Amila nitrato

Amila nitrato
Plata kemia strukturo de la Amila nitrato
Tridimensia kemia strukturo de la Amila nitrato
Kemia formulo	C5H11NO3
CAS-numero-kodo	1002-16-0
ChemSpider kodo	55191
PubChem-kodo	61250
Fizikaj proprecoj
Aspekto	senkolora likvaĵo kun eterodoro
Molmaso	133.147 g·mol-1
Denseco	0.867g cm−3
Bolpunkto	157 °C
Ekflama temperaturo	47.8 °C
Acideco (pKa)	-1.44
Solvebleco	Akvo:Nesolvebla
Mortiga dozo (LD50)	>5000 mg/kg (buŝe)
Sekurecaj Indikoj
Riskoj	R11 R20/22
Sekureco	S16 S24 S45 S46
Pridanĝeraj indikoj
Danĝero F Brulema Xn Noca por la sano
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Averto
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H226, H315, H319
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P210, P233, P240, P241, P242, P243, P264, P280, P302+352, P303+361+353, P305+351+338, P321, P332+313, P337+313, P362, P370+378, P403+235, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Amila nitrato estas organika estero de la nitrata acido kaj amila alkoholo, senkolora likvaĵo uzata kiel reakcianto en kemiaj sintezoj kaj kiel aldonaĵo en dizela fuelo kie ĝi agas kiel sparkiga pliboniganto per akcelado de la fuelo-sparkigo. Amina nitrato uzatas en la traktado de Angina Pectoris kiel vazodilatanto, kaj estis malkovrita en 1866 de Thomas Lauder Brunton (1844-1916)

Lauder Brunton priskribis la mirindajn efikojn de flaveca substanco al kiu oni atribuas kelkajn afrodiziigajn efikojn kiel pliboniganton de la seksa plenumado. Nitrato de amilo agas kiel vazodilatanto plibonigante la sangofluon. Amila nitrilo estas forta oksidigagento kaj tre sensiva al temperaturo.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per agado de nitrata acido kaj amila alkoholo:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 2

• Preparado per traktado de amila alkoholo kaj nitrata anhidrido:

2+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$2+

Sintezo 3

• Preparado per reakcio de nitrata acido kaj amila klorido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 4

• Preparado per interagado de natria nitrato kaj amila klorido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 5

• Preparado per interagado de metila nitrato kaj amila formiato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 6

• Preparado per acida transesterigo inter nitrata acido kaj amila benzoato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Sintezo 7

• Preparado per alkohola transesterigo inter metila nitrato kaj amila alkoholo:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcioj

Reakcio 1

• Hidrolizo de la amila nitrato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 2

• Sapigo de la amila nitrato:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 3

• Reakcio per acida transesterigo kun formiata acido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 4

• Reakcio per alkohola transesterigo kun metila alkoholo:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 5

• Reakcio per acida transesterigo kun benzoata acido:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 6

• Reakcio kun NH3:

++${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Reakcio 7

• Reakcio kun HCl:

+${\mathsf {{\xrightarrow[{\,}]{}}\,}}$+

Literaturo

• Pharmaceutical Chemistry E-Book, David G. Watson
• Drug Therapy in Nursing, Diane S. Aschenbrenner, Samantha J. Venable
• Aromatic Nitration, Kenneth Schofield
• Wiley Guide to Chemical Incompatibilities, Richard P. Pohanish, Stanley A. Greene
• Medicinal Reading: Of genius, pure chance and dedicated hard work, Tord Ajanki
• The Dictionary of Substances and their Effects (DOSE): A-B, S D Gangolli

Vidu ankaŭ

• Amila nitrito
• Amila acetato
• Amila acetoacetato
• Amila formiato
• Amila butirato
• Amila propionato
• Amila pentanato
• Amila valerato
• Izoamila valerato