Ciklopenteno

Ciklopenteno

Plata kemia strukturo de la Ciklopenteno

Tridimensia strukturo de la Ciklopenteno

Alternativa(j) nomo(j)

Ciklopentametileno

C₅H₈

Fizikaj proprecoj

Aspekto

senkolora likvaĵo kun
karakteriza odoro

68.11 g·mol⁻¹

0.771 g cm⁻³

−135 °C

44-46 °C

n_{761}^{20}

1,4194

Ekflama temperaturo

−29 °C

Solvebleco

Akvo:0.535 g/L

Mortiga dozo (LD50)

1656 mg/kg (buŝe)

Sekurecaj Indikoj

Risko

R11 R21/22 R36/37/38
R52/53 R65 R67

Sekureco

S9 S16 S26 S36 S36/37 S61 S62

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xn
Noca por la sano

F
Brulema

GHS etikedigo de kemiaĵoj^[1]

GHS Damaĝo-piktogramo

GHS Signalvorto

Damaĝa substanco

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H225, H302, H304, H312, H315, H319, H335, H412

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P210, P233, P240, P241, P242, P243, P261, P264, P270, P271, P273, P280, P301+310, P301+312, P302+352, P303+361+353, P304+340, P305+351+338, P312, P321, <abbr class="abbr" title="Error in hazard statements">P322, P330, P331, P332+313, P337+313, P362, P363, P370+378, P403+233, P403+235

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

Ciklopenteno estas cikla nesaturita hidrokarbonido enhavanta kvin karbonatomojn. Ĝi estas senkolora likvaĵo kun naftodoro. Industrie la ciklopenteno estas grandkvante produktata. Ĝi uzatas en la sintezo de polimeroj kaj kiel reakcianto en sennombraj organikaj sintezoj. Ordinare la ciklopenteno estiĝas per naftokrakigo kun ĉirkaŭ 2.2 kg da ciklopenteno po unu tuno da nafto. Tamen, la plej efika metodo por produktado de ciklopenteno estas per kataliza hidrogenigo de la ciklopentadueno.

Sintezo

Rearanĝo de la vinilcikloproprano:

Ĉi-tiu estas ekspansia ringo-reakcio konvertigante la vinil-substituan ciklopropanon en ciklopentenan ringon:

Ciklopentenon eblas prepari per reduktado de la ciklopentadueno:

Per interagado de la ciklopentano kun la natria etoksido oni povas sintezi la ciklopentenon kun formado de etano kaj natria hidroksido:

Reakcio

Ciklopenteno oksidiĝas al ciklopentanono sub atmosfera oksigeno uzante paladia (II) acetato kaj molibden-vanadata fosfato sur aktiva karbono:^[2]