स्वसृ
Jump to navigation
Jump to search
Sanskrit
[edit]Alternative scripts
[edit]Alternative scripts
- স্বসৃ (Assamese script)
- ᬲ᭄ᬯᬲᬺ (Balinese script)
- স্বসৃ (Bengali script)
- 𑰭𑰿𑰪𑰭𑰴 (Bhaiksuki script)
- 𑀲𑁆𑀯𑀲𑀾 (Brahmi script)
- သွသၖ (Burmese script)
- સ્વસૃ (Gujarati script)
- ਸ੍ਵਸ੍ਰ (Gurmukhi script)
- 𑌸𑍍𑌵𑌸𑍃 (Grantha script)
- ꦱ꧀ꦮꦱꦽ (Javanese script)
- 𑂮𑂹𑂫𑂮𑃂 (Kaithi script)
- ಸ್ವಸೃ (Kannada script)
- ស្វស្ឫ (Khmer script)
- ສ຺ວສ຺ຣິ (Lao script)
- സ്വസൃ (Malayalam script)
- ᠰᠣᠸᠠᠰ᠌ᡵᡳ (Manchu script)
- 𑘭𑘿𑘪𑘭𑘵 (Modi script)
- ᠰᢦᠰᠷᠢ (Mongolian script)
- 𑧍𑧠𑧊𑧍𑧖 (Nandinagari script)
- 𑐳𑑂𑐰𑐳𑐺 (Newa script)
- ସ୍ଵସୃ (Odia script)
- ꢱ꣄ꢮꢱꢺ (Saurashtra script)
- 𑆱𑇀𑆮𑆱𑆸 (Sharada script)
- 𑖭𑖿𑖪𑖭𑖴 (Siddham script)
- ස්වසෘ (Sinhalese script)
- 𑪁 𑪙𑩾𑪁𑩙 (Soyombo script)
- 𑚨𑚶𑚦𑚨 (Takri script)
- ஸ்வஸ்ரி (Tamil script)
- స్వసృ (Telugu script)
- สฺวสฺฤ (Thai script)
- སྭ་སྲྀ (Tibetan script)
- 𑒮𑓂𑒫𑒮𑒵 (Tirhuta script)
- 𑨰𑩇𑨭𑨰𑨼𑨉 (Zanabazar Square script)
Etymology
[edit]From Proto-Indo-Iranian *swásā (“sister”), from Proto-Indo-European *swésōr (“sister”). Cognate with Avestan 𐬓𐬀𐬢𐬵𐬀𐬭 (xᵛaŋhar), Persian خواهر (xwâhar), Latin soror, Old Prussian swestro, Old Church Slavonic сестра (sestra), Tocharian A ṣar, Old English sweoster (whence English sister).
Pronunciation
[edit]Noun
[edit]स्वसृ • (svásṛ) stem, f
- a sister
- Synonym: भगिनी (bhaginī)
- c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 7.71.1:
- अप॒ स्वसु॑र्उ॒षसो॒ नग्जि॑हीते रि॒णक्ति॑ कृ॒ष्णीर॑रु॒षाय॒ पन्था॑म्।
अश्वा॑मघा॒ गोम॑घा वां हुवेम॒ दिवा॒ नक्तं॒ शरु॑म॒स्मद्यु॑योतम्॥- ápa svásuruṣáso nágjihīte riṇákti kṛṣṇī́raruṣā́ya pánthām.
áśvāmaghā gómaghā vāṃ huvema dívā náktaṃ śárumasmádyuyotam. - The Night retireth from the Dawn her Sister; the Dark one yieldeth to the Red her pathway.
Let us invoke you rich in steeds and cattle - by day and night keep far from us the arrow.
- ápa svásuruṣáso nágjihīte riṇákti kṛṣṇī́raruṣā́ya pánthām.
- अप॒ स्वसु॑र्उ॒षसो॒ नग्जि॑हीते रि॒णक्ति॑ कृ॒ष्णीर॑रु॒षाय॒ पन्था॑म्।
Declension
[edit]Feminine ṛ-stem declension of स्वसृ (svásṛ) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | स्वसा svásā |
स्वसारौ / स्वसारा¹ svásārau / svásārā¹ |
स्वसारः svásāraḥ |
Vocative | स्वसः svásaḥ |
स्वसारौ / स्वसारा¹ svásārau / svásārā¹ |
स्वसारः svásāraḥ |
Accusative | स्वसारम् svásāram |
स्वसारौ / स्वसारा¹ svásārau / svásārā¹ |
स्वसॄः svásṝḥ |
Instrumental | स्वस्रा svásrā |
स्वसृभ्याम् svásṛbhyām |
स्वसृभिः svásṛbhiḥ |
Dative | स्वस्रे svásre |
स्वसृभ्याम् svásṛbhyām |
स्वसृभ्यः svásṛbhyaḥ |
Ablative | स्वसुः svásuḥ |
स्वसृभ्याम् svásṛbhyām |
स्वसृभ्यः svásṛbhyaḥ |
Genitive | स्वसुः svásuḥ |
स्वस्रोः svásroḥ |
स्वसॄणाम् svásṝṇām |
Locative | स्वसरि svásari |
स्वस्रोः svásroḥ |
स्वसृषु svásṛṣu |
Notes |
|
Later, especially in Mahābhārata:
Feminine ā-stem declension of स्वसा (svásā) | |||
---|---|---|---|
Singular | Dual | Plural | |
Nominative | स्वसा svásā |
स्वसे sváse |
स्वसाः svásāḥ |
Vocative | स्वसे sváse |
स्वसे sváse |
स्वसाः svásāḥ |
Accusative | स्वसाम् svásām |
स्वसे sváse |
स्वसाः svásāḥ |
Instrumental | स्वसया / स्वसा¹ svásayā / svásā¹ |
स्वसाभ्याम् svásābhyām |
स्वसाभिः svásābhiḥ |
Dative | स्वसायै svásāyai |
स्वसाभ्याम् svásābhyām |
स्वसाभ्यः svásābhyaḥ |
Ablative | स्वसायाः / स्वसायै² svásāyāḥ / svásāyai² |
स्वसाभ्याम् svásābhyām |
स्वसाभ्यः svásābhyaḥ |
Genitive | स्वसायाः / स्वसायै² svásāyāḥ / svásāyai² |
स्वसयोः svásayoḥ |
स्वसानाम् svásānām |
Locative | स्वसायाम् svásāyām |
स्वसयोः svásayoḥ |
स्वसासु svásāsu |
Notes |
|
Descendants
[edit]- Dardic:
- Dameli: [script needed] (pas)
- Gawar-Bati: [script needed] (sasī)
- Grangali: [script needed] (pas)
- Kalami: [script needed] (išpō)
- Khowar: اِسپُسار (ispusár)
- Kohistani Shina: [script needed] (săs)
- Northeast Pashayi: [script needed] (sawō)
- Northwest Pashayi: [script needed] (sāī)
- Shina: [script needed] (sa)
- Shumashti: [script needed] (pas)
- Tirahi: [script needed] (spas)
- Torwali: شُو (šū)
- Gandhari: 𐨯𐨿𐨤𐨯𐨂 (spasu)
- Maharastri Prakrit: 𑀲𑀲𑀸 (sasā)
- → Bengali: স্বসা (swasā)
References
[edit]- Turner, Ralph Lilley (1969–1985) “svásr̥”, in A Comparative Dictionary of the Indo-Aryan Languages, London: Oxford University Press
Categories:
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-Iranian
- Sanskrit terms inherited from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms derived from Proto-Indo-European
- Sanskrit terms with IPA pronunciation
- Sanskrit lemmas
- Sanskrit nouns
- Sanskrit nouns in Devanagari script
- Sanskrit feminine nouns
- Sanskrit terms with quotations
- Sanskrit ṛ-stem nouns
- Sanskrit ā-stem nouns
- sa:Family