Συμφωνία ζωνών δράσης (1917)
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η Συμφωνία ζωνών δράσης ήταν μυστική αγγλογαλλική συμφωνία που συνομολογήθηκε στο Παρίσι τον Δεκέμβριο του 1917 στη διάρκεια του Α' Π.Π. η οποία απέβλεπε τόσο κατά τον πόλεμο όσο κυρίως για μετά αυτόν στη διασφάλιση των γεωγραφικών συμφερόντων τους στη Βαλκανική, ανατολική Μεσόγειο και Μέση Ανατολή [1][2][3].
Ιστορικό
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από την αρχή της έκρηξης του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, οι συμμαχικές δυνάμεις της Αντάντ μεταξύ των άλλων είχαν συμφωνήσει και τις ζώνες δράσης - επιρροής, εκάστης, καλύπτοντας ιδιαίτερους στόχους και συμφέροντα (Συμφωνία Σάικς - Πικώ (1916)). Στη διάρκεια όμως του πολέμου συνέβη η Οκτωβριανή Επανάσταση η οποία κυριολεκτικά κατέστησε επιβεβλημένη την αναθεώρηση και τον επαναπροσδιορισμό των ζωνών δράσης των Μεγάλων Δυνάμεων συμμάχων της Αντάντ αφού πλέον η Ρωσία από σύμμαχος χώρα είχε καταστεί σχεδόν εχθρική, (ιδιαίτερα για τη Γαλλία).
Κατόπιν αυτής της εξέλιξης στις 10 Δεκεμβρίου/23 Δεκεμβρίου (ν. ημ.) του 1917 εκπρόσωποι της Αγγλίας και Γαλλίας συνήλθαν στο Παρίσι όπου και επαναπροσδιόρισαν τις ζώνες δράσης στο νοτιοανατολικό μέτωπο και Μέση Ανατολή διαμοιράζοντας ουσιαστικά τη ζώνη δράσης που προβλεπόταν από προηγούμενα για την τσαρική Ρωσία.
- Καθίσταται αντιληπτό ότι στη συμφωνία αυτή δεν περιλαμβάνονται χώρες ή εδάφη που είχαν ήδη περιέλθει δια των όπλων στις Μεγάλες Δυνάμεις, όπως π.χ. Β. Αφρικής.
Ζώνες δράσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι ζώνες δράσης που συνομολογήθηκαν για κάθε μία των Μεγάλων Δυνάμεων περιελάμβαναν αντίστοιχα τις ακόλουθες περιοχές[1]:
Βαλκανική
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Βρετανική ή Αγγλική ζώνη δράσης: ΝΑ. μέτωπο Βαλκανικής, Αιγαίο, δυτικές και νότιες ακτές Μικράς Ασίας (κατά Οθωμανικής Αυτοκρατορίας) καθώς και τις περιοχές Κοζάκων, Καυκασίων, Γεωργιανών, Αρμενίων και Κούρδων, (σύμφωνα με άρθρο 3)
- Γαλλική ζώνη δράσης: ΒΑ. μέτωπο Βαλκανικής και Μαύρη θάλασσα (κατά Γερμανών και εχθρικά διακειμένων Ρώσων) και Σόφια
- Ιταλική ζώνη δράσης: Τα βιλαέτια (Σαντζάκια) Αϊδίνιο, Ικόνιο και Άδανα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας
- Η Κωνσταντινούπολη, και τα Στενά που ανήκαν προηγουμένως στη Ρωσική ζώνη περιλήφθηκαν από κοινού στην αγγλική και γαλλική ζώνη, ενώ ομοίως οι περιοχές Κοζάκων, Καυκασίων, Γεωργιανών, Αρμενίων και Κούρδων, σύμφωνα με το άρθρο 3 περιήλθαν στη βρετανική ζώνη, η δε Σόφια στη γαλλική ζώνη.
Μέση Ανατολή
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Βρετανική ζώνη: η Αίγυπτος, η Διώρυγα Σουέζ, η Χετζάζη και η Μεσοποταμία μέχρι του Περσικού κόλπου
- Γαλλική ζώνη: Παλαιστίνη, και βόρεια εδάφη, αργότερα Λίβανος και Συρία.
Παρατηρήσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Συνέχεια αυτής της συμφωνίας και αμέσως μετά τη συνομολόγηση της συνθήκης του Μούδρου όπου και ανοίχθηκαν τα Δαρδανέλια και διήλθε ο συμμαχικός στόλος, το διασυμμαχικό συμβούλιο της Αντάντ στο Παρίσι συνήλθε τον Νοέμβριο (1918), εξετάζοντας τα θέματα του ανατολικού μετώπου όπως αυτά είχαν διαμορφωθεί. Έτσι στις 10 Δεκεμβρίου (1918) συνομολογήθηκε νέα συμφωνία ζωνών δράσης, ειδικότερα για τη Ρωσία, με την οποία και αποφασίσθηκε η αγγλογαλλική Εκστρατεία της Κριμαίας[4]. Σ' αυτήν τελικά συμμετείχε και η Ελλάδα με δύο μεραρχίες (αντί τριών αρχικά), που διατέθηκαν εθελοντικά από τον τότε πρωθυπουργό της Ελλάδας Ε. Βενιζέλο αποκομίζοντας εξ αυτού προφορικές μόνο διαβεβαιώσεις περί μελλοντικής εδαφικής επέκτασης και υποστήριξης των ελληνικών θέσεων στην Ιωνία, χωρίς όμως καμία δεσμευτική πράξη.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ΑΣ/ΔΙΣ "Η Εκστρατεία εις την Μικράν Ασίαν 1919-1922" Αθήναι 1957 τομ. 1ος, σελ.27
- Κ. Σακελλαρόπουλος: "Η σκιά της Δύσεως" Αθήναι 1960, σελ.55
- Χαραλ. Νικολάου: "Διεθνείς συνθήκες και συμβάσεις" Εκδόσεις Φλώρος, Αθήνα 1996, σελ.252.
- Ν. Δ. Νικολαΐδης: "Ο ναύαρχος Γεώργιος Κακουλίδης" χ.χ. Αθήνα