stać

See also: stac

Old Polish

Etymology 1

Inherited from Proto-Slavic *stojati.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /staːt͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /stɒt͡ɕ/

Verb

stać impf

1. (of people) to stand (to have a position on one's legs)
2. (of objects) to stand (to be placed somewhere; to be located somewhere, especially vertically)
3. (of plants) to grow
4. to stand (to be located)
5. to stop somewhere; to remain; to reside
6. to stand over (to watch over) [with nad (+ instrumental) ‘over whom’]
7. to stop
8. to stand to not move
9. to remain in some state
   1. to remain in some legal relation
10. to exist
11. to be written, to exist in text
12. to be present in a court hearing
13. to conduct a court hearing
14. to be inactive, to idle
15. to cost (to have a certain price)
16. to agree with, to match, to correspond
17. to have or maintain a legal power; to allow legally
18. to remain, to last
19. to strive for (to try for with effort)
20. to support, to help, to assist
21. to aid in a legal trail
22. to act against someone
23. to result from, to thank one's existence for [with instrumental]
24. to take place, to occur
25. The meaning of this term is uncertain.
    • 1856-1870 [1415], Antoni Zygmunt Helcel, editor, Starodawne Prawa Polskiego Pomniki‎^[1], volume II, number 1405:

      Clemens... penam XV judicio pro eo, quia importune in judicio loquebatur his verbis: Mussycz mi stacz o gardlo y wroczicz w gardlo

      [Klemens... penam XV judicio pro eo, quia importune in judicio loquebatur his verbis: Musi-ć mi stać o gardło i wrocić w gardło]

Descendants

• Polish: stać
• Silesian: stać

Etymology 2

Inherited from Proto-Slavic *stati. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /stat͡ɕ/
• IPA^(key): (15^th CE) /stat͡ɕ/

Verb

stać pf

1. to get up, to stand up (to assume a standing position)
2. to stop (to stop moving)
3. to take some position or location
4. to appear in court
5. to reach some price
6. to remain (to not wither away)
7. to happen to; to damage, to harm
8. to leave one's roll
9. to run out (to stop existing)
10. to remain; to rest (to continue to be)
11. (reflexive with się) to happen, to occur, to take place
12. (reflexive with się) to be created
13. (reflexive with się) to transform, to change shape
14. (reflexive with się) to come or arrive at some state or age
15. (reflexive with się) corruption of łszczeć się

Alternative forms

• sstać

Descendants

• Polish: stać
• Silesian: stać

References

• Boryś, Wiesław (2005) “stać”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “1. stać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “2. stać, sstać”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “3. stać, stać się, sstać, sstać się”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology 1

Inherited from Old Polish stać, from Proto-Slavic *stati.

Verb

stać pf (imperfective stawać)

1. (reflexive with się) to happen (to take place at a particular time)

   Co tu się stało? ― What happened here?

   Stała się rzecz niepojęta, Tomek pogodził się z ojcem! ― Something incomprehensible happened, Tom reconciled with his father!

   Czuję, że stanie się coś złego. ― I feel that something bad will happen.

   Co się stało, to się nie odstanie. ― What's done is done.

2. (reflexive with się) to become (to change into, to start being)

   Myślisz, że się zmieni, gdy stanie się sławna? ― Do you think she will change when she becomes famous?

   Po kilku dniach stali się najlepszymi przyjaciółmi. ― After a few days, they became best friends.

   Jego twarz stała się czerwona ze złości. ― His face turned red with anger.

3. (reflexive with się) to happen to, to happen with (to cause someone to undergo certain circumstances) [with z (+ instrumental) ‘with/to whom’]
4. (reflexive with się) to end up; to turn out

Conjugation

Conjugation of stać pf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		stać
future tense	1st	stanę			staniemy
	2nd	staniesz			staniecie
	3rd	stanie			staną
	impersonal	stanie się
past tense	1st	stałem, -(e)m stał	stałam, -(e)m stała	stałom, -(e)m stało	staliśmy, -(e)śmy stali	stałyśmy, -(e)śmy stały
	2nd	stałeś, -(e)ś stał	stałaś, -(e)ś stała	stałoś, -(e)ś stało	staliście, -(e)ście stali	stałyście, -(e)ście stały
	3rd	stał	stała	stało	stali	stały
	impersonal	stano
conditional	1st	stałbym, bym stał	stałabym, bym stała	stałobym, bym stało	stalibyśmy, byśmy stali	stałybyśmy, byśmy stały
	2nd	stałbyś, byś stał	stałabyś, byś stała	stałobyś, byś stało	stalibyście, byście stali	stałybyście, byście stały
	3rd	stałby, by stał	stałaby, by stała	stałoby, by stało	staliby, by stali	stałyby, by stały
	impersonal	stano by
imperative	1st	niech stanę			stańmy
	2nd	stań			stańcie
	3rd	niech stanie			niech staną
anterior adverbial participle		stawszy
verbal noun		stanie

Derived terms

adjective

• bezustanny

 

adverb

• bezustannie

 

noun

• bezustanność

 

verbs

• dostać pf, dostawać impf
• nastać pf, nastawać impf
• obstać pf, obstawać impf
• odstać pf, odstawać impf
• ostać pf, ostawać impf
• podostawać impf
• poprzestać pf, poprzestawać impf
• postać pf, postawać impf
• pozostać pf, pozostawać impf
• przedostać pf, przedostawać impf
• przestać pf, przestawać impf
• przystać pf, przystawać impf
• rozstać pf, rozstawać impf
• ustać pf, ustawać impf
• wstać pf, wstawać impf
• wydostać pf, wydostawać impf
• wystać pf, wystawać impf
• zaprzestać pf, zaprzestawać impf
• zastać pf, zastawać impf
• zostać pf, zostawać impf

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), stać się is one of the most used words in Polish, appearing 51 times in scientific texts, 22 times in news, 52 times in essays, 51 times in fiction, and 67 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 243 times, making it the 219th most common word in a corpus of 500,000 words.

Etymology 2

Inherited from Old Polish stać, from Proto-Slavic *stojati.

Alternative forms

• stojeć, stojać (regional)

Verb

stać impf (determinate, perfective stanąć, indeterminate stawać)

1. (intransitive, of living beings) to stand (to take a position on one's feet) [with na (+ locative) ‘on what’]

   Dlaczego ci ludzie tu stoją? ― Why are these people standing here?

   Stała przed nim przez pięć minut. ― She stood in front of him for five minutes.

2. (intransitive) to stand over, to stand behind (to be near an object and perform a task at it) [with za (+ locative) ‘behind what’; or with na (+ locative) ‘over what’]
3. (intransitive, of objects) to stand, to be (to be in an upright position)

   Te książki wcześniej stały na półce. ― These books were standing on the shelf earlier.

   Na przystanku stoi autobus. ― There is a bus at the stop.

4. (intransitive) to stop, to stagnate (to remain in a state without chanhge)

   Od kilku miesięcy gospodarka stoi w miejscu. ― The economy has been in stagnation for several months now.

5. (intransitive, chiefly of hair) to stand up, to stand on end (to be straightened out from the body) [with dative ‘whose hair’]
6. (intransitive) to stop (to remain motionless, to not move)

   Stała w korku przez pięć minut. ― She was in traffic for five minutes.

7. (intransitive, of words, etc.) to be (to be located in some text)
8. (intransitive) to stay (to remain in a particular place for a while)
9. (intransitive) to stop working; to shut down (to be in a state of non-continuation)

   Zegarek stał, a ja nie mogłem go naprawić. ― The watch wasn't working and I couldn't fix it.

   Nasza firma staje. ― Our company is shutting down.

10. (intransitive) to stand (to be in a particular situation)
11. (intransitive, of money) to value (to have some value) [with po (+ accusative) ‘how much’]
12. (intransitive) to stand (to have a particular position in a hierarchy)
13. (intransitive) to stand behind, to be behind (to influence) [with za (+ instrumental) ‘behind what’]
14. (intransitive) to stand with (to support) [with przy (+ locative) ‘with whom’]
15. (intransitive) to stand over (to watch) [with nad (+ instrumental) ‘over whom’]
16. (intransitive) to stand before (to be in a position where one needs to make a decision) [with przed (+ instrumental) ‘before what/whom’]
17. (intransitive) to stand behind, to be behind (to cause, to be the reason of, to be responsible for) [with za (+ instrumental) ‘behind what’]
18. (intransitive) to stand between (to cause difficulties, to not facilitate) [with między (+ instrumental) ‘between what/whom’]
19. (intransitive) to rely on, to depend on, to be based on the existence of something [with na (+ locative) ‘on what’; or with instrumental ‘with what’]
20. (intransitive, colloquial) to be in force, to apply

    Umowa stoi. ― We've got a deal. (literally, “The deal is on.”)

21. (intransitive) to aim for, to try for (to attempt to achieve) [with o (+ accusative) ‘for what’]
22. (intransitive, obsolete) to be in progress

    Synonym: być w toku

23. (intransitive, obsolete) to care for, to take care of [with o (+ accusative) ‘of whom’]

    Synonyms: dbać, troszczyć się

24. (transitive, obsolete) to begin (to start, to initiate or take the first step into something) [with infinitive ‘to do what’]

    Synonyms: jąć, począć, zacząć

25. (intransitive, obsolete) to serve [with dative ‘whom’]

    Synonym: służyć

Conjugation

Conjugation of stać impf
	person	singular			plural
		masculine	feminine	neuter	virile	nonvirile
infinitive		stać
present tense	1st	stoję			stoimy
	2nd	stoisz			stoicie
	3rd	stoi			stoją
	impersonal	stoi się
past tense	1st	stałem, -(e)m stał	stałam, -(e)m stała	stałom, -(e)m stało	staliśmy, -(e)śmy stali	stałyśmy, -(e)śmy stały
	2nd	stałeś, -(e)ś stał	stałaś, -(e)ś stała	stałoś, -(e)ś stało	staliście, -(e)ście stali	stałyście, -(e)ście stały
	3rd	stał	stała	stało	stali	stały
	impersonal	stano
future tense	1st	będę stał, będę stać	będę stała, będę stać	będę stało, będę stać	będziemy stali, będziemy stać	będziemy stały, będziemy stać
	2nd	będziesz stał, będziesz stać	będziesz stała, będziesz stać	będziesz stało, będziesz stać	będziecie stali, będziecie stać	będziecie stały, będziecie stać
	3rd	będzie stał, będzie stać	będzie stała, będzie stać	będzie stało, będzie stać	będą stali, będą stać	będą stały, będą stać
	impersonal	będzie stać się
conditional	1st	stałbym, bym stał	stałabym, bym stała	stałobym, bym stało	stalibyśmy, byśmy stali	stałybyśmy, byśmy stały
	2nd	stałbyś, byś stał	stałabyś, byś stała	stałobyś, byś stało	stalibyście, byście stali	stałybyście, byście stały
	3rd	stałby, by stał	stałaby, by stała	stałoby, by stało	staliby, by stali	stałyby, by stały
	impersonal	stano by
imperative	1st	niech stoję			stójmy
	2nd	stój			stójcie
	3rd	niech stoi			niech stoją
active adjectival participle		stojący	stojąca	stojące	stojący	stojące
contemporary adverbial participle		stojąc
verbal noun		stanie

Interjection

stać

1. halt! (stop moving!)

   Synonym: stój

Verb

stać pf (imperfective stawać)

1. (impersonal) used to express the ability to bear the costs; to be able to afford [with accusative ‘subject’ and na (+ accusative) ‘what one can afford’]

   Wreszcie stać mnie na ten płaszcz. ― I can finally afford the coat.

   Nawet za pięć lat nie będzie go stać na ten samochód. ― Even in five years, he will not be able to afford this car.

   Czy Pańską rodzinę stać na adwokata? ― Is your family able to afford an attorney?

2. (impersonal) used to capability; to be capable of [with accusative ‘subject’ and na (+ accusative) ‘what one is capable of’]

   Wiem, że stać nas na więcej! ― I know that we're capable of more!

3. (impersonal) to be available [with dative ‘subject’ and genitive ‘what is available’]
4. (impersonal, archaic, in the past) to suffice, to be enough [with za (+ accusative) ‘what is enough’]

Conjugation

Conjugation of stać def

present tense	stać
past tense	było stać
future tense	będzie stać
conditional	byłoby stać
imperative	niech będzie stać

Derived terms

adjective

• wolno stojący

 

adverb

• tak jak stał

 

nouns

• stojak
• stójka

 

proverb

• czy się stoi, czy się leży, dwa tysiące się należy

 

verbs

• dostać pf, dostawać impf
• nastać pf
• obstać pf, obstawać impf
• odstać pf, odstawać impf
• ostać pf, ostawać impf
• podstać pf, podstawać impf
• postać pf, postawać impf
• pozostać pf, pozostawać impf
• przestać pf
• przystać pf
• ustać pf, ustawać impf
• wystać pf, wystawać impf
• zastać pf, zastawać impf

 

verbs

• kląć na czym świat stoi impf
• stać kością w gardle impf
• stać na czatach impf
• stać na czele impf
• stać na drodze impf
• stać na głowie impf
• stać na kotwicy impf
• stać na kotwicy impf
• stać na przeszkodzie impf
• stać na stanowisku impf, stanąć na stanowisku pf
• stać na straży impf
• stać na twardym gruncie impf
• stać nad głową impf
• stać nad przepaścią impf
• stać otworem impf
• stać ponad prawem impf, stanąć ponad prawem pf
• stać w sprzeczności impf, stanąć w sprzeczności pf
• stać z boku impf
• stać z bronią u nogi impf
• stać za kamerą impf
• wiedzieć, na czym stoi impf

 

Related terms

adjective

• stary

 

nouns

• stado
• stan
• stół

 

verb

• stawiać

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), stać is one of the most used words in Polish, appearing 13 times in scientific texts, 25 times in news, 33 times in essays, 104 times in fiction, and 53 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 228 times, making it the 240th most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• stać in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• stać in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “1. stać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “2. stać”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “stać się”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• “STAĆ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century], 2011 November 20
• Wiesław Morawski (17.02.2009) “STAĆ%20SIĘ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “stać”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “stać”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1915), “stać”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 6, Warsaw, page 378
• stać in Narodowy Fotokorpus Języka Polskiego

Silesian

Pronunciation

• IPA^(key): /ˈstat͡ɕ/
• Rhymes: -at͡ɕ
• Syllabification: stać

Etymology 1

Inherited from Old Polish stać, from Proto-Slavic *stati.

Verb

stać pf

1. (reflexive with sie) to happen (to take place at a particular time)
2. (reflexive with sie) to become (to change into, to start being)
3. (reflexive with sie) to happen to, to happen with (to cause someone to undergo certain circumstances) [with z (+ instrumental) ‘with/to whom’]
4. (reflexive with sie) to end up; to turn out

Conjugation

This verb needs an inflection-table template.

Etymology 2

Inherited from Old Polish stać , from Proto-Slavic *stojati.

Verb

stać impf

1. (intransitive) to stand (to take a position on one's legs)

Conjugation

This verb needs an inflection-table template.

Alternative forms

• stŏć

Further reading

• stac in dykcjonorz.eu
• stać_sie in silling.org
• stać in silling.org