Pago
- Artikulu hau zuhaitzari buruzkoa da; beste esanahietarako, ikus «Pagoa (argipena)».
Pagoak Fagazeoen familiako hamar espeziez osatutako (Fagus) generoko zuhaitz hostoerorkorrak dira, Europa, Asia eta Ipar Amerikakoak. Hosto osoak edo hortz urridunak dituzte, 5-15 cm luze eta 4-10 cm zabal. Loreak txikiak eta sexu bakarrekoak, arrak gerbatan elkartuak, udaberrian ateratzen dira hosto berriak agertu eta berehala eta haizearen bidez polinizatzen dira. Fruituak, pagatxak edo pagaziak, binaka sortutako hur txiki (10-15 mm luze) eta ebakidura triangeluarrekoak dira. Pagatxak jangarriak dira baina tanino kopuru handikoak eta mingotsak (Pago arruntaren pagatxak ez dira mingotsak).
| Pago | |
|---|---|
_in_Humlamaden_1516.jpg) | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Plantae |
| Ordena | Fagales |
| Familia | Fagaceae |
| Subfamilia | Fagoideae |
| Generoa | Fagus |
| Espezieak | |
Fagus crenata - pago japoniarra Fagus engleriana - pago txinatarra | |
| Datu orokorrak | |
| Gizakiak ateratzen dizkion produktuak | beechnut (en)  eta beech wood (en) |
Lorategietan gehien landatzen den pagoa pago arrunta (Fagus sylvatica) da. Askotan erabiltzen da bai Ipar Amerikan, bai Europa bere jaioterrian.
Lepidoptero batzuk janari legez erabiltzen dituzte pagoak, beste batzuen artean Drepana binaria, Geometra papilionaria, Epirrita christyi, Campaea margaritata eta Euproctis chrysorrhoea espezieetakoek.
Hego-pagoak benetako pagoen nahiko antzekoa den beste genero (Nothofagus) batekoak dira. Australia, Zeelanda Berria, Ginea Berria, Kaledonia Berria eta Hego Amerikan aurkitu ahal dira.
Izena
Zuhaitz honen euskal izena latinezko fagum izenetik dator. Bestalde, euskalkietan, euskara baturako hartu den pago forma orokorrenaz gainera, baditu bago, fago eta phago formak ere.[3]
Pagadiak
Pagadiak dira zuhaitz hauen basoak. Euskal Herrian, pagadirik zabalena Iratiko oihana da.
Erreferentziak
Kanpo estekak
- (Ingelesez) Txinako flora
- (Ingelesez) Ipar Amerikako flora
