1868

1868. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1840(e)koa • 1850(e)koa • 1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa
Urteak	1865 • 1866 • 1867 • 1868 • 1869 • 1870 • 1871
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1868 ; MDCCCLXVIII
Ab urbe condita	2621
Armeniar egutegia	1317 ; ԹՎ ՌՅԺԷ
Bahá'í egutegia	24 – 25
Bengaliar egutegia	1275
Berber egutegia	2818
Egutegi budista	2412
Myanmarko egutegia	1230
Bizantziar egutegia	7376 – 7377
Koptoen egutegia	1584 – 1585
Etiopiar egutegia	1860 – 1861
Hebrear egutegia	5628 – 5629
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1924 – 1925
Shaka Samvat	1790 – 1791
Kali Yuga	4969 – 4970
Iraniar egutegia	1246 – 1247
Islamiar egutegia	1284 – 1285
Japoniar egutegia	Keiō 4Meiji 1; (明治元年)
Korear egutegia	4201
Thailandiar eguzki egutegia	2411
Holozeniar egutegia	11868

Inprimatzeko bertsioa dagoeneko ez dago onartuta, eta baliteke errepresentazio erroreak izatea. Egunera itzazu zure nabigatzaileko laster-markak, eta horren ordez erabil ezazu nabigatzaileko inprimatze funtzio lehenetsia.

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Urriaren 19a – Pezeta ezarri zen Espainian diru ofizialtzat.

Arte eta kultura

Ekainaren 21a – Nurenbergeko maisu kantariak (alemanez: Die Meistersinger von Nürnberg), Richard Wagnerren opera estreinatu zen Municheko Königliches Hof- und National-Theaterrean.

Zientzia eta teknologia

Kirolak

Jaiotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 6a – Vittorio Monti, italiar musikagilea, biolin jolea eta orkestra zuzendaria (h. 1922).
Urtarrilaren 16a – Armin Otto Leuschner, estatubatuar astronomoa (h. 1953).
Urtarrilaren 19a – Gustav Meyrink, austriar idazlea (h. 1932).
Urtarrilaren 31 – Theodore William Richards, estatubatuar kimikaria, 1914ko Kimikako Nobel Saria (h. 1928).

Otsaila

Otsailaren 4a – Constance Markievicz, irlandar nazionalista, sufragista, iraultzailea eta sozialista (h. 1927).
Otsailaren 8a – Walter Rothschild (Rothschildeko II. baroia), britainiar bankari, politikari eta zoologoa (h. 1937).
Otsailaren 16a – John Rogan, akromegaliaren ondorioz 2,60 metro garai izatera heldu zen afro-amerikarra (h. 1905).
Otsailaren 16a – Wilhelm Schmidt, alemaniar antropologoa eta hizkuntzalaria (h. 1954).
Otsailaren 19a – Edward S. Curtis, estatubatuar argazkilari eta etnografoa (h. 1952).
Otsailaren 20a – Pompeu Fabra, kataluniar hizkuntzalaria, katalanaren gaur egungo araudia ezarri zuena (h. 1948).

Martxoa

Martxoaren 1a – Sophie Chotek, Franz Ferdinand Austriakoaren emaztea (h. 1914).
Martxoaren 3a – Alain, frantziar filosofo eta saiogilea (h. 1951).
Martxoaren 5a – Prosper Poullet, Belgikako lehen ministroa (h. 1937).
Martxoaren 14a – Ascensión Nicol, nafar domingotar moja, Perun misiolari zela Arrosarioko Domingotar Misiolari Ahizpak ordena sortu zuena (h. 1940).
Martxoaren 15a – Grace Chisholm Young, ingeles matematikaria (h. 1944).
Martxoaren 18a – Ida F. Butler, estatubatuar erizaina (h. 1949).
Martxoaren 22a – Robert Andrews Millikan, estatubatuar fisikaria, 1923ko Fisikako Nobel Saria (h. 1953).
Martxoaren 26a – Fuad I.a Egiptokoa, Egiptoko erregea (h. 1936).
Martxoaren 28a – Maksim Gorki, errusiar idazlea eta iraultza boltxebikearen aldeko aktibista (h. 1936).
Martxoaren 30a – Koloman Moser, austriar artista (h. 1918).

Apirila

Apirilaren 1a – Edmond Rostand, frantziar poeta eta antzerkigilea (h. 1918).
Apirilaren 10a – George Arliss, britainiar aktorea (h. 1946).
Apirilaren 14a – Peter Behrens, alemaniar arkitekto eta diseinatzailea (h. 1940).
Apirilaren 14a – Annie Scott Dill Maunder, irlandar astronoma eta matematikaria (h. 1947).
Apirilaren 20a – Charles Maurras, frantziar idazle eta politikaria, Action Française mugimenduaren antolatzaile eta ideologoa (h. 1952).
Apirilaren 28a – Émile Bernard, frantziar margolari postimpresionista eta idazlea (h. 1941).
Apirilaren 29a – Maria Ana Sanz, nafar irakasle eta pèdagogoa, Nafarroako Maistren Eskolako zuzendaria (h. 1936).

Maiatza

Maiatzaren 1a – Frederiko Karlos Hessekoa, alemaniar printzea, Finlandiako erregea (h. 1940).
Maiatzaren 6a – Gaston Leroux, frantziar kazetari eta eleberrigilea (h. 1927).
Maiatzaren 7a – John MacBride, irlandar errepublikarra, 1916ko Pazko Matxinadako buruzagietako bat (h. 1916).
Maiatzaren 7a – Stanislaw Przybyszewski, poloniar idazlea (h. 1927).
Maiatzaren 18a – Nikolas II.a Errusiakoa, errusiako azken tsarra (h. 1918).
Maiatzaren 25a – Francisco Durrio, bilbotar eskultore eta zeramikagilea (h. 1940).
Maiatzaren 29/30a – Abdulmezid II.a, azken osmanliar kalifa eta de iurezko azken otomandar sultana (h. 1944).

Ekaina

Ekainaren 5a - Séamus Ó Conghaile (ingeleraz James Connolly), irlandar lider abertzale sozialista (h. 1916).
Ekainaren 6a – Robert Falcon Scott, Royal Navyko kapitaina (h. 1912).
Ekainaren 7a – Charles Rennie Mackintosh, eskoziar arkitekto, dekoratzaile eta diseinatzailea (h. 1928).
Ekainaren 9a – Jane Avril, Moulin-Rouge kabareteko dantzaria, Toulouse-Lautrec margolariaren lan askoren protagonista (h. 1943).
Ekainaren 14a – Karl Landsteiner, austriar-estatubatuar medikua, 1930eko Medikuntzako Nobel saria (h. 1943).
Ekainaren 18a – Miklós Horthy, hungariar militarra eta politikaria, Hungariako erregeordea (h. 1957).
Ekainaren 29a – George Ellery Hale, estatubatuar eguzki astronomoa (h. 1938).

Uztaila

Uztailaren 4a – Henrietta Swan Leavitt, estatubatuar astronomoa (h. 1921).
Uztailaren 9a – Gustav Noske, alemaniar politikaria (h. 1946).
Uztailaren 12a – Stefan George, alemaniar olerkari eta itzultzailea (h. 1933).
Uztailaren 14a – Gertrude Bell, britainiar idazle, bidaiari, politologo, arkeologo, espiatzaile eta gobernuko funtzionarioa (h. 1926).
Uztailaren 19a – Francesco Saverio Nitti, Italiako lehen ministroa (h. 1953).
Uztailaren 20a – José Félix Uriburu, Argentinako presidentea de facto (h. 1932).

Abuztua

Abuztuaren 2a – Konstantino I.a Greziakoa, Greziako erregea (h. 1923).
Abuztuaren 5a – Marie Adelaide Belloc Lowndes, ingeles nobelagilea (h. 1947).
Abuztuaren 6a – Paul Claudel, frantsesezko olerkaria eta antzerkigilea (h. 1955).
Abuztuaren 7a – Ladislaus Bortkiewicz, poloniar-errusiar ekonomialari eta estatistikaria (h. 1931).
Abuztuaren 14a – José Mardones, euskal herritar opera-abeslaria (h. 1932).
Abuztuaren 23a – Edgar Lee Masters, estatubatuar idazlea (h. 1950).
Abuztuaren 25a – Maria Agirre Agirre, bizkaitar filantropoa.
Abuztuaren 29a – Mikhail Pokrovski, errusiar historialaria eta politikaria (h. 1932).
Abuztuaren 31 – Enrike Zubiri, Manezaundi, euskal idazle eta margolari nafarra (h. 1943).

Iraila

Irailaren 3a – Mary Parker Follett, estatubatuar gizarte-ekintzaile eta kudeaketa-aditua (h. 1933).
Irailaren 3a – Serapio Huitzi Lazkano, nafar ingeniaria eta idazlea (h. 1953).
Irailaren 9a – Gorgonio Renteria, politikari jeltzalea eta euskal idazlea (h. 1940).
Irailaren 11a – Migel Muñoa, gipuzkoar irakaslea, gaur egungo ikastolen aitzindaria (h. 1953).
Irailaren 13a – Otokar Březina, txekiar olerkari sinbolista eta saiakeragilea (h. 1929).
Irailaren 16a – Cipriano Olaso, iruindar teologoa eta apaiza (h. 1930).
Irailaren 19a – Ramón Madariaga, bizkaitar politikaria (h. 1940).
Irailaren 22a – Luis Agote, argentinar medikua, ikertzailea eta odol-transfusioko aitzindaria (h. 1954).

Urria

Urriaren 8a – Max Slevogt, alemaniar margolaria (h. 1932).
Urriaren 14a – Ignacio Busca Sagastizabal, gipuzkoar organojotzaile eta musika erlijioso konposatzailea (h. 1950).
Urriaren 17a – Sophia Hayden Bennett, txiletar jatorriko estatubatuar arkitektoa, Massachusettseko Teknologia Institutuan graduatu zen lehenengo emakumea (h. 1953).
Urriaren 18a – Jevhenia Jaroxynska, ukrainar idazle, irakasle, aktibista, itzultzaile, etnografo eta folklorista (h. 1904).
Urriaren 23a – Katti Anker Møller, norvegiar feminista, eskubide erreproduktiboen haurren eskubideen alde lan egin zuen lehenengoetarikoa (h. 1945).
Urriaren 24a – Alexandra David-Néel, frantziar-belgikar orientalista, opera abeslaria, kazetaria, esploratzailea, anarkista, espiritualista, budista eta idazlea (h. 1969).

Azaroa

Azaroaren 1a – Etienne Decrept, euskal idazle, margolari eta dekoratzailea (h. 1938).
Azaroaren 2a – Yokoyama Taikan, japoniar margolaria (h. 1958).
Azaroaren 4a – La Bella Otero, galiziar dantzari, abeslari eta aktorea (h. 1965).
Azaroaren 8a – Felix Hausdorff, alemaniar matematikari judua, topologia modernoaren aitzindaria (h. 1942).
Azaroaren 9a – Marie Dressler, kanado-estatubatuar aktorea (h. 1934).
Azaroaren 12a – Édouard Vuillard, frantziar margolaria (h. 1940).
Azaroaren 15a – Emil Racovita, errumaniar biologoa (h. 1947).
Azaroaren 22a – John Nance Garner, Ameriketako Estatu Batuetako 32. presidenteordea (h. 1967).

Abendua

Abenduaren 2a – Francis Jammes, frantziar olerkari eta eleberrigilea (h. 1938).
Abenduaren 5a – Arnold Sommerfeld, alemaniar fisikaria eta matematikaria (h. 1951).
Abenduaren 9a – Fritz Haber, alemaniar kimikaria, 1918ko Kimikako Nobel Saria (h. 1934).
Abenduaren 14a – Aimée Rapin, suitzar margolaria, besorik gabe jaio eta 4.000 koadro inguru margotu zituena oinarekin (h. 1956).
Abenduaren 19a – Théodore Steeg, Frantziako lehen ministroa (h. 1950).
Abenduaren 19a – Eleanor H. Porter, estatubatuar idazlea (h. 1920).
Abenduaren 22a – Inés Echeverría, txiletar eleberrigile, saiogile eta kazetaria (h. 1949).
Abenduaren 24a – Emanuel Lasker, alemaniar xake jokalaria, Munduko Xake Txapelduna (h. 1941).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Gregorio Angulo, euskal sindikalista eta politikaria (h. 1937).
Migel Kortes Nabarro, nafar idazlea (h. 1936).
Rodrigo Soriano, gipuzkoar abokatu, kazetari eta politikaria (h. 1944).
Ahmad Shawqi, egiptoar poeta (h. 1932).
Elena Salvador, espainiar aktorea (h. 1964).
Josefina Bakhita, sudandar-italiar moja (h. 1947).
Manuel Ruiz Valarino, valentziar militar eta politikaria eta Arabako gobernadore zibila (h. 1921).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

Urtarrilaren 23a – Pablo Gorosabel, gipuzkoar legegilea, historialaria eta politikaria (j. 1803).
Urtarrilaren 28a – Adalbert Stifter, austriar idazle eta margolaria (j. 1805).
Urtarrilaren 29a – José María Achá, Boliviako presidentea (j. 1810).
Otsailaren 11 – Léon Foucault, frantziar fisikaria (j. 1819).
Otsailaren 21a – Giuseppe Abbati, italiar margolaria (j.1836)
Otsailaren 29a – Luis I.a Bavariakoa, Bavariako erregea (j. 1786).
Martxoaren 27a – Louis-Édouard Cestac, lapurtar apaiza, Servantes de Marie ordena sortu zuena (j. 1801).
Apirilaren 10a – Augier Alexandre Leremboure, lapurtar politikaria (j. 1799).
Apirilaren 23a – Ramón Narváez, Valentziako duke, espainiar politikari eta militarra (j. 1800).
Maiatzaren 22a – Julius Plücker, alemaniar matematikaria eta fisikaria (j. 1801).
Ekainaren 1a – James Buchanan, Ameriketako Estatu Batuetako 15. Presidentea (j. 1791).
Ekainaren 14a – Claude Pouillet, frantziar fisikaria (j. 1791).
Ekainaren 17a – Juan Maria Blas Altuna, bizkaitar konpositorea eta organista (j. 1828).
Ekainaren 21a – Sarah Mather, estatubatuar asmatzailea, urpeko lehen teleskopioa, periskopioaren aurrekoa, asmatu eta patentatu zuena (j. 1796).

Uztailetik abendura

Uztailaren 18a – Emanuel Leutze, germano-estatubatuar margolaria (j. 1816).
Abuztuaren 15a – Manuel Ezequiel Bruzual, Venezuelako presidentea (j. 1830).
Abuztuaren 24a – Constantin Negruzzi, errumaniar idazle eta politikoa (j. 1808).
Irailaren 26a – August Ferdinand Möbius, alemaniar matematikaria eta astronomiako teorilaria (j. 1790).
Urriaren 1a – Mongkut (Rama IV.a), Siamgo erregea (j. 1804).
Azaroaren 13a – Gioacchino Rossini, italiar musikagilea (j. 1792).
Azaroaren 18a – José Tadeo Monagas, Venezuelako presidentea (j. 1784).
Azaroaren 27a – Teontzi Beltz, Cheyenne tribuko buruzagia (j. c. 1803).
Abenduaren 6a – August Schleicher, alemaniar hizkuntzalaria (j. 1821).
Abenduaren 13a – Carl Friedrich Philipp von Martius, alemaniar botanikari eta esploratzailea (j. 1794).
Abenduaren 24a – Adolphe d'Archiac, frantziar geologo eta paleontologoa (j. 1802).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Augier Lerenburu, lapurtar politikaria (j. 1798).

Kanpo estekak

Datuak: Q7717
Multimedia: 1868 / Q7717