Edukira joan

Zanele Muholi

Wikipedia, Entziklopedia askea
Zanele Muholi

(2011)
Bizitza
JaiotzaUmlazi (en) Itzuli, 1972ko uztailaren 19a (52 urte)
Herrialdea Hegoafrika
BizilekuaUmlazi (en) Itzuli
Talde etnikoaafro-amerikarra
Hezkuntza
HeziketaToronto Metropolitan University (en) Itzuli
Hizkuntzakingelesa
Jarduerak
Jarduerakargazkilaria, ekintzaile soziala eta bideoartista
Lantokia(k)Johannesburg
Jasotako sariak
IMDB: nm2884780 Instagram: muholizanele Edit the value on Wikidata

Zanele Muholi (Umlazi, Durban, 1972ko uztailaren 19a) argazkilari eta ikus-artista ez-bitar hegoafrikarra da. Bere artea Hego Afrikako LGBT auziaren eremu militantean kokatzen da, eta, bereziki, herrialde horretako lesbiana-izaeraren eta -identitatearen alde agertzen da.[1][2][3][4]

Biografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zanele Muholi, Ashwell Tanji Bandaren eta Bester Muholiren bost seme-alabetatik azkena, ile-apaintzailea izan da lehenik, LGBTQI ekintzailea eta argazkilaria gero.[5]

2003an, Zanele Muholik argazkilaritzako prestakuntza aurreratu bat egin zuen Newtownen, Johannesburgen (Market Photo Workshop eskolan), eta, 2004an, Johannesburg Art Galleryn egin zuen lehen erakusketa.[4]

2009an, Zanele Muholik dokumentalean espezializatutako Master of Fine Arts bat lortu zuen Torontoko Ryerson Unibertsitatean. Apartheidaren ondoren Hego Afrikako lesbianismo pertsona beltzaren irudikapen bisualak aztertzen ditu haren memoriak.

Generoa

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zanele Muholik ez-bitar gisa definitzen du bere burua, eta bere burua izendatzeko they izenordea erabiltzen du.[6][7]

Argazkilaria eta kazetaria

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Zanele Muholi argazkilari eta kazetari hasi zen lanean Behind the Mask-entzat, Afrikako LGBT auziez arduratzen den fanzine bat.

2002an, Muholik Emakumeak Ahalduntzeko Foroa (ingelesez: for the Empowerment of Women) sortu zuen, emakumeei espazio segurua eskaintzen dien beltzen erakunde lesbiana. Ondoren, gay-komunitatearen aurkako krimenak dokumentatu zituen, baita zuzenketa-bortxaketa ere.[8]

Visual Sexuality: Only Half the Picture izeneko lehen erakusketa, Johannesburg Art Galleryn 2004an aurkeztua, bere konpromisoaren isla da. Muholik hainbat erakusketa antolatu izan ditu mundu osoan: Lagosko CCA, Vienako Kunsthalle Wien Project Space, Capeko Michael Stevensonenean, Milango Case d’Arte, Londresko Fred Mannenean eta Amsterdameko Afrovibes Festival.[9]

2009an, Zanele Muholik Inkanyiso sortu zuen, LGBT komunitatearen zerbitzuko ikusizko aktibismoko elkartea; hau da Inkanyisoren lema: “Produire - Éduquer - Diffuser” (Ekoitzi - Hezi - Zabaldu).[10]

2010ean, Zanele Muholik bere bigarren dokumentala, Difficult Love egin zuen elkarlanean, zeina mundu osoko hainbat jaialditan aurkeztu baitzuten.[11] 2006an egindako Enraged by a Picture film laburraren jarraipena da.

2013ko urriaren 28an, Bremengo Arteen Unibertsitatean (Alemania), bideoaren eta argazkiaren ohorezko irakasle bihurtu zen Muholi.[12][13]

2012an, Zanele Muholik documenta 13n parte hartu zuen Kasselen, eta, 2016an, Arleseko Rencontres de la photographie argazkigintza topaketetan eta Havreko Historia Naturaleko Museoan L'autre continent (Beste kontinentea) erakusketan[14].[15][16][17]

2012an, Parisen lehen erakusketa bat egin ondoren, Zanele Muholi izan zen erakusketako irudi nagusietako bat Art/Afrique ici 2017an, Fondation Louis-Vuitton fundazioan.[18]

2023an, Zanele Muholiren lanek atzera begirakoa egiten zuten Parisko Maison européenne de la photographien. [19][20]

Argitalpena

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • Fotógrafas Africanas n°1, Editions La Fabrica 1999; rééd. 2011
  • Somnyama Ngonyama – Salut à toi lionne noire!, Éditions Delpire & Co, Paris, 2021, 212 p.[21][22]

Erakusketak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

(Zerrenda ez da zehatza)

  • «Zanele Muholi, rétrospective», Maison européenne de la photographie, Paris, 2023ko otsailaren 1etik maiatzaren 21era[20]

Sariak eta goraipamenak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • 2005: Tollman Award ikusizko arteengatik
  • 2006: Fellowship ikusizko arteengatik, BHP Billiton/université du Witwatersrand
  • 2009: Egonaldia Thami-Mnyele fundazioan, Amsterdam
  • 2009: Egonaldia Ida & Ely Rubin, Massachusetts Institute of Technology
  • 2013: Index on Censorship saria
  • 2013: Prince Claus saria [23][24]
  • 2016: Infinity Award du photojournalisme, Centre international de la photographie, New York
  • 2017: Chevalier de l'Ordre des Arts et des Lettres saria, Frantzia[25]
  • 2023: Docteur honoris causa, Uuniversité de Liège[26].

Polemika eta hainbat gertaera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2009ko abuztuan, Hego Afrikako kultura-ministroak hau esan zuen haren erakusketetako batetik ateratzean: “Erakusketa immorala eta nazioaren espirituaren kontrakoa da”.[27] Zanele Muholik harridura adierazi zuen, eta, batez ere, “elkarrizketa bat sortzeko” borondatea berretsi.[28]

2012ko apirilaren 20an, bere apartamentuan ebasketa egin zuten: bost urteko argazki eta bideoak zituen disko gogorrak hautsi zituzten, baita ordenagailu eramangarria ere. Lapurtutako lanen artean, eraso homofobiko baten ondorioz hildako hiru lesbiana hegoafrikarren hiletei buruzko erreportajea zegoen. Lapurrek Hego Afrikan lesbiana izateari buruzko lanak bakarrik lapurtzeko borondatea zutela dudan jarri zen. Muholi atzerrian zegoen orduan.[29][30]

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ Binet, Stéphanie. (01.11.2013). «Zanele Muholi, la photo est son arme» Le Monde.fr ISSN 1950-6244...
  2. ↑ Azimi, Roxana. (02.11.2015). «La photographie africaine séduit les collectionneurs» Le Monde.fr ISSN 1950-6244...
  3. ↑ O’Haga, Sean. (2020-11-03). L'Afrique du Sud queer de Zanele Muholi : "Je n'ose pas tirer de nuit. Ce n'est pas sûr". ..
  4. ↑ a b «8 mars : neuf femmes africaines du « Monde »» Le Monde.fr 07.03.2015 ISSN 1950-6244...
  5. ↑ Jean-Philippe Rémy. (26.10.2017). Zanele Muholi, une "militante visuelle" en Afrique du Sud. ..
  6. ↑ «Arts : Zanele Muholi jette la lumière sur les marges de la société sud-africaine» Le Monde.fr 2023-02-11.
  7. ↑ Adesina, Precious. (9.2.2023). Zanele Muholi: Unflinching images that confront injustice. .
  8. ↑ Nathalie Rosa Bucher. (31 août 2009). SOUTH AFRICA: Law Failing Lesbians on “Corrective Rape”. ..
  9. ↑ Zanele Muholi. ..
  10. ↑ About. ..
  11. ↑ Full Movie (Difficult Love). ..
  12. ↑ Zanele Muholi - Visual Activism. ..
  13. ↑ m'inscris, Je. Zanele Muholi. ..
  14. ↑ «Le muséum du Havre consacre une exposition aux femmes artistes de l’Afrique» Paris-Normandie..
  15. ↑ dOCUMENTA (13) - Retrospective - documenta. .
  16. ↑ «Arles 2016 : "SYSTEMATICALLY OPEN?"» L’œil de la photographie..
  17. ↑ Nicolas Michel. (2016). «Photographie : les Rencontres d’Arles mettent l’Afrique à l’honneur» Jeune Afrique..
  18. ↑ Siegfried Forster. (28 avril 2017). Art/Afrique : la Sud-Africaine Zanele Muholi à la Fondation Louis Vuitton. rfi.fr..
  19. ↑ Mercier, Clémentine. Zanele Muholi : «L’appareil photo est un outil pour parler de toutes les injustices du passé». ..
  20. ↑ a b La photographe Zanele Muholi : “Le simple fait d’être africaine m’a fait naître militante”. 2023-02-01..
  21. ↑ Eric Karsenty. (2021-04-15). Somnyama Ngonyama – Salut à toi lionne noire !. ..
  22. ↑ «Artiste, noire, femme, queer… Les multiples visages de la photographe Zanele Muholi» Le Monde.fr 2021-05-13..
  23. ↑ Afrique du Sud: Profil - Zanele Muholi. ..
  24. ↑ Prince Claus Fund - Activities. ..
  25. ↑ Weidmann, Ericka. (2017-11-30). La photographe sud africaine Zanele Muholi, Chevalier de l’Ordre des Arts et des Lettres. .
  26. ↑ «Aurélien Barrau, Esther Duflo, Zanele Muholi, Docteurs honoris causa de l’Université de Liège» Communiqué de presse (Université de Liège) 23 août 2023..
  27. ↑ Smith, David. (2010-03-02). «South African minister describes lesbian photos as immoral» The Guardian ISSN 0261-3077...
  28. ↑ Xingwana: Homophobic claims 'baseless, insulting'. ..
  29. ↑ Burglar loots city photographer’s work. ..
  30. ↑ Media ignore theft of photographer’s work documenting black lesbian l…. ..

 Bibliografia

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  • (Ingelesez) Michael Stevenson, Zanele Muholi: Only Half The Picture, Le Cap, 2006 ISBN 0-620361468
  • (Ingelesez) Michael Stevenson et Federica Angelucci, Faces and Phases, 2010 ISBN 978-3-7913-4495-9
  • (Ingelesez) Zanele Muholi. African Women Photographers #1, Ed. Casa África/La Fábrica, Granada, Espainia, 2011 ISBN 978-8-4150-3466-7
  • Florent Manelli, 40 LGBT+ qui ont changé le monde, Lapin Éditions, 2019 (ISBN 978-2-37754-036-5, OCLC 1117747488, BNF 45755632), p. 58-63

Ikus, gainera

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Zanele_Muholi&oldid=9647960"(e)tik eskuratuta