ذیقعده

ذیقعده، ذی‌القَعده یا ذوالقَعدةالحرام (به عربی: ذو القعدة)، یازدهمین ماه از ماه‌های قمری است که در تقویم هجری قمری قراردادی ۳۰ روزه است.

ماه ذی القعده، از ماه‌های حرام است که شروع جنگ در آن حتی با دشمنان اسلام حرام است؛ مگر این‌که آنها جنگ را به مسلمانان تحمیل نمایند. در این ماه زائران خانه خدا از اطراف و اکنافِ جهان به سوی مکه و مدینه حرکت می‌کنند. این ماه، ماه اجابت دعا نامیده شده‌است. ماه ذی الحجة، که ماه حج است، همراه با ماه قبل و بعد از آن، ماه‌های حرام اند (ماه چهارم حرام، ماه رجب است). شاید یکی از اهداف آتش‌بس در این سه ماه، آرامش جامعه و توفیق برای حج و عبادت باشد.

ذی‌القَعدة یا ذوالقَعدة الحرام یازدهمین ماه از ماه‌های قمری است. این ماه جزو ماه‌های حرام و ماه‌های حج است. ذوالقعده از قعود و نشستن گرفته شده و از آنجا که اعراب در این ماه از جنگ فرو می‌نشستند، به این نام نامیده‌اند. در فضیلت این ماه، این ماه را ماه دعا و اجابت دعا نامیده‌اند.

مناسبت‌ها

• ۱ - سرآغاز دهه کرامت در ایران (زادروز فاطمه معصومه - زادروز امام رضا)
  • بزرگداشت فاطمه معصومه و روز دختران (در ایران)
• ۵ - روز تجلیل از امامزادگان و بقاع متبرکه در ایران
  • روز بزرگداشت صالح ابن موسی بن جعفر(فرزند هفتمین امام شیعیان)
• ۶ - روز بزرگداشت احمد ابن موسی بن جعفر(فرزند هفتمین امام شیعیان)
• امروز ۲۳ ماه ذی القعده یکی از روز‌های زیارت مخصوص امام رضا (ع) به حساب می‌آید که بنا به روایتی سالروز شهادت ایشان هم هست. مرحوم آیت‌الله آقا مجتبی تهرانی، استاد اخلاق در یکی از سخنرانی‌هایش در خصوص امام رضا (ع) اظهار داشت: روایتی از امام هشتم (ع) نقل شده که فرمودند: «إِنَّا أَهْلُ بَیْتٍ نَرَى وَعْدَنَا عَلَیْنَا دَیْناً کَمَا صَنَعَ رَسُولُ اللَّهِ» (بحارالأنوار، ج ۷۵، ص ۳۳۹ ـ مستدرک الوسائل، ج۸، ص۴۵۸). ما اهل بیتی هستیم‎ که اگر وعده‌‎ای به کسی دادیم، آن را دِین خودمان می‌‎بینیم و به آن ملتزم هستیم؛ همان‌‎طور که پیغمبراکرم (ص) نیز این‏گونه بود. درباره فضیلت و ثواب فراوان زیارت مرقد مطهر امام رضا (ع) روایات بسیاری نقل شده است. مرحوم میرداماد، عالم و فیلسوف نامی جهان اسلام، در رساله «اربعة ایام» و مرحوم آقاجمال خوانساری در «رساله مزار»، به صورت ویژه، از زیارت مضجع شریف امام هشتم (ع) در روز نخست ماه رجب و روز‌های ۲۳ و ۲۵ ماه ذی‌القعدةالحرام، یاد کرده‌اند. این روایات، برخی دربردارنده زیارت مطلقه آن امام همام و برخی دیگر، شامل زیارت مخصوص آن حضرت است. بحث اصلی در این روایت‌ها، تأکید بر اهمیت زیارت مرقد مطهر امام رضا (ع) است؛ به عنوان نمونه روایت مشهوری که از امام جواد (ع) درباره زیارت قبر پدر بزرگوارشان در توس وارد شده است، ثواب این زیارت را برتر از زیارت مرقد مطهر اباعبدا... (ع) در کربلا می‌داند. در روایت دیگری از امام نهم (ع)، ثوابی معادل ۷۰ حج یا ۷ هزار حج مقبول، برای زائر حرم امام رضا (ع) در نظر گرفته شده است. این ثواب فراوان، نشان‌دهنده جایگاه و اهمیت زیارت مضجع شریف رضوی در آموزه‌های دینی ماست.

زادروزها

• ۱ - زادروز فاطمه معصومه بنت موسی بن جعفر(هفتمین امام شیعیان) (۱۷۳ قمری)
• ۱۱ - زادروز علی بن موسی الرضا هشتمین امام شیعیان (۱۴۸ قمری)
• ۱۳۱۴ - سلطان الواعظین شیرازی اندیشمند، خطیب و از علمای شیعه قرن چهاردهم و نویسنده کتاب شب‌های پیشاور

درگذشت‌ها

• ۲۹ - درگذشت محمد تقی، نهمین امام شیعه (۲۲۰ قمری)

منابع

• تقویم رسمی ۱۳۹۳، شرکت چاپ و نشر بانک ملی ایران (دارای مجوز رسمی وزارت ارشاد).