Edukira joan

Kirtengorri

Wikipedia, Entziklopedia askea
Kirtengorri
Sailkapen zientifikoa
ErreinuaPlantae
OrdenaLamiales
FamiliaLamiaceae
LeinuaAjugeae
GeneroaAjuga
Espeziea Ajuga reptans
Linnaeus, 1753
Datu orokorrak
Gizakiak ateratzen dizkion produktuakbugle (en) Itzuli

Kirtengorria[1] edo girtangorria[2] (Ajuga reptans) Lamiaceae familiako landare bizikor bat da, leku heze eta freskoetan bizi dena[3]. Landare hostoiraunkor errizomaduna da, estoloiak garatzen dituena[3]. Jatorriz Europa, Kaukaso eta Irangoa da.

10 eta 40cm garai bitartean izan daiteke[3] eta 1m zabal izatera iritsi.

Zurtoinak partzialki ilaundunak dira eta hosto berde ilunak daramatzate, obalak edo luzangak, espatulatuak, 10cm inguru luze. Oin nagusiaren zurtoinaren puntan edukitzen ditu loreak, buruxkaren antzera eratuak, kolorez urdinak eta beheko ezpaina goikoa baino luzeagoa dutenak. Loraldia maiatz-ekainean da[3]. Loreak urdin ilunak (ubelkarak) dira, 1-2 cm artekoak, 15cm luze izan daitezkeen buruxkatan.

Basa espeziea inbaditzailea da, baina lorezaintzako barietate ugari daude, lur-estalki egokiak eratzen dituztenak. Hostoak eta loreak kolore askotakoak izan daitezke. Hauek dira barietate nagusiak:

  • A. reptans 'Burgundi Glow' : hosto berde zilarkara edo berde urrekara, gorri ardokararekin
  • A. reptans 'Catlin's Giant': hosto handi gorrindol ilun brontzekarak. Infloreszentziak handixeagoak dira
  • A. reptans 'Multicolor' edo A. reptans 'Rainbow': estalgarria, hosto berde ilun brontzekarak, arrosaz eta kremaz markatuak
  • A. reptans 'Pink Elf': trinkoa, lore arrosa ilunak
  • A. reptans 'Variegata': trinkoa eta hazkuntza geldokoa. Hosto gris-berdeak, krema koloreko ertzak eta zipristinak.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. Zehazki hiztegia
  2. Elhuyar hiztegia
  3. a b c d (Frantsesez) Guide complet de la nature - Michael Lohmann - p.312 - ISBN 2-8034-4019-9 - Éditions Chantecler - Aartselaar - Belgique

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]