Teresa del Valle

Teresa del Valle
	;
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Teresa del Valle
Jaiotza	Donostia, 1937ko apirilaren 1a (87 urte)
Herrialdea	Gipuzkoa, Euskal Herria
Hezkuntza
Heziketa	Hawaiiko Unibertsitatea ; Bartzelonako Unibertsitatea ; Euskal Herriko Unibertsitatea
Hezkuntza-maila	doktorea
Doktorego ikaslea(k)	Mari Luz Esteban
Hizkuntzak	gaztelania; euskara
Jarduerak
Jarduerak	antropologoa, unibertsitateko irakaslea eta antropologo soziala
Enplegatzailea(k)	Euskal Herriko Unibertsitatea ; Guam-eko Unibertsitatea
Jasotako sariak	ikusi Berdintasunerako Emakunde Saria ; Manuel Lekuona Saria ;
Kidetza	Gizarte Antropologiako Europar Elkartea; Eusko Ikaskuntza

Teresa del Valle Murga (Donostia, Gipuzkoa, 1937ko apirilaren 1a) antropologo, irakasle eta ikertzaile gipuzkoarra da. 2018an Euskal Herriko curriculum nabarmenenei ematen zaien Eusko Ikaskuntza-Laboral Kutxaren Humanitate, Kultura, Arteak eta Gizarte Zientzien Saria jaso zuen.^[1]

Biografia

1958an Berrizko Mesedetakoetan moja sartu, eta 1960an Estatu Batuetara joan zen, Mikronesiara misiolari joateko behar zuen prestakuntza eskuratzera. Han zegoela ikasketekin jarraitu zuen alor desberdinetan. Levenworth Collegen Historian eta Arteetan (Antropologian) graduatu zen, eta, ondoren, master bana burutu zituen Saint Louis eta Hawaiiko unibertsitateetan. 1968tik 1972ra Guam-eko unibertsitateko Historia Saileko irakasle lan egiten zuen bitartean Mikronesia aldeko Ikerketa Gunean ikerlari jardun zuen. Doktoretza 1978an erdietsi zuen Hawaiiko Unibertsitatean. Europara itzuli eta 1980an Geografia eta Historian lizentziatura eskuratu zuen (Bartzelonako Unibertsitate Autonomoa) eta 1981n doktoretza (EHU).

Irakasle eta ikerlari jardun du zenbait unibertsitatetan: Guam-en ("Instructor", "Researcher", 1971-72), Princeton-en ("Visiting Felow", 1986) eta Nevada-Reno Unibertsitateko Basque Studies Programan (1985-1991). Estatu Batuetan hainbat urte eman ondoren, 1979an itzuli zen eta UPV/EHUrekiko harremana hasi zuen. Gizarte Antropologia irakasteko kontratatu zuten lehen pertsona izan zen. Bertan 1984. urtean antropologia feministaren alorreko lehen ikastaroa eman zuen 'Diferenciación y jerarquización sexual' izenburupean. 1988. urtean UPV/EHUko Gizarte Antropologiako lehen katedra lortu zuen. Urte hartan ere Gizarte Antropologiako Saileko zuzendari izendatu zuten. Emakumearen Ikerketen Mintegia sortu zuen 1981ean, eta haren zuzendaria izan zen 1990tik 1994era eta 1992tik 1994ra. EASAko (European Association of Social Anthropologists) sortzaileetariko bat izan zen, eta haren lehen presidenteordea. Eusko Ikaskuntza erakundean ere Gipuzkoako presidenteordea izan zen (2006-2010).

Doktoretza-ikastaroak, bestelako ikastaroak eta euskal antropologiari buruzko hitzaldiak eman izan ditu hainbat unibertsitatetan, bai Europan bai Estatu Batuetan.

Teresa del Valle UPV/EHUko Gizarte Antropologiako katedradunak Mikronesia eta Euskal Herria izan ditu ikergai hainbat gaietan: antropologia feminista, antropologia politikoa, erritualak, gizarte aldaketa, baita espazio eta denbora kategoriak ere, hurrenez hurren.^[2] Irakaskuntza eta ikerketa uztartu izan ditu Teresak. Bere ikerketak, Euskal Herrian, Hawaiin, Mexikon eta Iparramerikan garatu ditu, batik bat. Esan bezala, espazio eta denborarekin zerikusia duten gaiak landu ditu bereziki, besteak beste: jabetza eta ahaidetasunari buruzkoak; etnizitatea eta erritualak; sozializazio berrien eragina harreman eta egitura paritarioetan; eta, emakume eta gizonen botereari buruzko teorizazioa.

Bere ikerlari- eta irakasle-lanei esker Emakunderen Berdintasunerako Saria eman zioten 2010. urtean. Gaur egun EHUn Gizarte Antropologiako katedradun emeritua da.

Bibliografia

Hainbat argitalpenetan parte hartu du, eta 200 artikulutik gora idatzi ditu Teresa del Vallek. Hauek dira nagusiak:

1979 Social and Cultural Change in the Community of Umatac Southern Guam. University of Guam, Guam.
1985 Mujer vasca. Imagen y realidad. Barcelona: Anthropos (Teresak zuzendutako ikerketa-talde baten emaitza)
1987 Culturas oceánicas, Micronesia. Barcelona: Anthropos
1987 La mujer y la palabra / Teresa del Valle... [et al.]. Primitiva Casa Baroja, Donostia.
1988 Korrika rituales de la lengua en el espacio. Barcelona: Anthropos
1990 Cultura vasca y su diáspora: ensayos teóricos y descriptivos (bil.). Baroja, Donostia
1991 Género y sexualidad
1991 The importance of the Mariana Islands to Spain at the begining of the nineteenth century. University of Guam, Guam.
1991 Las mujeres en la ciudad: estudio aplicado de Donostia. Seminario de Estudios de la Mujer, San Sebastián
1993 Gendered Anthropology (edit.). London: Rutledge
1993 Korrika a Basque Ritual for Ethnic Identity. Reno: University of Nevada-Reno.
1997 Andamios para una nueva ciudad. Lecturas desde la antropología
1997 Las mujeres en Euskal Herria. Ayer y hoy. Donostia:Orain
2000 Perspectivas feministas desde la antropología social. Ariel.
2001 Emakumeak Euskal Herrian (Erresistentziak eta hausturak). Donostia: Gaiak.
2001 Modelos emergentes en los sistemas y relaciones de genero. Madrid: Narcea

Sariak eta errekonozimenduak

2010: Emakunderen Berdintasunerako saria emakumeen errealitatea ikertu eta zabaltzeagatik.^[3]
2011: UPV/EHU-ren errekonozimendua euskal unibertsitatearekin izandako konpromisoarengatik eta Gizarte Antropologia Saila emandako sostengu erabakigarriagatik.^[4]
2013: Hitzaldi nagusia UPV/EHUko doktore berriak izendatzeko ekitaldian: "Berdintasuna benetako aurrerapenaren erdigunean".^[5]
2017: Granadako Unibertsitateak antolatzen duen Intelektuala eta bere Memoria zikloan Teresa del Valle sartu zuen.^[6]
2018: Mexikon Oaxakako Benito Juarez Unibertsitatearen Meritu akademikoari aintzatespena jaso zuen bere lidergo akademikoa, eta teoria feministari egindako ekarpen esanguratsuengatik.^[7]
2018: Euskal Herriko curriculum nabarmenenei ematen zaien Eusko Ikaskuntza-Laboral Kutxaren Humanitate, Kultura, Arteak eta Gizarte Zientzien Saria.^[1]

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ ^a ^b «Sariak - Teresa del Vallek irabazi du Eusko Ikaskuntza-Laboral Kutxa Saria 2018, -2018/05/10-Teresa del Vallek irabazi du Eusko Ikaskuntza-Laboral Kutxa Saria 2018» www.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2018-05-10).
↑ Iraola, Arantxa. (2018-07-17). ««Garrantzitsua da gizonekin aliantzak eta konplizitateak ehuntzea»» Berria (Noiz kontsultatua: 2018-07-17).
↑ Berria.eus. «Teresa del Valle antropologoarentzat Emakunderen Berdintasun Saria» Berria (Noiz kontsultatua: 2018-03-08).
↑ (Gaztelaniaz) Vasco, Diario. «Misionera, antropóloga y feminista» www.diariovasco.com (Noiz kontsultatua: 2018-03-08).
↑ «Ekitaldia: Doktore berriak izendatzeko ekitaldia» www.ehu.eus (Noiz kontsultatua: 2018-03-08).
↑ Facultad de Filosofia y Letras UGR. (2017-05-25). Ciclo "El Intelectual y su Memoria": Teresa del Valle. (Noiz kontsultatua: 2018-03-08).
↑ «Teresa del Valleri gorazarre Mexikon | Jakiunde» www.jakiunde.eus (Noiz kontsultatua: 2018-03-08).

Kanpo estekak

Wikiesanetan badira aipuak, gai hau dutenak: Teresa del Valle

Datuak: Q12267904
Aipu famatuak: Teresa del Valle

[:0-1] «Sariak - Teresa del Vallek irabazi du Eusko Ikaskuntza-Laboral Kutxa Saria 2018, -2018/05/10-Teresa del Vallek irabazi du Eusko Ikaskuntza-Laboral Kutxa Saria 2018» www.eusko-ikaskuntza.eus (Noiz kontsultatua: 2018-05-10).

[2] Iraola, Arantxa. (2018-07-17). ««Garrantzitsua da gizonekin aliantzak eta konplizitateak ehuntzea»» Berria (Noiz kontsultatua: 2018-07-17).

[3] Berria.eus. «Teresa del Valle antropologoarentzat Emakunderen Berdintasun Saria» Berria (Noiz kontsultatua: 2018-03-08).

[4] (Gaztelaniaz) Vasco, Diario. «Misionera, antropóloga y feminista» www.diariovasco.com (Noiz kontsultatua: 2018-03-08).

[5] «Ekitaldia: Doktore berriak izendatzeko ekitaldia» www.ehu.eus (Noiz kontsultatua: 2018-03-08).

[6] Facultad de Filosofia y Letras UGR. (2017-05-25). Ciclo "El Intelectual y su Memoria": Teresa del Valle. (Noiz kontsultatua: 2018-03-08).

[7] «Teresa del Valleri gorazarre Mexikon | Jakiunde» www.jakiunde.eus (Noiz kontsultatua: 2018-03-08).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]