Urko zigurata

Urko zigurata
	Ur
	Irudi gehiago
Kokapena
Estatu burujabe	Irak
Governorate of Iraq	Dhi Qarreko probintzia
Koordenatuak	30°57′45″N 46°06′09″E / 30.9625°N 46.1025°E

Urko zigurata^[1] (sumerieraz é-temen-ní-gùr-ru) antzinako Sumerreko Ur hiriaren hondarren ondoan, Iraken, dagoen zigurat bat da. Brontze Aro goiztiarrean eraiki zen, K. a. XXI. mendean.

2016an UNESCOk Gizateriaren ondare izendatu zuen Irak hegoaldeko Ahwar eskualdea multzoaren barnean^[2].

Historia

Nannar (Ilargia sumerieraz) jainkosaren gurtzaleku bezala eraiki zen Obeid Aroan, eta K. a. XXI. mendean berreraiki zuen Ur-Nammu erregeak^[3]. Elamdarrek suntsitu zuten, eta, beranduago, Babiloniako Nabukodonosor II.a erregeak berreraikiarazi zuen.

1850ean William Kennett Loftusek aurkitu zituen zigurataren hondarrak. 1920. eta 1930. hamarkadetan hainbat indusketa egin ziren Leonard Woolley arkeologo britainiarraren gidaritzapean.

1980. hamarkadan Saddam Hussein presidente zela zigurataren aurrealdeko eskailerak berreraiki ziren. Gaur egun Mesopotamiako ziguraten artean ongien mantentzen dena da^[4] eta Ur hirian ongi konterbaturiko hiru monumentuetako bat da, Errege Mausoleoarekin eta Ur-Nammu jauregiarekin batera.

1991ko Golkoko Gerra garaian kalteak izan zituen, ala suzko armen eraginez nola inguruan egindako leherketen eraginez^[5]. Bonbek eragindako zuloak eta metralla inpaktuak ikusten dira hormetan^[6].

Deskribapena

8 metroko bere harresi propioak inguratzen zuen. Partzialki zaharberritu zen 1970eko hamarkadan, 61 x 45,7 metroko laukiluze formako oinplanoa du, eta 15 metroko altuera (ziur askoz gehiago izango zituen arren, higaduraren ondorioz deseginak). Barnealdea erabat adobez egina dago. Kanpoaldeko hormak egositako adreiluz eginak daude, eta mortero bezala asfaltozko betuna erabiltzen du, horma bakoitza puntu kardinal bakoitzari begira dagoelarik. Goikaldeko solairuetara oraindik kontserbatzen diren kanpoaldeko hiru eskaileretatik iristen zen.

4000 urte baino gehiago izan eta bere eraikuntzan erabilitako materialak gora-behera, oso kontserbazio egoera onean eta partzialki zaharberritua dago. Hondakina eraikita dagoen basamortuaren gainetik 21 metrora altxatzen da. Bere oinplanoa laukizuzen formakoa da, eta zazpi terraza handi izatera iritsi zen, horietatik soilik hiru mantentzen direlarik. Goialdeko terrazan jainkosaren santutegia zegoen. Bertara, harresietara erantsitako eskailera maila estuen bidez iristen zen.

Iruditegia

Erreferentziak

↑ Euskaltzaindia. (PDF) 191. arauaː Artelanen izenak. Historiaurreko eta Antzinaroko artelanen izenak. .
↑ whc.unesco.org (Noiz kontsultatua: 2024-07-04).
↑ (Ingelesez) «Middle East and Asia | British Museum» www.britishmuseum.org (Noiz kontsultatua: 2024-07-04).
↑ (Alemanez) Heinrich, Ernst. (1982). Die Tempel und Heiligtümer im alten Mesopotamien: Text. de Gruyter ISBN 978-3-11-008531-0. (Noiz kontsultatua: 2024-07-04).
↑ «Iraq War Threatens Ancient Treasures» web.archive.org 2003-03-24 (Noiz kontsultatua: 2024-07-04).
↑ Inati, S. C.. (2003). Iraq: Its History, People and Politics. New York: Humanity Books, 31 or..

Kanpo estekak

Datuak: Q202927
Multimedia: Great Ziggurat of Ur / Q202927

[1] Euskaltzaindia. (PDF) 191. arauaː Artelanen izenak. Historiaurreko eta Antzinaroko artelanen izenak. .

[2] whc.unesco.org (Noiz kontsultatua: 2024-07-04).

[3] (Ingelesez) «Middle East and Asia | British Museum» www.britishmuseum.org (Noiz kontsultatua: 2024-07-04).

[4] (Alemanez) Heinrich, Ernst. (1982). Die Tempel und Heiligtümer im alten Mesopotamien: Text. de Gruyter ISBN 978-3-11-008531-0. (Noiz kontsultatua: 2024-07-04).

[5] «Iraq War Threatens Ancient Treasures» web.archive.org 2003-03-24 (Noiz kontsultatua: 2024-07-04).

[6] Inati, S. C.. (2003). Iraq: Its History, People and Politics. New York: Humanity Books, 31 or..

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]