Saltu al enhavo

Fernand Khnopff

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Fernand Khnopff
Persona informo
Naskiĝo 12-an de septembro 1858 (1858-09-12)
en Dendermonde
Morto 12-an de novembro 1921 (1921-11-12) (63-jaraĝa)
en Bruselo
Tombo Laeken Churchyard (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
Lingvoj franca
Loĝloko Les Hiboux
Ŝtataneco Belgio Redakti la valoron en Wikidata
Alma mater Universitato Libera de Bruselo
Genta Universitato
Académie Julian
Brusela Reĝa Akademio de Belaj Artoj Redakti la valoron en Wikidata
Familio
Frat(in)oj Marguerite Khnopff (en) Traduki kaj Georges Khnopff (en) Traduki Redakti la valoron en Wikidata
Okupo
Okupo pentristo
verkisto
grafikartisto
filozofo
skulptisto
fotisto
vidartisto Redakti la valoron en Wikidata
Verkoj I lock my door upon myself
Incense
Portrait of Marie Monnom
Titolo Fernand Khnopff
vdr

Fernand Edmond Jean Marie KHNOPFF (12a de septembro 1858 - 12a de novembro 1921) estis belga simbolisma pentristo.

Junulo kaj trejnado

[redakti | redakti fonton]
La familio de Fernand Khnopff jam en la 18a jarcento establiĝis en Flandrio. La foto montras (tre eroditan) memorŝtonon de Anna Khnopff (1736-1807) kaj ŝia edzo en la suda fasado de la preĝejo de Nia Sinjorino en Bruĝo.

Fernand Khnopff naskiĝis de riĉa familio kiu estis parto de la alta burĝaro dum generacioj. La prapatroj de Khnopff vivis en Flandrio ekde la komenco de la 17-a jarcento sed estis de aŭstra kaj portugala deveno. La plej multaj viraj membroj de lia familio estis advokatoj aŭ juĝistoj, kaj la juna Fernand estis destinita por jura kariero. En lia frua infanaĝo (1859-1864), li vivis en Bruĝo kie lia patro Edmond (ankaŭ: Edmundus) estis esplorjuĝisto [1] kaj lia avo estis Anstataŭisto al la Prokuroro de la Reĝo [2]. Liaj infanmemoroj de la mezepoka provinca urbo Bruĝo havos signifan rolon en lia posta laboro. En 1864, la familio translokiĝis al Bruselo. Kiel infano Khnopff pasis parton de siaj someraj ferioj en la vilaĝeto Tillet[3] proksima al Bastogne en la provinco Luksemburgo kie liaj patrinflankaj geavoj posedis bienon. Li pentris plurajn vidaĵojn de tiu vilaĝo.[4]

Por plezurigi siajn gepatrojn, li ekstudis juron ĉe la Libera Universitato de Bruselo (nun dividita en la Université Libre de Bruxelles kaj la Vrije Universiteit Brussel) kiam li estis 18-jara. Dum tiu periodo, li entuziasmiĝis por literaturo, malkovrante la verkojn de Baudelaire, Flaubert, Leconte de Lisle kaj aliaj plejparte francaj verkistoj. Kun lia pli juna frato Georges Khnopff - ankaŭ pasia amatoro de nuntempa muziko kaj poezio - li komencis vizitadi Jeune Belgique (Junan Belgion), grupon de junaj verkistoj en kiu membris inter aliaj Max Waller, Georges Rodenbach, Iwan Gilkin kaj Emile Verhaeren.

Khnopff forlasis la universitaton pro manko de intereso en siaj prijuraj studoj kaj komencis vizitadi la atelieron de Xavier Mellery, kiu enkondukis lin al la pentroarto. La 25an de oktobro 1876, li enskribiĝis por la kurso de desegnaĵo laŭ naturo ĉe la Reĝa Akademio de Belartoj. En la Akademio, lia plej fama kunstudanto estis James Ensor, kiun li malŝatis ekde la komenco. Inter 1877 kaj 1880, Khnopff faris plurajn ekskursetojn al Parizo kie li malkovris la laboron de Delacroix, Ingres, Moreau kaj Stevens. Ĉe la pariza Mondekspozicio de 1878 li ekkonis la verkojn de Millais kaj Burne-Jones. Dum lia lasta jaro ĉe la Akademio en 1878-1879 li neglektis siajn klasojn en Bruselo kaj vivis dum tempeto en pariza kvartalo Passy, kie li vizitis la liberajn kursojn de Jules Joseph Lefebvre ĉe la Académie Julian.

Frua kariero kun Les XX

[redakti | redakti fonton]

En 1881, li prezentis siajn verkojn al publiko por la unua fojo ĉe la Salon de l'Essor en Bruselo. La takso de la kritikistoj de lia laboro estis tre severa, kun la escepto de Emile Verhaeren kiu skribis rekomendan recenzon. Verhaeren restos dumviva subtenanto kaj skribos la unuan monografion de la pentristo. En 1883, li estis unu el la fondmembroj de Le Groupe des XX (Grupo de la Dudeko). Khnopff ekspoziciis regule ĉe la ĉiujara Salono organizita de Les XX.

La Ĝardeno (1886)

En 1885, li renkontis la francan romanverkiston Joséphin Péladan, la estontan grandmajstron de la Rozkruca Ordeno Ordre de la Rose + Croix. Péladan petis Khnopff desegni la kovrilon de lia nova libro Le Vice suprême. Khnopff akceptis la mendon sed detruis la laboron poste ĉar la fama soprano Rose Caron estis ofendita per la imaga portreto de Leonora d'Este kiun Khnopff faris por ornami la kovrilon kaj en kiu Caron kredis rekoni sian propran vizaĝon. La impeta reago de La Caron dum tiu okazo faris skandalon en la belga kaj pariza gazetaro kaj helpis establi la reputacion de Khnopff kiel artisto. Khnopff daŭre desegnis ilustraĵojn por la verkoj de Péladan, precipe por Femmes honnêtes (1888) kaj Le Panthée (1892). Plurfoje (1892, 1893, 1894 kaj 1897). Khnopff estis invitita kiel honora gasto dum la ekspozicioj de la pariza Salon de la Rose + Croix organizita de Péladan.

Khnopff: La Kareso

Postaj jaroj

[redakti | redakti fonton]

En 1889, Khnopff unuafoje havis kontakton kun Anglio, kie li poste restados kaj regule ekspozicios. Britaj artistoj kiel Hunt, Watts, Rossetti, Brown kaj Burne-Jones iĝos amikoj.[5] Ekde 1895 Khnopff laboris kiel korespondanto por la brita artgazeto The Studio. Ĝis la eksplodo de la Unua Mondmilito en 1914 Khnopff respondecis pri la rubriko Studio-Talks-Brussels en kiu li raportis pri la artaj evoluoj en Belgio kaj kontinenta Eŭropo. En marto 1898 Khnopff prezentis selektadon de 21 verkoj dum la unua ekspozicio de la Viena Secesio. En Vieno lia laboro estis ricevita kun ega admiro.[6] La verkoj kiujn li prezentis ĉe la Secesio havos gravan influon al la verkaro de Gustav Klimt.[6]

La forlasita urbo, simbolisma desegnaĵo de Fernand Khnopff, estis inspirita per la Woensdagmarkt-placo en Bruĝo.[7]

Ekde 1900, Khnopff okupiĝis pri la desegno de siaj novaj hejmo kaj studio en Bruselo (malkonstruitaj). La domo estis inspirita de la Viena Secesio kaj aparte de la arkitekturo de Joseph Maria Olbrich. Al la sobra arkitekturo kaj ornamado Khnopff aldonis tre simbolan, spacan kaj dekoracian koncepton kiu turnis lian hejmon en Templon de la memo. La domo funkciis kiel sanktejo en kiu la genio de la pentristo povis prosperi. Lia moto On n'a que soi (Oni nur havas sin mem) estis gravurita super la enirejo, kaj en lia studio li pentris ĝin en la mezo de ora cirklo gravurita sur la blanka mozaikplanko. Tiu preskaŭ teatra scenaro estis sendube reflektado de lia entuziasmo por teatro kaj opero. La unuaj desegnoj de Khnopff por la teatro estas de 1903 kiam li skizis la scenejon por la teatraĵo de Georges Rodenbach Le Mirage en la Deutsches Theater Berlin. Tiu produktado estis reĝisorita fare de la fama Max Reinhardt, kaj la bildoj elvokantaj la pesimismajn stratojn de la mistera urbo Bruĝo kie Khnopff pasigis sian fruan infanaĝon, estis multe aprezitaj fare de la berlina publiko kaj de la kritikistoj. Post kiam Khnopff estis engaĝita por desegni la kostumojn kaj la scenejojn por la mondpremiero de la opero de Ernest Chaussonn Le Roi Arthus en la Reĝa Monerteatro en Bruselo in 1903, li kunlaboris al pli ol dekduo da operproduktaĵoj ludotaj en La Monnaie en la sekva jardeko.[8] En 1904 la urbestraro de Saint Gilles (komunumo apud Bruselo) komisiis lin por ornami la plafonojn de la edziĝsalono de la nova urbdomo, kaj en la sama jaro li estis kontaktita fare de la riĉa bankisto Adolphe Stoclet por desegni dekoraciajn panelojn por la muzikejo de la Palais Stoclet. Tie Khnopff denove renkontis eminentajn artistojn de la Viena Secesio: la arkitekton de la menciita Palaco Stoclet Josef Hoffmann, kaj Gustav Klimt kiu desegnis dekoracian mozaikon por ĝia manĝoĉambro.

Kvankam ne tre sincera viro kaj sufiĉe izola famulo, li jam atingis kultnivelon dum sia vivo. Agnoskita kaj akceptita, li ricevis la Ordenon de Leopoldo. Lia fratino, Marguerite, estis unu el liaj ŝatataj objektoj. Lia plej fama pentraĵo estas verŝajne La Kareso (L'Art ou Des Caresses). Lia arto ofte portretis revenantajn temojn trovitajn en simbolisma arto: la dualisma vizio de virino kiel sfinksa femme fatale aŭ anĝela virino.

Khnopff estas entombigita en Tombejo de Laken.

Listo de kelkaj verkoj en publikaj kolektoj

[redakti | redakti fonton]
FuturoJuna angla virino (1898)
Silento, 1890
MemorojTeniso, 1889

.

La eroj akompanitaj de la mallongigo dCOZ rilatas al la katalogo de la verkoj de Khnopff de Catherine de Croës kaj Gisèle Ollinger-Zinque (1987). Vidu la bibliografion. La titoloj inter citiloj estas la originaj titoloj donitaj de Khnopff mem.

- Portreto de la violinisto Achille Lerminiaux, 1885 (dCOZ 75)

- Portreto de Edmond Khnopff, patro de la pentristo, 1881 (dCOZ 33)

- Secret-Reflect (Sekreto-Reflektado), 1902 (dCOZ 378)

-En écoutant Schumann (Aŭskultanta al Schumann), 1883 (dCOZ 52)
-Portreto de Marguerite Khnopff, fratino de la pentristo, 1887 (dCOZ 100)
-Du silence (Silento), 1890 (dCOZ 151)
-A Fosset, sous les sapins (En Fosset, sub la abioj), 1894 (dCOZ 242)
-Des Caresses (La karesoj), 1896 (dCOZ 275)
-MemoriesLawn Tennis, 1889 (dCOZ 131)
-Postmorta portreto de Marguerite Landuyt, 1896 (dCOZ 280)
-Portreto de Princo Leopoldo de Belgio, 1912 (dCOZ 499)
-Portreto de Fraŭlino Van der Hecht, 1883 (dCOZ 57)
-Portreto de Germaine Wiener, 1893 (dCOZ 237)
-Blanc, noir et or (Blanka, nigra kaj oro), 1901 (dCOZ 365)
-Un masque de jeune femme anglaise (Masko de juna angla virino), 1891 (dCOZ 181) Skulptaĵo (busto) el multkolorita gipso.
-Sous les arbres (Sub la arboj), 1894 (dCOZ 253)
-Une ville abandonnée (Forlasita urbo), 1904 (dCOZ 401)

-Portreto de viro, ca. 1885 (dCOZ 89)

-A Fosset, un ruisseau (En Fosset, rivereto), 1897 (dCOZ 285)

-Paysage à Fosset (Pejzaĝo en Fosset), ca. 1894 (dCOZ 254)

-Portreto de Charles Maus (patro of Octave Maus, sekretario de Les XX), 1885 (dCOZ 84)

-Chimère (Ĥimero), ca. 1910 (dCOZ 470)

-A Fosset, Le garde qui attend (En Fosset, la gardisto atendanta), 1883 (dCOZ 49)

-L'Encens (Incenso), ca. 1898 (dCOZ 325)
-A Fosset, Un sentier (En Fosset, trako), ca. 1890-\'95 (dCOZ 170)
-Des yeux bruns et une fleur bleue (Brunaj okuloj kaj floro blua), 1905 (dCOZ 415)

-Un Masque (Masko), 1897 (dCOZ 299) Skulptaĵo en polikromiita gipso.

-Portreto de la patrino de la artisto, 1882 (dCOZ 39)
-Orphée (Orfeo), 1913 (dCOZ 519)
-l'Isolement (La Izoliteco, triptiko konsistanta el: Acrasia, Solitude kaj Brittomart), ca. 1890-1894 Part II, Solitude ne estas en Lieĝo sed estas posedaĵo de Neumann Foundation en Gingins.
-Les cheveux (Hararo), 1892 (dCOZ 218bis)

-Portreto de Jeanne Kéfer,[9] 1885 (dCOZ 82)

-I lock my door upon myself (Mi ŝlosas mian pordon por mi), 1891 (dCOZ 174)

  • Neuss, Clemens Sels Museum:

-A Bruges, un portail (En Bruĝo, portalo), ca. 1904 (dCOZ 405)

-l'Offrande (La Oferaĵo), 1891 (dCOZ 187)

  • Ostendo, Museum voor Schone Kunsten:

-Vidaĵo de la ponto en Fosset, ca. 1882-1883 (dCOZ, 41bis)

-Portreto de Marie Monnom (Posta edzino de Théo van Rysselberghe), 1887 (dCOZ 98)

-A Bruges, une église (En Bruĝo, preĝejo), 1904 (dCOZ 393)

-l'Eau immobile (La nemovebla akvo), ca. 1894 (dCOZ 247)

-Tête de jeune femme anglaise (Kapo de juna angla virino), 1895 (dCOZ 265) Desegnaĵo en ruĝkreto.

Referencoj

[redakti | redakti fonton]
  1. Bruĝo, urba arĥivo, naskiĝakto de Marguerite Khnopff, 18.7.1864 (“juge d’instruction près le tribunal de première instance de l’arrondissement de Bruges”.)
  2. Bruĝo, urba arĥivo, naskiĝakto de Edmundus Khnopff, 3.1.1826 ("substituut procureur des Konings te Brugge").
  3. Ekde 1977 Tillet estas parto de Sainte-Ode.
  4. Emile Pirard.Fernand Khnopff (1858-1921) à Fosset, Ménil, Sprimont, Hérompont.Tapuscrit, 105pp A4. Tillet 2012.
  5. Laurent Busine, '"To Sir Edward Burne-Jones from Fernand Khnopff"' en: Fernand Khnopff 1858-1921, exhib.cat. Brussels, Salzburg, Boston, 2003-2004: 45-52
  6. 6,0 6,1 Fernand Khnopff et ses rapports avec la Secession Viennoise, exhib.cat. Brussels, 1987
  7. Draguet, Michel. (1995) Khnopff: 1858-1921, Monografieen over Moderne Kunst (Dutch). Brussels: Snoeck-Dukaju & Zoon, p. 360. ISBN 9050661416.
  8. Joris Van Grieken, 'Khnopff and the Théâtre Royal de la Monnaie' in:Fernand Khnopff 1858-1921exhib.cat. Brussels, Salzburg, Boston, 2003-2004:65-69.
  9. Getty.edu

Literaturo

[redakti | redakti fonton]
  • P. & V. Berko, Dictionary of Belgian painters born between 1750 & 1875, Knokke 1981, p. 387-389.
  • P. & V. Berko, 19-a Century European Virtuoso Painters, Knokke 2011, p. 506, illustrations p. 138, 140, 142-143.
  • Emile Verhaeren, Quelques notes sur l'oeuvre de Fernand Khnopff, Bruselo, Editions Veuve Monnom, 1887.
  • Fernand Khnopff 1858-1921, Ekspozicia katalogo: Paris, Musée des Arts décoratifs; Bruselo, Reĝaj Muzeoj por Belartoj de Belgio; Hamburgo, Hamburger Kunsthalle, 1979-1980.
  • Robert L. Delevoy, Catherine de Croës, Gisèle Ollinger-Zinque, Fernand Khnopff, (kun katalogo de verkoj per C. de Croës kaj G. Ollinger-Zinque kaj eseoj de R.L.Delevoy), Bruselo, Lebeer-Hossmann, 1987-a (dua reviziita kaj pliigita eldono).
  • Fernand Khnopff et ses rapports avec la Secession Viennoise, Ekspozicia katalogo: Bruselo, Reĝaj Muzeoj por Belartoj de Belgio, 1987.
  • Jeffery Howe, The Symbolist Art of Fernand Khnopff, Ann Arbor, UMI Research Press, 1982.
  • Michel Draguet, Khnopff, ou l\'ambigu poétique, Bruselo, Crédit communal ; Paris, Flammarion, 1995.
  • Fernand Khnopff (1858-1921), Ekspozicia katalogo: Brussels, Royal Museums for Fine Arts of Belgium; Salzburg, Museum der Moderne; Boston, McMullen Museum of Art, Bruselo, 2003-2004. (Kun eseoj de: Frederik Leen, Jeffery Howe, Dominique Marechal, Laurent Busine, Michael Sagroske, Joris Van Grieken, Anne Adriaens-Pannier kaj Sophie Van Vliet.)
  • Emile Pirard. Fernand Khnopff (1858-1921) à Fosset, Ménil, Sprimont, Hérompont. Tapuscrit, 105pp A4. Tillet 2012.

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]

En tiu ĉi artikolo estas uzita maŝina traduko de WikiTrans de teksto el la artikolo Fernand Khnopff en la angla Vikipedio.