Μετάβαση στο περιεχόμενο

Φίλιππος Πρόσπερος της Ισπανίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φίλιππος Πρόσπερος της Ισπανίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση28  Νοεμβρίου 1657
Μαδρίτη[1]
Θάνατος1  Νοεμβρίου 1661
Μαδρίτη[1]
Τόπος ταφήςΠάνθεον των Ινφάντων
Χώρα πολιτογράφησηςΙσπανία
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολική Εκκλησία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙσπανικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπρίγκιπας διάδοχος
Οικογένεια
ΓονείςΦίλιππος Δ´ της Ισπανίας και Μαριάννα της Αυστρίας
ΑδέλφιαΜαρία Θηρεσία της Ισπανίας
Μαργαρίτα Θηρεσία της Ισπανίας
Κάρολος Β΄ της Ισπανίας
Δον Χουάν της Αυστρίας, ο νεότερος
Βαλτάσαρ Κάρολος των Αστουριών
Fernando Tomás de Austria
ΟικογένειαΟίκος των Αψβούργων
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαDuchy of Montblanc
Prince of Asturias (1658–1661)[2]
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Φίλιππος Πρόσπερος της Ισπανίας (ισπαν. Felipe Próspero de España, 28 Νοεμβρίου 1657 - 1 Νοεμβρίου 1661) ήταν πρίγκηπας και διάδοχος της Ισπανίας.

Ο Φίλιππος Πρόσπερος Ιωσήφ Φραγκίσκος Δομίνικος Iγνάτιος Αντώνιος Μπουεναβεντούρα Διέγος Μιχαήλ Λουδοβίκος Αλφόνσος Ισίδωρος Ραϊμόνδος Βίκτωρ ήταν το τρίτο παιδί και ο πρώτος γιος του Φιλίππου Δ΄ της Ισπανίας και της Μαριάννας της Αυστρίας.

Μετά τον πρόωρο θάνατο του Βαλτάσαρ Καρόλου, του γιου του από την πρώτη του σύζυγο, Ελισάβετ της Γαλλίας, έντεκα χρόνια πριν, ο Φίλιππος έμεινε με την κόρη του Μαρία Θηρεσία ως υποτιθέμενη κληρονόμο. Καθώς η δύναμη της Ισπανίας συνέχιζε να φθίνει, το ζήτημα της διαδοχής είχε γίνει ζήτημα έντονων και ανήσυχων προσευχών. Στις αρχές του 1657, οι αστρολόγοι διαβεβαίωσαν τον Φίλιππο ότι ένα άλλο παιδί θα γεννηθεί και θα ήταν ένα αγόρι που θα ζούσε. Ένας αυστηρός και ευσεβής Ρωμαιοκαθολικός, ο Φίλιππος δεν έτρωγε τίποτε άλλο παρά αυγά, ελπίζοντας ότι η σύζυγός του θα γεννούσε πραγματικά ένα αρσενικό παιδί.[3]

Πράγματι, στις 11:30 το πρωί[4] στις 28 Νοεμβρίου του ίδιου έτους, η Μαριάννα της Αυστρίας γέννησε έναν γιο στο Βασιλικό Αλκάθαρ. Σύντομα αρρώστησε από επιλόχιο πυρετό, αλλά κανείς δεν νοιάστηκε, καθώς όλοι χαίρονταν με τη γέννηση ενός αρσενικού κληρονόμου.[5] Ο Μπαρριονουέβο, ένας χρονογράφος της εποχής, έγραψε για αυτή το χαρά:[5][6]

Την ημέρα της γέννησης, ούτε ένας πάγκος ούτε ένα τραπέζι έμειναν άθραυστα στο παλάτι, ούτε μια ταβέρνα που δεν λεηλατήθηκε. Αύριο [6 Δεκεμβρίου] λένε ότι η Αυτού Μεγαλειότητα θα πάει με άλογο στην Ατόχα για να ευχαριστήσει τη Μητέρα του Θεού ... Λένε ότι ο πρίγκιπας είναι ένα πολύ μικρό παιδί και ότι ο Βασιλιάς θέλει να βαφτιστεί αμέσως, προτού έρθει το ακραίο κρύο ... Πρέπει να γίνουν γλέντια, ταυρομαχίες και τουρνουά μόλις η Βασίλισσα σηκωθεί για να τα δει, καθώς και παιχνίδια με μηχανήματα... Ο δήμος, ακολουθώντας την καθοδήγηση των Συμβουλίων, πήγε να συγχαρεί τον Βασιλιά ... και κανένας κύριος, μεγάλος ή μικρός, δεν κατάφερε να κάνει το ίδιο.

Ακολουθώντας τη ρωμαιοκαθολική συνήθεια, το βρέφος αποκαλούταν μόνο «ο Πρίγκιπας» μέχρι το βάπτισμά του. Οι αστρολόγοι δεν προέβλεψαν τίποτα άλλο παρά το μεγαλείο για το μέλλον του, ενώ ο Φίλιππος δεν ήταν ακόμα σίγουρος ότι δεν είχε ευχαριστήσει αρκετά τον Θεό για αυτήν την τεράστια χαρά. Σε μια επιστολή προς τη φίλη του, Αδελφή Μαρία δε Αγρέδα, έγραψε ότι «το νεογέννητο μωρό τα πάει καλά», αλλά έκανε επίσης αναφορά στην πικρή ανάμνηση του θανάτου του μεγαλύτερου γιου του.[6] Στις 6 Δεκεμβρίου 1657, ο Φίλιππος πήγε στους διακοσμημένους δρόμους της Μαδρίτης, όπου οι προετοιμασίες για το βάπτισμα του Πρίγκηπα ήταν σχεδόν έτοιμες: χοροί, μάσκες και μουσική χαιρέτησαν τον Βασιλιά.[7]

Η βάπτιση πραγματοποιήθηκε ακριβώς μία εβδομάδα αργότερα στις 13 Δεκεμβρίου, από τον Αρχιεπίσκοπο του Τολέδο. Το Άγιο Νερό μεταφέρθηκε από τον Ιορδάνη ποταμό από μερικούς μοναχούς που πρόσφατα είχαν επιστρέψει από την Ιορδανία. Ο ίδιος ο Μπαρριονουέβο έγραψε ότι «ο Πρίγκηπας φώναξε με λαχτάρα όταν βαφτίστηκε και, γοητευμένος από τη δυνατή, συντονισμένη φωνή, ο Βασιλιάς, φώναξε, «Αχ! Αυτό ακούγεται ωραίο. Το σπίτι μυρίζει αρρενωπά τώρα».[8] Το βάπτισμα κόστισε 600.000 δουκάτα.[9]

Κληρονόμος του θρόνου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η γέννηση του Φιλίππου Πρόσπερου χαιρετίστηκε με μεγάλη χαρά όχι μόνο λόγω του φύλου του παιδιού, αλλά και επειδή τερμάτισε διάφορες δυναμικές διαμάχες που θα γίνονταν μετά τους γάμους των θυγατέρων του (καθώς ο Φίλιππος δεν είχε γιο, οι σύζυγοι των θυγατέρων του πιθανότατα θα πολεμούσαν για το ποιος θα μπορούσε να ανέβει στο ισπανικό θρόνο). Έτσι το 1658, ο Φίλιππος Πρόσπερος ονομάστηκε κληρονόμος του πατέρα του και πρίγκηπας των Αστουριών. Παρ' λα αυτά, δεν είχε καλή υγεία και συνεχώς έπρεπε να φέρει ένα φυλαχτό μαζί του, κάτι που απεικονίζεται στη ζωγραφική του Βελάθκεθ.[10]

Μέχρι το 1659, οι πρωθυπουργοί της Γαλλίας και της Ισπανίας διαπραγματεύονταν τον τερματισμό των εχθροπραξιών των χωρών τους για δύο χρόνια. Τώρα που η Ισπανία είχε έναν άρρενα κληρονόμο, θα μπορούσε να συμφωνηθεί να εδραιωθεί η ειρήνη, παντρεύοντας το μεγαλύτερο παιδί του Βασιλιά, Μαρία Θηρεσία, με τον εξάδελφό της, Λουδοβίκο ΙΔ΄ της Γαλλίας. Το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων ήταν η Συνθήκη των Πυρηναίων, η οποία καθιέρωσε τη Γαλλία ως νέα κυρίαρχη δύναμη στην Ευρώπη.

Απεικόνιση στη ζωγραφική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πρώτο πορτραίτο του πρίγκιπα ζωγραφίστηκε από τον Βελάθκεθ το 1659, τη χρονιά που ο Φίλιππος αισθάνθηκε ότι μπορούσε με ασφάλεια να συμφωνήσει με τους όρους της συνθήκης με τη Γαλλία. Αυτό το πορτραίτο και ένα της ινφάντας Μαργαρίτας Θηρεσίας φτιάχτηκαν εκείνο το έτος για τον αυτοκράτορα Λεοπόλδο Α΄, τον αδερφό της μητέρας τους και τον μελλοντικό σύζυγο της Μαργαρίτας. Στον πίνακα ο πρίγκιπας φαίνεται να είναι περίπου τριών ετών. Στέκεται μπροστά σε ένα πλούσιο μαύρο φόντο, το μαύρο του οποίου επαναλαμβάνεται στα μάτια του. Στην ειλικρινή απεικόνιση του Βελάθκεθ, τα μάτια του μωρού έχουν μια ελαφριά γκρι-μπλε-καφέ απόχρωση γύρω τους. Το φωτεινό πρόσωπο και τα χέρια του και η λευκή μάσκα του από μουσελίνα τονίζονται από το ζεστό κόκκινο της εσθήτας του και υπάρχει μια φωτεινότητα στα απαλά, σκοτεινά χρώματα του φόντου. Αλλά ο πίνακας αναγνωρίζει άμεσα την επισφαλή υγεία του μικρού αγοριού: από χορδές που διασχίζουν το στήθος και τη μέση του κρέμονται μεταλλικά κουδούνια και τουλάχιστον δύο προστατευτικά τυχερά φυλακτά.[10] Αντίθετα, σχεδόν τριάντα χρόνια νωρίτερα, ο Βελάθκεθ ζωγράφισε έναν δυνατό Βαλτάσαρ Κάρολο σε ηλικία δύο ή τριών ετών με σπαθί και καπέλο.

Ο Φίλιππος Πρόσπερος ήταν άρρωστος για αρκετό καιρό πριν από το θάνατο του Νοεμβρίου 1661. Έπασχε από επιληψία και αρρώσταινε συχνά, πιθανότατα λόγω του ότι είχε πολύ ελαττωματικό ανοσοποιητικό σύστημα από γενιές ενδογαμίας. Ο Βασιλιάς έφερε ακόμη και τα λείψανα του Αγίου Διέγου στο παλάτι με την ελπίδα να θεραπεύσει τον κληρονόμο του.[11] Την 1η Νοεμβρίου 1661, πέθανε σε ηλικία 3 ετών μετά από σοβαρή επιληπτική κρίση στο Αλκάθαρ και τάφηκε στο Εσκοριάλ. Πέντε ημέρες αργότερα, γεννήθηκε ο μικρότερος γιος και το τελευταίο παιδί του Φίλιππο, ο μελλοντικός Κάρολος Β΄ της Ισπανίας. Ο Φίλιππος θεώρησε τον εαυτό του έμμεσα υπεύθυνο για το θάνατο του γιου του, κάτι που είναι ξεκάθαρο σε μια επιστολή που έγραψε στην αδελφή Μαρία για τον θάνατο του Φίλιππου Πρόσπερου:[12]

Η μακρά αρρώστια του γιου μου και η συνεχής παρουσία μου στο κομοδίνο του με εμπόδισαν να απαντήσω στην επιστολή σας, ούτε η θλίψη μου με επέτρεψε να το κάνω, μέχρι σήμερα. Σας ομολογώ, Αδελφή Μαρία, ότι η θλίψη μου είναι μεγάλη, όπως είναι φυσικό μετά την απώλεια ενός κοσμήματος όπως εκείνος. Αλλά στη μέση της θλίψης μου, προσπάθησα να το προσφέρω στον Θεό, και να υποταχθώ στη θεϊκή Του θέληση. Πιστεύοντας με μεγαλύτερη ειλικρίνεια ότι θα αλλάξει όλα τα πράγματα για το καλύτερο, που είναι το πιο σημαντικό πράγμα. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι αυτό που με θλίβει ακόμη περισσότερο από την απώλεια μου είναι ότι βλέπω ξεκάθαρα ότι έχω εξοργίσει τον Θεό και ότι αυτές οι τιμωρίες αποστέλλονται ως αντίποινα για τις αμαρτίες μου.

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 139914161. Ανακτήθηκε στις 12  Αυγούστου 2015.
  2. Ανακτήθηκε στις 22  Μαρτίου 2020.
  3. Hume 1907, p. 455.
  4. Brown & Enggass 1970, p. 194.
  5. 5,0 5,1 Hume 1907, p. 456.
  6. 6,0 6,1 Hume 1907, p. 457.
  7. Hume 1907, p. 458.
  8. Hume 1907, p. 461.
  9. Stradling 2002, p. 295.
  10. 10,0 10,1 CAROLVS II, HISPANIARVM ET INDIARVM REX (January 7, 2010). "Family of the King: Prince Philip Prospero". Reign of Charles II. reinadodecarlosii.blogspot.com. Retrieved May 5, 2012.
  11. Haliczer 2002, p. 306.
  12. Hume 1907, p. 491.