San Frantzisko komentua (Erriberri)

San Frantzisko komentua Nafarroa Garaiko Erdialdea eskualdeko Erriberri udalerrian kokatutako XV. mendeko kristiau komentu bat da. Gotiko estiloa ditu.

San Frantzisko komentua
Irudi gehiago
Kokapena
Herrialdea	Euskal Herria
Probintzia	Nafarroa Garaia
Udalerria	Erriberri
Koordenatuak	42°29′01″N 1°39′02″W
Ondarea

Eraikina

Hiriko harresietatik kanpo San Frantzisko komentua dago. Tibalt II.az geroztik, Nafarroako errege batzuek mesede berezia egin zioten komentu horri, 1270ean 2000 sause eskaini baitzituen elizaren obrarako. Ondoren, Joana II.ak, 1345 inguruan, komentua gaur egun dagoen tokira eramaten lagundu zuen. Erdi Aroko eraikina da, eta elizako portada baino ez da kontserbatzen; izan ere, XVIII. mendearen erdialdean suntsitu zen, egoera txarrean zegoelako. Ordukoa da gaur egungoa, tenplua, klaustroa eta komentua dituena. 1749. eta 1763. urteen artean eraiki zen monasterio-gune berriaren obrak Frantzisko Ibero obra-maisuak zuzendu zituen, frai Marcos de Santa Rosa fraide domingotar madrildarraren trazekin. Bere kronologia gorabehera, komentu-eraikinen ohiko planteamenduari dagokionez, ia ez dago berritasunik, eta eliza klaustro bati atxikita dago, eta haren inguruan antolatzen dira gelak. Elizak gurutze latindarreko oinplanoa du, planoan markatu gabea, burualde zuzena eta elkarren artean komunikatzen diren alboko kaperak. Estalki gisa, ilargixka-ganga bat zabaltzen da, gurutzaduran izan ezik. Ganga hori linternadun kupula handi baten bidez indartzen da, eta oso ondo apainduta dago eraikinaren gainerako zatiekin alderatuta; bertan, ebakitako plaka baino ez da erabiltzen.

Elizara sartzeko, XV. mendearen erdialdeko portada gotikoa baliatzen da, hiru arkibolta eta baketoitxoak dituen arku zorrotz batera mugatzen den diseinu xumea duena. Dekorazioa tinpanoko Kalbarioak, janbetako doseleteek eta kanpoko mentsuletako armarriek osatzen dute. Bertan, Zuria II.a Nafarroakoaren eta haren senar Joan II.a Aragoikoaren armak zizelkatzen dira, alboko bi eskulturak barrualdera eraman baitira. Obraren egilea, ezezaguna izan arren, Joan de Lomeren zirkuluarekin erlazionatzen da.

Komentu berria eraikitzean, elizako erretaula-multzoa berritu behar izan zen -pizkundekoa izan ezik, gaur egun jada aipatutako museoan baitago ikusgai–, ia guztiak XVIII. mendearen bigarren erdialdekoak baitira, eta mazoneria barrokoak eskaintzen baitituzte, gehienak tokiko tailerren barruan. Titularren tailak kalitateagatik nabarmentzen dira, neurri batean komentu honetan Frantzisko Mendinueta feriako markesak, Bernarda Munarritz andreak eta Francisco Bucarelli Urtsua Nafarroako erregeordeak izandako mezenasgoagatik azal daitekeena. Bernarda andreak, 1746an, Santa Rosa de Viterboren tailu bikaina oparitu zuen Madrildik, Luis Salvador Carmona eskultoreari egotzia, zeinarekin, era berean, San Frantzisko Asiskoa erlazionatzen den. Erretaula nagusiaren eskultura Juan de Labast i Phelipe frantziar artistari enkargatu zitzaion XVIII. mendearen azken herenean, San Frantziskoren Estigmatizazioaren erliebea izan ezik, garai hartan Nafarroan zegoen eskultore ospetsuenetako batek egina, Lukas Menak. Maisu berari zor zaio San Buenaventura fardela. Egile ezezaguna den arren, Paduako San Antonio eskultura barrokoaren adibide bikaina da, Rococoaren kontzeptu atseginerantz doana. Bere erretaularen buru ere izan zen, nahiz eta orain klaustroan dagoen, Cascanteko Vicemte Rpdoezek sinatutako Santa Margarita de Cortona Kristoren agerpenarekin egindako mihise handi bat.

Erreferentziak

• Nafarroako Entziklopedia Handia | ERRIBERI. (Noiz kontsultatua: 2022-02-01).

Ikus gainera

• Erriberri
• Erdialdea

Kanpo estekak

• Datuak: Q18810121
• Multimedia: Monasterio de San Francisco, Olite / Q18810121