स्वसृ

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• স্বসৃ (Assamese script)
• ᬲ᭄ᬯᬲᬺ (Balinese script)
• স্বসৃ (Bengali script)
• 𑰭𑰿𑰪𑰭𑰴 (Bhaiksuki script)
• 𑀲𑁆𑀯𑀲𑀾 (Brahmi script)
• သွသၖ (Burmese script)
• સ્વસૃ (Gujarati script)
• ਸ੍ਵਸ੍ਰ (Gurmukhi script)
• 𑌸𑍍𑌵𑌸𑍃 (Grantha script)
• ꦱ꧀ꦮꦱꦽ (Javanese script)
• 𑂮𑂹𑂫𑂮𑃂 (Kaithi script)
• ಸ್ವಸೃ (Kannada script)
• ស្វស្ឫ (Khmer script)
• ສ຺ວສ຺ຣິ (Lao script)
• സ്വസൃ (Malayalam script)
• ᠰᠣᠸᠠᠰ᠌ᡵᡳ (Manchu script)
• 𑘭𑘿𑘪𑘭𑘵 (Modi script)
• ᠰᢦᠰᠷᠢ (Mongolian script)
• 𑧍𑧠𑧊𑧍𑧖 (Nandinagari script)
• 𑐳𑑂𑐰𑐳𑐺 (Newa script)
• ସ୍ଵସୃ (Odia script)
• ꢱ꣄ꢮꢱꢺ (Saurashtra script)
• 𑆱𑇀𑆮𑆱𑆸 (Sharada script)
• 𑖭𑖿𑖪𑖭𑖴 (Siddham script)
• ස‍්වසෘ (Sinhalese script)
• 𑪁 𑪙𑩾𑪁𑩙 (Soyombo script)
• 𑚨𑚶𑚦𑚨 (Takri script)
• ஸ்வஸ்ரி (Tamil script)
• స్వసృ (Telugu script)
• สฺวสฺฤ (Thai script)
• སྭ་སྲྀ (Tibetan script)
• 𑒮𑓂𑒫𑒮𑒵 (Tirhuta script)
• 𑨰𑩇𑨭𑨰𑨼𑨉 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *swásā (“sister”), from Proto-Indo-European *swésōr (“sister”). Cognate with Avestan 𐬓𐬀𐬢𐬵𐬀𐬭 (xᵛaŋhar), Persian خواهر (xwâhar), Latin soror, Old Prussian swestro, Old Church Slavonic сестра (sestra), Tocharian A ṣar, Old English sweoster (whence English sister).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /sʋɐ́.sr̩/
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈs̪ʋɐ.s̪r̩/

Noun

स्वसृ • (svásṛ) stem, f

1. a sister

   Synonym: भगिनी (bhaginī)

   • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 7.71.1:

     अप॒ स्वसु॑र्उ॒षसो॒ नग्जि॑हीते रि॒णक्ति॑ कृ॒ष्णीर॑रु॒षाय॒ पन्था॑म्।
     अश्वा॑मघा॒ गोम॑घा वां हुवेम॒ दिवा॒ नक्तं॒ शरु॑म॒स्मद्यु॑योतम्॥

     ápa svásuruṣáso nágjihīte riṇákti kṛṣṇī́raruṣā́ya pánthām.
     áśvāmaghā gómaghā vāṃ huvema dívā náktaṃ śárumasmádyuyotam.

     The Night retireth from the Dawn her Sister; the Dark one yieldeth to the Red her pathway.
     Let us invoke you rich in steeds and cattle - by day and night keep far from us the arrow.

Declension

Feminine ṛ-stem declension of स्वसृ (svásṛ)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	स्वसा svásā	स्वसारौ / स्वसारा¹ svásārau / svásārā¹	स्वसारः svásāraḥ
Vocative	स्वसः svásaḥ	स्वसारौ / स्वसारा¹ svásārau / svásārā¹	स्वसारः svásāraḥ
Accusative	स्वसारम् svásāram	स्वसारौ / स्वसारा¹ svásārau / svásārā¹	स्वसॄः svásṝḥ
Instrumental	स्वस्रा svásrā	स्वसृभ्याम् svásṛbhyām	स्वसृभिः svásṛbhiḥ
Dative	स्वस्रे svásre	स्वसृभ्याम् svásṛbhyām	स्वसृभ्यः svásṛbhyaḥ
Ablative	स्वसुः svásuḥ	स्वसृभ्याम् svásṛbhyām	स्वसृभ्यः svásṛbhyaḥ
Genitive	स्वसुः svásuḥ	स्वस्रोः svásroḥ	स्वसॄणाम् svásṝṇām
Locative	स्वसरि svásari	स्वस्रोः svásroḥ	स्वसृषु svásṛṣu
Notes	¹Vedic

Later, especially in Mahābhārata:

Feminine ā-stem declension of स्वसा (svásā)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	स्वसा svásā	स्वसे sváse	स्वसाः svásāḥ
Vocative	स्वसे sváse	स्वसे sváse	स्वसाः svásāḥ
Accusative	स्वसाम् svásām	स्वसे sváse	स्वसाः svásāḥ
Instrumental	स्वसया / स्वसा¹ svásayā / svásā¹	स्वसाभ्याम् svásābhyām	स्वसाभिः svásābhiḥ
Dative	स्वसायै svásāyai	स्वसाभ्याम् svásābhyām	स्वसाभ्यः svásābhyaḥ
Ablative	स्वसायाः / स्वसायै² svásāyāḥ / svásāyai²	स्वसाभ्याम् svásābhyām	स्वसाभ्यः svásābhyaḥ
Genitive	स्वसायाः / स्वसायै² svásāyāḥ / svásāyai²	स्वसयोः svásayoḥ	स्वसानाम् svásānām
Locative	स्वसायाम् svásāyām	स्वसयोः svásayoḥ	स्वसासु svásāsu
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Descendants

• Dardic:
  • Dameli: [script needed] (pas)
  • Gawar-Bati: [script needed] (sasī)
  • Grangali: [script needed] (pas)
  • Kalami: [script needed] (išpō)
  • Khowar: اِسپُسار (ispusár)
  • Kohistani Shina: [script needed] (săs)
  • Northeast Pashayi: [script needed] (sawō)
  • Northwest Pashayi: [script needed] (sāī)
  • Shina: [script needed] (sa)
  • Shumashti: [script needed] (pas)
  • Tirahi: [script needed] (spas)
  • Torwali: شُو (šū)
• Gandhari: 𐨯𐨿𐨤𐨯𐨂 (spasu)
• Maharastri Prakrit: 𑀲𑀲𑀸 (sasā)
• → Bengali: স্বসা (swasā)

References

• Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “svásr̥”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press