبت شده‌است.[۲]

تنگهٔ هایقر
مکان تفریحی

Map
اطلاعات تفریحگاه
مکان استان فارس، فیروزآباد
نوع ژرف‌دره‌ای

دلایل نامگذاری

ویرایش

برای نامگذاری این تنگه دو روایت وجود دارد:

روایت اول: تنگه هایقر فیروزآباد فارس یکی از نمادهای مقاومت ترک های قشقایی در برابر بیگانگان است که با گفتن «هایقر» به معنای مردن توسط دلیران عشایر فریاد پیروزی را به گوش مردم رساندند. به روایت برخی کتاب‌های تاریخی، سیاست‌های استعمارگرایانه انگلیس و نیز بروز ناامنی و بی‌ثباتی در ایران به همراه آماده شدن اروپا برای آغاز جنگی خانمان‌سوز، روزهای سختی را برای ایران رقم زد؛ روزهایی که در اوج جنگ جهانی اول با حضور انگلیس در جنوب ایران و گسترش ناامنی جاده‌ها به ویژه در فارس همراه شد اما در همین زمان نیروهای عشایری جبل انارویه در آنجا حضور داشتند یکی از مهم‌ترین و گسترده‌ترین مقاومت‌ها را علیه نیروهای انگلیسی انجام دادند.«نبرد اهالی جبل انارویه با انگلیسی ها». ویکی‌پدیا.

روایت دوم: کلمه هایقر از دو بخش «های» که عبارت اشاره ای می‌باشد و «قِر» به معنای نابود شده تشکیل گردیده‌است. در زمان کوچ عشایر در این منطقه در اواخر تابستان، با بارش باران‌های سیل آسای فصلی یا خمینه(غمینه)، سیلی به راه افتاده‌است که گله‌های عشایر موجود در منطقه را با خود می‌برد، چوپانان در پی گله‌های خود دائم فریاد هایقر(به معنی نابود شدن گله دام هایشان) سر داده و ضمن هشدار به دیگران از این طریق درخواست کمک نیز می‌داده‌اند.[۳][۴]

نحوه شکل‌گیری

ویرایش

تنگه هایقر یک برش در پهنای تاقدیس ده‌بین است که نخست عملکرد زمین ساخت آن را پدیدآورده و سپس فرسایش آب آن را گسترش داده و ژرف نموده‌است. دیواره‌های بلند دره، رودخانه پرآب جاری در کف آن و پژواک صدای پرندگان، منطقه‌ای کم‌نظیر پدیدآورده که بستری ارزشمند برای گردشگری طبیعت به‌شمار می‌رود.

مسیر دسترسی

ویرایش

از شیراز که به سمت جنوب حرکت کنیم و به سوی هایقر راهی شویم، بعد از طی ۱۰۰ کیلومتر، به شهرستان فیروزآباد می‌رسیم. با عبور از فیروزآباد وارد جادهٔ فیروزآباد-قیر می‌شویم. در ادامه وارد منطقه ای به نام جبل انارویه می‌شویم. پس از روستای امامزاده (یا دهویه) فرعی به سمت تنگه و سد هایقر وجود دارد که تابلوهای راهنمای کاملی نیز دارد. فاصله شهر فیروزآباد تا این دوراهی حدود ۲۲ کیلومتر است. در مسیر دوراهی تا تنگه هایقر نیز مجتمع های گردشگری مناسبی برای اسکان وجود دارد.

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. [۱]
  2. «تنگه هایقر در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید». ایرنا. دریافت‌شده در ۲۰۲۴-۰۲-۱۲.
  3. مابرلی، جیمز فردریک (۱۳۶۹). عملیات در ایران. ترجمهٔ کاوه بیات. تهران: نشر رسا.
  4. «باران خمینه». ۶ مرداد ۱۳۹۵.
  • ژرف دره ایران کجاست؟ + تصاویر. (۲۰۱۷). روزنامه دنیای اقتصاد. Retrieved 1 December 2017, from [۲]