Apis dorsata
Apis dorsata, aŭ Giganta abelo, estas mielabelo de suda kaj sudorienta Azio plejparte en arbarkovritaj lokoj kiel la Terai de Nepalo. La subspecio kun la plej grandaj individuoj estas la himalaja klifabelo - Apis dorsata laboriosa - sed tipaj laboristoj de Apis dorsata de aliaj subspecioj estas proksimume 17 – 20 mm longaj.
| Apis dorsata | |
|---|---|
|
|
|
| Deproksima foto de laboristoj sur kombilo | Areo de Apis dorsata |
| regno | Animalia |
| filumo | Arthropoda |
| klaso | Insecta |
| ordo | Himenopteroj |
| familio | Abeledoj |
| genro | Apis |
| specio | A. dorsata |
| binomo | Apis dorsata |
| klasifikfonto | Fabricius, 1793 |
_on_Tribulus_terrestris_W_IMG_1020.jpg)
Nestoj estas plejparte konstruitaj en senŝirmaj lokoj longe for de la grundo, sur arbobranĉoj kaj sub klifaj kornicoj, kaj foje sur konstruaĵoj. Apis dorsata estas defendema abelo kaj neniam estis malsovaĝigita (ĉar ĝi ne uzas enfermitajn kavaĵojn por nestado). Ĉiu kolonio konsistas el ununura vertikala mielĉelaro (foje de preskaŭ kvadrata metro) pendigita de supre, kaj la mielĉelaro estas tipe kovrita per densa maso de abeloj en pluraj tavoloj. Se ĝenite, la laboristoj povas elmontri defendan konduton konatan kiel defendosvingado. Abeloj en la ekstera tavolo puŝas siajn abdomenojn naŭdek gradojn en suprendirektita movo kaj skuas ilin laŭ sinkrona maniero. Tio povas esti akompanata per frotado de la flugiloj. La signalo estas elsendita al proksimaj laboristoj kiuj ankaŭ adoptas la pozon, tiel kreante videblan - kaj aŭdeblan - "ondeto-" efikon trans la surfaco de la mielĉelaro, en maniero preskaŭ identa al spektantara ondo en superplena stadiono.
Gigantaj abeloj estas tropikaj kaj en la plej multaj lokoj ili migras laŭsezone. Lastatempa datenaro indikas ke gigantaj abeloj revenas al la sama nestejo, eĉ se la plej granda parto, se ne ĉiuj, de la originaj laboristoj eble estis anstataŭigitaj intertempe. La mekanismo de tiu memororeteno restas mistero.
Malgraŭ ĝia agresema naturo, indiĝenaj popoloj tradicie utiligis tiun specion kiel fonton de mielo kaj vakso, praktiko konata kiel mieloĉasado.
Subspecioj
redaktiMichael S. Engel agnoskis la jenajn subspeciojn:[1]
- Apis dorsata dorsata; ĉefe de Hindio
- Apis dorsata binghami Cockerell; (indonezia mielabelo) de Malajzio kaj Indonezio
- Apis dorsata breviligula Maa; de Filipinoj
- Apis dorsata laboriosa Fabricius; (himalaja klifabelo), ankaŭ en Birmo, Laoso, kaj suda Ĉinio
Ĉi-lasta ne estas aparta morfologie de la nomiga subspecio, sed havas malsaman mastrumadon kaj svarman konduton, permesante al ĝi pluvivi en altaj altitudoj. Krome, ekzistis malmulta genfluo inter ĝi kaj A. dorsata dum milionoj da jaroj; sekve, kelkaj argumentas ke ĝi devus esti klasifikita kiel specio.[2] Same, la sudorienta taksono binghami ankaŭ ŝajnas esti aparta. La limoj de iliaj vivejoj en Hindoĉinio kaj la ebla aparteco de la geografie malproksima Filipina populacio postulas multe da studo.[2] Tamen, la uzo de la taksonomia rango de "subspecio" estas tipa por geografie diskretaj populacioj, tiel ke la opinidiferenco ĉi tie estas ĉu agnoski la rangon de subspecio aŭ ne (t.e., neniu kontestas ke ili estas apartaj genlinioj, la disputo nur estas ĉu nomi ilin "specioj").
Mielĉasado
redaktiEn kelkaj Melaleuca arbaroj de suda Vjetnamio, homoj uzas tradician metodon por kolektado de mielo kaj vakso de Apis dorsata kolonioj. Tiu metodo de "abelĉasado" unue estis raportita en 1902 fare de Fougères.[3]
Laŭ vjetnamaj sociologoj, komence de la 19-jarcento mieloĉasado aŭ trabado estis la plej grava okupo de la homoj kiuj vivis en la Melaleuca arbaromarĉo. En tiu tempo homoj pagis impostojn al la registaro en interŝanĝo por vivado en la arbaro. Vakso estis uzata por pagi impostojn kaj por produktado de kandeloj, kaj estis vendita al vizitantaj ŝipoj el Hajnano, Ĉinio.[4][5]
Inter 1945 kaj 1975 la arbaroj unue estis detruitaj de militoj, kaj poste pro senarbarigo por lignoindustriaj kaj agrikulturaj celoj. Kiel sekvo, flosista abelbredado draste malpliiĝis en la regiono. La tekniko daŭre estas uzita hodiaŭ ĉe la ŝtatbieno de Song Trem en Uminh-arbaro, Vjetnama respubliko. Laŭ enketo, ekzistas proksimume 96 abelbredistoj en la areo. En 1991, ili rikoltis 16,608 litrojn da mielo kaj 747 kilogramojn da vakso.[6]
Referencoj
redakti- ↑ Michael S. Engel (1999). "The taxonomy of recent and fossil honey bees (Hymenoptera: Apidae: Apis)". Journal of Hymenoptera Research 8: 165–196.
- ↑ 2,0 2,1 Maria C. Arias & Walter S. Sheppard (2005). "Phylogenetic relationships of honey bees (Hymenoptera:Apinae:Apini) inferred from nuclear and mitochondrial DNA sequence data". Molecular Phylogenetics and Evolution 37 (1): 25–35. doi:10.1016/j.ympev.2005.02.017. PMID 16182149. Maria C. Arias & Walter S. Sheppard (2005). "Corrigendum to “Phylogenetic relationships of honey bees (Hymenoptera:Apinae:Apini) inferred from nuclear and mitochondrial DNA sequence data” [Mol. Phylogenet. Evol. 37 (2005) 25–35]". Molecular Phylogenetics and Evolution 40 (1): 315. doi:10.1016/j.ympev.2006.02.002.
- ↑ Fougères, M. (1902). Rapport sur l'apiculture coloniale. III Congrès Internationale l'apiculture pp. 53-58.
- ↑ Dau, Nguyen Dinh. 1992. Personal communication.
- ↑ Son Nam. 1993. (represasĵo) Dat Gia dinh xua (The ancient Southern part). Ho Chi Minh City Publishing House, Ho Chi Minh, Vietnam.
- ↑ Phung Huu Chinh, Nguyen Hung Minh, Pham Hong Thai and Nguyen Quang Tan (1995). Rafter Beekeeping in Melaleuca Forests in Vietnam. Bees for Development Journal 36 pp. 8-9.
Ligiloj
redakti- Komunikado- kaj defendokonduto de Azia Giganta abelo Apis-dorsata - Esplorprojekto en Nepalo en 2009 Arkivigite je 2017-09-17 per la retarkivo Wayback Machine
En tiu ĉi artikolo estas uzita maŝina traduko de WikiTrans de teksto el la artikolo Apis dorsata en la angla Vikipedio.
