Giàrdia làmblia
|
C'l artìcul chè 'l è scrit in
Miranduléś |
.jpg)
La Giàrdia làmblia (nóm sientìfic “Giardia lamblia”, cgnusùda anc cuma “Giardia intestinalis” o “Giardia duodenalis”) l'è 'n protozoo parasìta flagelâ di èsar vertebrâ dla famìja di “Hexamitidae” ch'al viṿ in dl'àqua. In d'l óm al finìs in dal budèli cauśànd un mâł ciamâ giardìaśi ch'al fà vgnir al cagaròt, mâł a la pansa e diśidratasiòṅ. Al s cata da spés anc in di nimài e in dal simi. Al prim ch'l à studiâ al gènar 'l è stâ Antoni van Leeuwenhoek in dal 1681 ch'l iva guardâ a 'l micruscòpi al sò caghét anc se pò al nóm al daśvèṅ da 'l biòlug francéś Alfred Giard.
La vita dla Giàrdia làmblia la gh'à dū stadi, qvél ad cisti cun quàtar nùccleo (11-15 µm x 7-10 µm, dimóndi reśisténta, anc a 'l clôr o a gl'àcid gàstrig) e qvél ad “trufuśòid”, un vegetàł a fórma 'd pir ch'al s taca a 'l butèli cun la pansa par pò ciuciàr via 'l nutrimènt. La Giàrdia làmblia la s multìplica dvindénd-'s in dū.
Minga sèmpar chi gh'à la Giàrdia, ch'la s pōl ciapàr mandànd śò dal magnàr cuntaminâ o anc bvénd dl'àqua cun dal sò cisti dèntar, a gh fà a mènt ma in dal 10% di caś, dòp un perìud 'd incubasiòṅ ad dódas-daśnóṿ dè, a pōl vgnir al cagaròt (i pét i gh'aṅ dla sćiùma adòs parchè pîni 'd gras), ingòsa, câl ad péś e biśógn ad tiràr dal scuréśi. Tgnénd a drē a qvél ch'la diś l'Urganiśasiòṅ Mundiàla par la Salùt, 'l è abàsta ciapàr-an déś p'r èsar sicûr 'd avér-ag la Giardìaśi.
Culegamènt estéran
Àtar prugèt
Wikiquote contiene citazioni di o su Giàrdia làmblia
Wikimedia Commons contiene file multimediali su Giàrdia làmblia
