La vireto
| Der kleine Mann | |
|---|---|
| |
| literatura verko | |
| Aŭtoroj | |
| Aŭtoro | Erich Kästner |
| Lingvoj | |
| Lingvo | germana lingvo |
| Eldonado | |
| Eldondato | 1963 |
| Ĝenro | porinfana literaturo |
La vireto (germane Der kleine Mann) estas infanlibro de Erich Kästner.
La romano, kiu estis publikigita en 1963, estas la antaŭlasta verko de la verkisto, antaŭ ĝia daŭrigo La vireto kaj la fraŭlineto (1967).
Kästner verkis la romanon por sia filo Tomaso.
Intrigo
[redakti | redakti fonton]La romano rakontas pri Makĉjo Pichelsteiner, knabo kies alteco estas 5 centimetroj. La gepatroj de Makĉjo estis junaj akrobatoj de la vilaĝo Pichelstein, kies ĉiuj loĝantoj estas malaltaj. Liaj gepatroj decidis forlasi la vilaĝon kaj serĉi sian sorton en la granda mondo, kaj tiel ili venis al la cirko nomita "Ŝtilka" de Sinjoro cirkestro kiu estis tre impresita de ilia kapablo kaj aldonis ilin al la cirko, kiam post kelkaj jaroj ili havis filon, Makĉjo.
Makĉjo estis verŝajne la plej malgranda kaj ununura plej malalta knabo en la mondo, sed liaj gepatroj kaj la tuta cirkanaro amis lin, ĉar li estis bona, sociema kaj ludema knabo. Precipe ligita al li kaj liaj gepatroj estis la magiisto Jokus von Pokus.
Kiam Makĉjo estis sesjaraĝa liaj gepatroj mortis kaj la magiisto adoptis lin. Makĉjo ne povas iri al lernejo, ĉar pro lia alteco la aliaj infanoj ĉikanis lin, kaj ankaŭ estis malfacile por li studi hejme ĉar la libroj estas pli grandaj ol li, kaj por turni paĝon en libro li devas malsupreniri per ŝtupetaro kaj supren denove por legi de taŭga distanco. La magiisto aĉetis por li etajn lernolibrojn, presitaj en grandeco de poŝtmarko.
Makĉjo estis tre saĝa knabo kaj bone studis, sed lia adoptpatro ankoraŭ maltrankviliĝis pri sia estonteco, kaj scivolis kion Makĉjo faros kiam li plenkreskiĝos. Li opiniis ke Makĉjo povus esti interpretisto, pro sia ampleksa scio pri lingvoj, sed Makĉjo firme sciigis ke li volis esti artisto kaj prezenti en la cirko. Jokus provis malemigi lin de la ideo, ĉar li opiniis ke Makĉjo estas tro malgranda kaj la publiko ne vidos lin, sed Makĉjo insistis, kaj do la magiisto elpensis la ideon preni lin kiel metilernanto kaj uzi lin en lertaĵoj por "ŝteli" objektojn de homoj kaj por fari prestidigiton.
Makĉjo, kiu estas konata kiel "La malaperanta homo" aŭ "La hometo" aperas en precipe surpriza debuto kiu estis grandega sukceso, kaj baldaŭ kaj subite li iĝis stelulo. Ludiloj, diversaj objektoj kaj reklamoj estas faritaj laŭ lia bildo inkluzive de pupo tute identa al li, kaj eĉ invito por fari Holivudan filmon pri lia vivo. Jokus von Pokus prizorgas Makĉjon kaj provas eduki lin por aprezi la vere gravajn aĵojn en vivo.
Bela trampolinknabino nomita fraŭlino Rosa Marcipan ankaŭ eniras la rakonton, kiu sukcesas doni al Makĉjo la patrinan amon kiun li mankas. Makĉjo traktas multajn aferojn, akceptante sian malaltan altecon, lia ambicio esti normala infano, lia sopiro al siaj gepatroj, traktante la kapturnigan sukceson en la cirko kaj kun malamikoj kaj fiuloj kiuj deziras lin kvazaŭ li estus nur objekto kaj ne reala persono. Makĉjo traktas ĉion kun la helpo de sia kuraĝo kaj inteligenteco, la amo de la magiisto kaj la helpo de bonaj homoj survoje.
La romano, kiu estas nefikcia por ĉiuj intencoj kaj celoj, estas verkita en humura kaj distra maniero. Ĝia daŭrigo La vireto kaj la fraŭlineto daŭrigas la rakontojn kaj aventuroj de Makĉjo, la magiisto kaj fraŭlino Marcipan.
Roluloj
[redakti | redakti fonton]- Maximilian (Makĉjo) Pichelsteiner - la ĉeffiguro en la rakonto, lia alteco estas proksimume kvin centimetroj kaj lia hararo estas malhela. Makĉjo naskiĝis en cirko kaj estas orfo ekde la aĝo de ses jaroj. La cirkmagiisto Hokus adoptis lin kiel filon, kaj tiam igis lin lia metilernanto. Konata kiel "La vireto" aŭ "La malaperanta helpanto".
- Magiisto Profesoro Jokus von Pokus - la talenta cirkmagiisto. Li estis amiko de la gepatroj de Makĉjo, kaj post ilia morto li adoptis Makĉjon. Li longe enamiĝis sekrete al fraŭlino Marcipan.
- Wu-Fu kaj Chin Chin - la gepatroj de Makĉjo. Iliaj realaj nomoj estas nekonataj, kaj la nomoj kiuj aperas en la romano estas la kromnomoj kiujn ili ricevis post kiam ili aliĝis al la familio de ĉinaj akrobatoj en la cirko de cirkestro. Wu-Fu kaj Chin Chin mortis kiam forta vento forblovis ilin de la Eiffel-Turo. Ili estis ĉirkaŭ duonmetron altaj, ridetintaj, kuraĝaj kaj ambiciaj. Kiel ĉiuj iliaj samvilaĝanoj, la malgrandaj Pichelstein-anoj estis bonegaj gimnastikistoj.
- Fraŭlino Rosa Marcipan - estas unu el la tri Marcipan-fratinoj - neveraj fratinoj kiuj prezentis sur la trampolino ĉe la cirko. Rosa estas enamiĝinte al la magiisto sed timas diri tion al li.
- Señor Lopez - multmilionulo de Sudameriko. Loĝas en kaŝita palaco, for de la okuloj de la polico. Post kiam ne estis valora objekto en la mondo, kiun li ne ricevis, li turnis sin al kolektado de homoj. Li sendas brutulojn por kidnapi Makĉjon, kiun li konsideras valora objekto en sia kolekto.
- Otto kaj Bernhard - Otto kaj Bernhard estas paro de krimuloj senditaj fare de Señor Lopez por alporti Makĉjon al li. Otto estas ebria kun temperamento varmegema, Bernhard estas malvarma kaj kruela. Alivestita kiel kelnero, Bernand rompas en la hotelon kie la magiisto kaj Makĉjo loĝis, kidnapas lin el sia lito dormantan kaj metas malplenan alumetujon en lian lokon.
Mesaĝoj
[redakti | redakti fonton]La akcepto de aliulo fare de socio
[redakti | redakti fonton]En la romano, Kästner provas montri kiel socio kondutas direkte al tiu kiu estas malsama kaj fremda al ĝi. La socio en kiu Kästner elektis planti la rakonton estas ĝuste en la cirko, la loko de ĉio nekutima kaj stranga. En la cirko, neniu mokas la altecon de Makĉjo, neniu humiligas aŭ insultas lin. Kontraste, la socio ekstere ŝajnas agresema. Kiam Makĉjo provas iri al regula lernejo la infanoj ĉikanas kaj fitraktas lin, ĝis li devas ĉesi. Tamen, post lia sukceso, la ĉirkaŭa socio admiras lin multe, ĝis fameco.
Memakcepto fare de la aliulo
[redakti | redakti fonton]Makĉjo ŝajnas komence akcepti sian anomalion en normala kaj ordinara maniero. Li nek ofte parolas pri tio, nek ignoras la fakton, sed traktas sian situacion kiel natura. Tamen, poste en la romano estas rivelita ke la plej granda revo de Makĉjo estas simple esti ordinara infano, kiel ĉiuj aliaj. Makĉjo scias ke tio kion li revas estas neebla, kaj tamen li sopiras. Kiam li rakontas Jokus pri lia revo, la magiisto provas sian plej bonan por instrui Makĉjo akcepti sin kia li estas.
La graveco de amikeco pli ol mono
[redakti | redakti fonton]La magiisto estas priskribita kiel sagaca komercisto. Per aludoj kaj eksplicitaj frazoj evidentiĝas, ke mono ne mankas al li kaj tamen li scias marĉandi kun la posedanto de la cirko kaj la aliaj komercistoj, kiuj provas komerci Makĉjon. Tamen, li ne estas preta fari ĉion por mono. Post la granda sukceso de Makĉjo, li scias ke li povas translokiĝi al pli granda cirko kaj gajni multe pli ol la cirkestro povas doni al li, kaj tamen li elektas resti en la cirko. Li senkulpigas sian agon dirante, ke: „Homo, kiu zorgas nur pri mono, estas nenio alia ol piediranta kalkulmaŝino.” Makĉjo demandas al si, ĉu mono ne gravas, kaj li respondas: „gravas, sed la persono, amikeco kaj amo ankaŭ estas gravaj."