Francigo kaj IOF
La francigo indikas la etendon de la franca lingvo per ĝia adopto kiel gepatra lingvo aŭ ne, adopto povante esti subigita aŭ libervole de la koncernaj loĝantaroj, Sub francigo oni komprenu la procezon de lingva kaj kultura asimilado, dum kiu origine ne-francparolantoj aŭ originala ne-franclingvaj regionoj transiras al la uzo de la franca. La termino estas uzata en lingvistiko, historio, sociologio.,.[1][2][3][4]
IOF estas la Internacia Organizaĵo de Franclingvio (OIF) kiu defendas kaj akcelas la pozicion de la franca lingvo en la mondo.
IOF kaj franclingvanoj en la mondo
[redakti | redakti fonton]La nombro de franclingvanoj (en la senco de « sciante legi kaj skribi la francan » sed ekskludante tiujn sciante nur la dialekton, ĉar tiuj statistikoj estas malfacile obteneblaj) en la mondo ne ĉesas pliiĝi, pasante de 106 millions milionoj en 1985 al 173,2 173,2 millions en 1997, 183 milionoj en 2005, 200 milionoj en 2007 , 220 milionoj en 2010 (+10 % koncerne al 2007) kaj 274 106 millions en 2014 (+25 % koncerne al 2010),.[5]
[6][7][8] La Internacia Organizaĵo de Franclingvio (OIF)[9] antaŭvidas fortegan kreskon de la nombro de franclingvanoj en Afriko kun la altigo de la eduknivelo : ilia nombro devus atingi 400 milionojn en 2025 poste 715 milionoj en 2050, poste atingus 1 miliardon en 2060 tio estas esti multobligita de 5, dum la monda loĝantaro multobligus sin nur per 1,5 sur la sama periodo,[10][11][12] Laŭ tiuj projekcioj, la franclingva loĝantaro devus sekve pasi de 3 % en 2000 al pli ol 8 % de la monda loĝantaro en 2050 kaj naŭ franclingvanoj sur dek inter 15 kaj 29 jaraĝaj estus afrikanoj.[12]
Ekde ĝia kreado, pli kaj pli da registaroj aliĝas al la Internacia Organizaĵo de la Franclingvio (OIF) : de 21 registaroj en la jaro de ĝia kreado en 1970, ĝi jam kalkulas 77 registarojn en 2013 (57 membroj kaj 20 observantoj), la lastaj aliĝintaj en 2012 estante Kataro (membro) kaj Urugvajo (observanto), kio faras ĝin la plej grandan lingvan organizon en la mondo.[13][14]
La franca estas ankaŭ la fremda lingvo la plej lernata post la angla,.[15][16] La personoj lernante la francan estus ankaŭ en forta kresko, apud 30 % inter 1994 kaj 2004 ĉiuj kontinentoj kunaj, Afriko estante pinte kun kresko de 60,37 % de 1994 al 2002, pasante de 32 808 681 lernantoj de la franca en 1994 al 52 617 368 en 2002 kaj de 62 % de 1994 al 2004, sekvata de Azio kun kresko de 48,8 % de 1994 al 2004.[17][18][19]
En 2013, la 77 ŝtatoj kaj registaroj de la OIF kalkkulantaj 990 milionojn da loĝantoj, estas 14 % de la monda loĝantaro. En 2015 la OIF kolektas 80 ŝtatojn kaj registarojn.[20]
Ekde 2015, la franclingva spaco, ĉiu kiel la spaco arablingva, devus superi en loĝantaro la hispanlingvan spacon, fariĝante tiel la 3an en la mondo post la anglalingvaj spacoj kaj ĉinlingvan spacon.
Laŭ studo mendita en 2014 per la banko Natixis, «La franca estos la plej parolata lingvo en la mondo en 2050, detronigante la anglan poste la hispanan kaj fine la mandarenan en 2050». Tamen tiuj ciferoj devas esti nuancataj : Natixis efektive konsideris kiel franclingvanoj ĉiuj loĝantoj de la landoj kie la franca estas oficiala lingvo, «tio kio probable ne estos la kazo», precizigas Forbes Revuo[21],,,,,.[22][23][24][25][26]
Sur 53 landoj, Afriko kalkulas 32 franclingvajn landojn, ĉu pli ol la duono; kaj la franca estas la plej parolata lingvo en Afriko.[27][28] La franclingva areo de Afriko estas du fojojn pli vasta ol tiu de Usono.[28]
La franca fariĝis la plej parolita lingvo de Afriko post la araba kaj la swahila kaj antaŭ la angla.[29][30]
Afrikaj landoj ne franclingvaj antaŭ nelonge aliĝintaj al la Internacia Organizaĵo de la Franclingvio (OIF) survoje al francigo:
-
Kaboverdo (portugallingva) -
Egiptio (arablingva) -
Ganao (anglalingva) -
Gvineo-Bisaŭo (portugallingva) -
Mozambiko (portugallingva) -
Santomeo kaj Principeo (portugallingva)
La franca ludas nuntempe gravan rolon en Afriko, servante pli kaj pli kiel interlingvo inkluzive de gepatra lingvo (en Gabono, Eburbordo, Kongo, Kamerunio kaj Benino ĉefe) en granda nombro de landoj, kaj ĝia uzo intensiĝas. Sekve estis kreita, en 2001, La Afrika Akademio de la Lingvoj kun la celo administri tiun lingvan heredaĵon.[31]
Francigo
[redakti | redakti fonton]En malsamaj historiaj-geografiaj, sociologiaj kaj/aŭ politikaj situacioj okazis aŭ okazas la fenomeno ke ne-francparolantoj alprenas la francan kiel la ĉefe uzata lingvo, la lingvo de lia ĉiutaga vivo.
Tio povas esti la rezulto de libervola kaj individua procezo, kiam iu volas integri en franclingva lando,
Ĝi povas ankaŭ esti la rezulto de centraliziga kaj aŭtoritata politiko kiu en antaŭaj jarcentoj altrudis la francan al ne-franclingvaj komunumoj en la periferio de la franca ŝtato, nome la eŭskojn, bretonojn, korsikanojn, katalanojn, alzacianojn kaj flandrojn. Pro tio iuj akuzas la francan registaron de lingvismo.
Historia francigo de Bruselo
[redakti | redakti fonton]
Dum la 19a jc kaj poste, Bruselo transformiĝis de urbo preskaŭ plene flandra, nederlandlingva urbo al dulingva urbo, inkluzive multlingva, kun la franca kiel domina lingvo kaj lingua franca.[32] Kvankam historie Bruselo estis urbo en kiu la loĝantoj parolis la brabantan,[33] - fakte flandra dialekto - la brusela lingva situacio ŝanĝis radikale dum la du lastaj jarcentoj. Apud la franca kaj valona enmigrado, la progreso de la franca sin klarigas antaŭ ĉio per la lingva konvertiĝo de la nederlandlingva loĝantaro dum la sekvaj generacioj.[34][35][36] La kialo estis ke la lingvo de la flandra loĝantaro mankis prestiĝon kiel lingvo de kulturo en la sino de la belga socio, plifortigita de la fakto ke la franca pli allogis en epoko ke tiu lingvo estis la lingvo de alta kulturo kaj de la internaciaj interŝanĝoj,.[37][38][39]
Historia francigo de Francio
[redakti | redakti fonton]Komence de la 19a jarcento, la ministerio de la nacia edukado trovis ke la francigo estis tro malrapida, la aŭtoritatoj decidis sekve nomi instruistojn de alia regiono, nekapablaj paroli la surlokan dialekton kaj do trude uzigi la francan.
Alia grava dato por la francigo de Francio estas la leĝo 94-665 de la 4a de aŭgusto 1994 aŭ « Leĝo Toubon », kiu estas la unua leĝo en Francio (samkiel la « leĝo 101 » en Kebekio), kiu klare altrudis la francan kiel sola lingvo de la franca Respubliko.
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Notoj kaj referencoj
[redakti | redakti fonton]Notoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ http://www.cnrtl.fr/definition/francisé
- ↑ Dictionnaire Général Et Grammatical, Des Dictionnaires Français, Tome 2nd, 1851.
- ↑ Nouveau Vocabulaire Français, Où L'on A Suivi L'orthographe Adoptée.
- ↑ Le Québécois - Dictionnaires et Langues.
- ↑ Rapport de L'OIF 2006-2008 Arkivigite je 2011-01-10 per la retarkivo Wayback Machine sur http://www.francophonie.org Arkivigite je 2010-07-24 per la retarkivo Wayback Machine.
- ↑ La langue française dans le monde 2010 Arkivigite je 2011-01-11 per la retarkivo Wayback Machine sur http://www.francophonie.org Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2010-07-24. Alirita 2016-06-18 ..
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-01-19. Alirita 2016-06-18 .
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-01-06. Alirita 2016-06-18 .
- ↑ Rapport Francophonie 2008-2010 du Secrétaire général de la Francophonie OIF, Nathan, 384 pages.
- ↑ http://www.lefigaro.fr/culture/2013/03/20/03004-20130320ARTFIG00318-un-milliard-de-francophones-en-2060.php
- ↑ Cahiers québécois de démographie, vol. 32, no 2, 2003, p. 273-294., sur http://www.erudit.org.
- ↑ 12,0 12,1 Richard Marcoux, Agora: La francophonie de demain.
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2014-11-25. Alirita 2016-06-18 .
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2011-02-09. Alirita 2016-06-18 .
- ↑ « 12 bonnes raisons générales d’apprendre le français… » Arkivigite je 2012-05-04 per la retarkivo Wayback Machine, sur Ambassade de France (consulté le 3 juillet 2010)
- ↑ france« Promouvoir la Langue française dans le monde », sur www.diplomatie.gouv.fr (consulté le 3 juillet 2010)
- ↑ « Rapport d'information de l'Assemblée nationale », sur www.assemblee-nationale.fr (consulté le 3 juillet 2010)
- ↑ Rapport de la francophonie 2006-2007
- ↑ « Rapport d'information la situation de la langue française dans le monde », sur ministère des Affaires étrangères (consulté le 3 juillet 2010)
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-12-16. Alirita 2016-06-18 .
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2014-05-04. Alirita 2016-06-18 .
- ↑ http://www.france24.com/fr/20140326-francais-langue-etude-2050-forbes/
- ↑ http://rue89.nouvelobs.com/2014/03/25/francais-sera-langue-plus-parlee-2050-250956
- ↑ http://www.lesinrocks.com/2014/04/07/actualite/le-francais-sera-t-il-la-langue-la-plus-parlee-en-2050-11496161/
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2014-05-04. Alirita 2016-06-18 .
- ↑ http://www.actualitte.com/patrimoine/le-francais-langue-la-plus-parlee-du-monde-en-2050-49097.htm
- ↑ Afrique francophone
- ↑ 28,0 28,1 Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2015-09-26. Alirita 2016-06-18 .
- ↑ http://www.babla.fr/actualites/langues-du-monde.html
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2011-01-10. Alirita 2016-06-18 .
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2011-01-26. Alirita 2016-06-18 .
- ↑ nederlande Eraro vokante la ŝablonon {{citaĵo el la reto}}: la parametroj url kaj titolo estu ambaŭ precizigitaj (7 janvier 2008).
Traduction en français: L’usage des langues à Bruxelles et la place du néerlandais. - ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2018-10-15. Alirita 2016-06-18 .
. - ↑ {{{Titolo}}}. ISBN 2-8044-0525-7.
- ↑ Arkivita kopio (13 avril 2002). Arkivita el la originalo je 2008-01-11. Alirita 2016-06-18 .
L'auteur est professeur à la Faculté de Philosophie et Lettres de l'Université libre de Bruxelles (ULB). - ↑ germane Eraro vokante la ŝablonon {{citaĵo el la reto}}: la parametroj url kaj titolo estu ambaŭ precizigitaj .
L'auteur est docteur en science linguistique à l'Université de Trèves. - ↑ nederlande {{{Titolo}}}. ISBN 2-8044-1216-4.
- ↑ Arkivita kopio. Arkivita el la originalo je 2016-04-11. Alirita 2016-06-18 .
L'auteur est professeur à la Faculté de Philosophie et Lettres de l'Université libre de Bruxelles (ULB). - ↑ nederlande Eraro vokante la ŝablonon {{citaĵo el la reto}}: la parametroj url kaj titolo estu ambaŭ precizigitaj .