Gabriela Mistral

Gabriela Mistral
	; Irudi gehiago
	Ahotsa
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Lucila de María Godoy Alcayaga
Jaiotza	Vicuña, 1889ko apirilaren 7a
Herrialdea	Txile
Heriotza	Hempstead, 1957ko urtarrilaren 10a (67 urte)
Hobiratze lekua	Tumba de Gabriela Mistral (en)
Heriotza modua	berezko heriotza
Familia
Aita	Juan Jerónimo Godoy Villanueva
Ezkontidea(k)	ezkongabea
Familia	ikusi Juan Miguel Godoy Mendoza (en) (fraternal nephew (en) );
Hezkuntza
Heziketa	Escuela Normal № 1 de Santiago (en)
Hizkuntzak	gaztelania
Jarduerak
Jarduerak	poeta, diplomazialaria, irakaslea eta idazlea
Enplegatzailea(k)	Columbia Unibertsitatea ; Barnard College
Jasotako sariak	ikusi Literaturako Nobel Saria (1945) ; National Prize for Literature (1951) ; Ohorezko Legioko zalduna ;
Kidetza	Sapphic Circle of Madrid (en)
Izengoitia(k)	Gabriela Mistral
Genero artistikoa	olerkigintza
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	katolizismoa
	gabrielamistral.uchile.cl

Lucila de María del Perpetuo Socorro Godoy Alcayaga —ezagunagoa Gabriela Mistral goitizenaz— (Vicuña, Coquimbo, Txile, 1889ko apirilaren 7 – Hempstead, New York, Ameriketako Estatu Batuak, 1957ko urtarrilaren 10a) txiletar poeta izan zen. Bere burua 'eusko-amerindiar'tzat zuen, arbasoen aldetik eusko eta aimara jatorria zuenez.^[1] Literaturako Nobel Saria eskuratu zuen (1945), eta hori lortzen lehendabiziko latinoamerikarra izan zen.

Bizitza

Irakaskuntzaren inguruan murgildurik eman zuen bizitza guztia: nekazari inguruetan irakasle, hasieran, eta erantzukizun handiagoko karguetan, ondoren. Horrela, parte-hartze zuzena izan zuen Mexikoko irakaskuntzaren antolakuntzan. Kontsul izan zen Napolin, Lisboan, Rio de Janeiron eta Los Angelesen, eta zenbait kargu bete zuen Nazioen Erakundean eta Nazio Batuen Erakundean.

Idatzi zituen olerkietan gehien erabiltzen zituen gaiak barne minak, izadia, lana, nekazarien miseria, emakumearen askatasuna eta haurtzaroa dira. Lehen idazlanean, Desolación (1922) olerki liburuan, ageri dira jadanik haren lan osoan aurkitzen diren gaiak, mina eta maitasuna. Gabriela Mistralek idatzi zituen beste poema bilduma aipagarri batzuk Sonetos de la muerte (1914, Heriotzaren hamalaurunak), Ternura (1924), Tala (1938), Selección de la autora (1957), Nubes blancas eta Lugar (1954, Lekua) dira. v 1945ean Literaturako Nobel saria irabazi zuen.

Idazlanak

Sonetos de la Muerte (1914)
Desolación (1922)
Lecturas para Mujeres (1923)
Ternura (1924)
Nubes Blancas y Breve Descripción de Chile (1934)
Tala (1938)
Antología (1941)
Lagar (1954)
Recados Contando a Chile (1957)
Poema de Chile (1967, hilondokoa)

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.

↑ Palmira Oyanguren: «Gabriela Mistral Alcayaga: “La India Vasca”», Euskonews & Media, 230. zenbakia, 2003ko azaroa.

Ikus, gainera

Kanpo estekak

Joseba Aurkenerena: Gabriela Mistral, euskal odoleko olerkari txiletarra [1]

Datuak: Q80871
Multimedia: Gabriela Mistral / Q80871

[1] Palmira Oyanguren: «Gabriela Mistral Alcayaga: “La India Vasca”», Euskonews & Media, 230. zenbakia, 2003ko azaroa.

[1]

i e a Literaturako Nobel Saridunak
1901–1925	Sully Prudhomme (1901) • Theodor Mommsen (1902) • Bjørnstjerne Bjørnson (1903) • Frédéric Mistral / José Echegaray (1904) • Henryk Sienkiewicz (1905) • Giosuè Carducci (1906) • Rudyard Kipling (1907) • Rudolf Eucken (1908) • Selma Lagerlöf (1909) • Paul Heyse (1910) • Maurice Maeterlinck (1911) • Gerhart Hauptmann (1912) • Rabindranath Tagore (1913) • Romain Rolland (1915) • Verner von Heidenstam (1916) • Karl Gjellerup / Henrik Pontoppidan (1917) • Carl Spitteler (1919) • Knut Hamsun (1920) • Anatole France (1921) • Jacinto Benavente (1922)• W. B. Yeats (1923) • Władysław Reymont (1924) • George Bernard Shaw (1925)
1926–1950	Grazia Deledda (1926) • Henri Bergson (1927) • Sigrid Undset (1928) • Thomas Mann (1929) • Sinclair Lewis (1930) • Erik Axel Karlfeldt (1931) • John Galsworthy (1932) • Ivan Bunin (1933) • Luigi Pirandello (1934) • Eugene O'Neill (1936) • Roger Martin du Gard (1937) • Pearl S. Buck (1938) • Frans Eemil Sillanpää (1939) • Johannes Vilhelm Jensen (1944) • Gabriela Mistral (1945) • Hermann Hesse (1946) • André Gide (1947) • T. S. Eliot (1948) • William Faulkner (1949) • Bertrand Russell (1950)
1951–1975	Pär Lagerkvist (1951) • François Mauriac (1952) • Winston Churchill (1953) • Ernest Hemingway (1954) • Halldór Laxness (1955) • Juan Ramón Jiménez (1956) • Albert Camus (1957) • Boris Pasternak (1958) • Salvatore Quasimodo (1959) • Saint-John Perse (1960) • Ivo Andritx (1961) • John Steinbeck (1962) • Giorgos Seferis (1963) • Jean-Paul Sartre (sariari uko egin zion) (1964) • Mikhail Xolokhov (1965) • Shmuel Yosef Agnon / Nelly Sachs (1966) • Miguel Ángel Asturias (1967) • Yasunari Kawabata (1968) • Samuel Beckett (1969) • Aleksandr Solzhenitsin (1970) • Pablo Neruda (1971) • Heinrich Böll (1972) • Patrick White (1973) • Eyvind Johnson / Harry Martinson (1974) • Eugenio Montale (1975)
1976–2000	Saul Bellow (1976) • Vicente Aleixandre (1977) • Isaac Bashevis Singer (1978) • Odysseas Elytis (1979) • Czesław Miłosz (1980) • Elias Canetti (1981) • Gabriel García Márquez (1982) • William Golding (1983) • Jaroslav Seifert (1984) • Claude Simon (1985) • Wole Soyinka (1986) • Joseph Brodsky (1987) • Nagib Mahfuz (1988) • Camilo José Cela (1989) • Octavio Paz (1990) • Nadine Gordimer (1991) • Derek Walcott (1992) • Toni Morrison (1993)• Kenzaburō Ōe (1994) • Seamus Heaney (1995) • Wisława Szymborska (1996) • Dario Fo (1997) • José Saramago (1998)• Günter Grass (1999) • Gao Xingjian (2000)
2001–egun	V. S. Naipaul (2001) • Imre Kertész (2002) • J. M. Coetzee (2003) • Elfriede Jelinek (2004) • Harold Pinter (2005) • Orhan Pamuk (2006) Doris Lessing (2007) • J. M. G. Le Clézio (2008) • Herta Müller (2009) • Mario Vargas Llosa (2010) • Tomas Tranströmer (2011) Mo Yan (2012) • Alice Munro (2013) • Patrick Modiano (2014) • Svetlana Aleksievitx (2015) • Bob Dylan (2016) • Kazuo Ishiguro (2017) • Olga Tokarczuk (2018) • Peter Handke (2019) • Louise Glück (2020) • Abdulrazak Gurnah (2021) • Annie Ernaux (2022) • Jon Fosse (2023) • Han Kang (2024)
1: Ez zuten eman