mleko

See also: Mleko, mléko, and mlékò

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *melko. First attested in the 14th century.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /mlʲɛːkɔ/
• IPA^(key): (15^th CE) /mlʲekɔ/

Noun

mleko n

1. (attested in Lesser Poland) milk (white liquid produced by the mammary glands of female mammals to nourish their young)
   • 1939 [end of the 14th century], Ryszard Ganszyniec, Witold Taszycki, Stefan Kubica, Ludwik Bernacki, editors, Psałterz florjański łacińsko-polsko-niemiecki [Sankt Florian Psalter]‎^[1], Krakow: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, z zasiłkiem Sejmu Śląskiego [The Ossoliński National Institute: with the benefit of the Silesian Parliament], page 118:

     Lsadlo se yako mleco sercze gych (coagulatum est sicut lac cor eorum)

     [Zsiadło sie jako mleko sierce jich (coagulatum est sicut lac cor eorum)]

   • Beginning of the 15th century, Łukasz z Wielkiego Koźmina, Kazania gnieźnieńskie‎^[2], Krakow, page gl. 41a:

     Gdis mv gego gloua byla gest scøta, tedy vøcz s gego czala slo gest mleko y voda lactis vnda de suo corpore exiuit

     [Gdyż mu jego głowa była jest ścięta, tedy więc z jego ciała szło jest mleko i woda lactis vnda de suo corpore exiuit]

   • 1461-1467, Sermones. Rękopiśmienne ekscerpty pochodzące z rkpsu Archiwum i Biblioteki Krakowskiej Kapituły Katedralnej o sygn. 230 (dawna sygn. 1421/108 Mns) z roku 1461-1467, page 314v:

     Mleko kv pyczv nauky lac ad potum erudicionis

     [Mleko ku piciu nauki lac ad potum erudicionis]

Derived terms

nouns

• kisiałe mleko
• krowie mleko
• kwaśne mleko
• siadłe mleko
• wilcze mleko
• zsiadłe mleko

 

Descendants

• Polish: mleko
• Silesian: mlyko

References

• Boryś, Wiesław (2005) “mleko”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Mańczak, Witold (2017) “mleko”, in Polski słownik etymologiczny (in Polish), Kraków: Polska Akademia Umiejętności, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “mleko”, in Etymologiczny słownik języka polskiego [Etymological Dictionary of the Polish Language] (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “mleko”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego [Conceptual Dictionary of Old Polish] (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN
• Ewa Deptuchowa, Mariusz Frodyma, Katarzyna Jasińska, Magdalena Klapper, Dorota Kołodziej, Mariusz Leńczuk, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, editors (2023), “mleko”, in Rozariusze z polskimi glosami. Internetowa baza danych [Dictionaries of Polish glosses, an Internet database] (in Polish), Kraków: Pracownia Języka Staropolskiego Instytut Języka Polskiego Polskiej Akademii Nauk

Polish

Alternative forms

• mliko (Middle Polish)

Etymology

Inherited from Old Polish mleko.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈmlɛ.kɔ/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈmle.kɔ/

• Audio:

  (file)

• Rhymes: -ɛkɔ
• Syllabification: mle‧ko
• Homophone: Mleko

Noun

mleko n (diminutive mleczko, related adjective mlekowy)

1. (uncountable) milk (white liquid produced by the mammary glands of female cows to nourish their young)
2. (countable) milk (portion, typically a glass, of such a liquid)
3. (uncountable) milk (white liquid produced by the mammary glands of female mammals to nourish their young)

   Synonym: pokarm

4. (uncountable) milk (white (or whitish) liquid obtained from a vegetable source such as almonds, coconuts, oats, rice, and/or soy beans)
5. (uncountable, by extension) white and cloudy liquid that is a suspension of a solid in water
6. (uncountable, colloquial) thick fog
7. (Middle Polish, uncountable) gruel (thin, watery porridge)

   Synonym: kleik

Declension

Declension of mleko

	singular
nominative	mleko
genitive	mleka
dative	mleku
accusative	mleko
instrumental	mlekiem
locative	mleku
vocative	mleko

Derived terms

adjectives

• mleczany
• mleczny
• mlekiem i miodem płynący

 

nouns

• krew z mlekiem
• kwaśne mleko
• mleczak
• mleczarnia
• mleczarz
• mleko bułgarskie
• mleko od wściekłej krowy
• mlekomat
• pełne mleko
• słodkie mleko

 

phrases

• mleko się rozlało

 

proverbs

• krowa, która dużo ryczy, mało mleka daje

 

verbs

• mieć mleko pod nosem impf
• nie zabraknąć ptasiego mleka pf, nie brakować ptasiego mleka impf
• płakać nad rozlanym mlekiem impf
• wyssać z mlekiem matki pf

 

Further reading

• mleko in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• mleko in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “mleko”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku [A Dictionary of 16th Century Polish]
• Ewa Rodek (10.10.2022) “MLEKO”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku [Electronic Dictionary of the Polish Language of the XVII and XVIII Century]
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “mleko”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “mleko”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• J. Karłowicz, A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1902), “mleko”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 2, Warsaw, page 1106

Serbo-Croatian

Alternative forms

• mlijéko (Ijekavian)
• mlíko (Ikavian)

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *melko.

Pronunciation

• IPA^(key): /mlěːko/
• Hyphenation: mle‧ko

Noun

mléko n (Cyrillic spelling мле́ко)

1. (uncountable) milk

   Synonym: varènika

Declension

Declension of mleko

	singular
nominative	mleko
genitive	mleka
dative	mleku
accusative	mleko
vocative	mleko
locative	mleku
instrumental	mlekom

Derived terms

• mlȇčnī
• mlȇčnica
• mlèčika
• mlèkār

Slovene

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *melko.

Pronunciation

• IPA^(key): /mlèːkɔ/

Noun

mlẹ́ko n

1. milk

Inflection

The diacritics used in this section of the entry are non-tonal. If you are a native tonal speaker, please help by adding the tonal marks.

Neuter, hard
nominative	mléko
genitive	mléka
	singular
nominative (imenovȃlnik)	mléko
genitive (rodȋlnik)	mléka
dative (dajȃlnik)	mléku
accusative (tožȋlnik)	mléko
locative (mẹ̑stnik)	mléku
instrumental (orọ̑dnik)	mlékom

Derived terms

• mlẹ́čen

Further reading

• “mleko”, in Slovarji Inštituta za slovenski jezik Frana Ramovša ZRC SAZU, portal Fran