Λούκιος Άκκιος
| Λούκιος Άκκιος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 170 π.Χ.[1][2][3] Πέζαρο[3] |
| Θάνατος | 84 π.Χ. (περίπου)[1] ή 85 π.Χ.[3] Ρώμη |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αρχαία Ρώμη[3] |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Μητρική γλώσσα | λατινική γλώσσα[3] |
| Ομιλούμενες γλώσσες | λατινική γλώσσα[2][3][4] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής[3] θεατρικός συγγραφέας[3] συγγραφέας[5] |
| Αξιοσημείωτο έργο | Achilles Prometheus Phoenissae Troades Hecuba Alcestis Atreus Andromeda Medea Armorum iudicium Antigona Astyanax Philocteta |
Ο Λούκιος Άκκιος ή Άττιος (Lucius Accius ή Attius, 170 – περ. 86 π.Χ.)[6] ήταν Ρωμαίος τραγικός ποιητής και λόγιος. Ο πατέρας του ήταν απελεύθερος (δηλαδή πρώην δούλος στον οποίο χαρίστηκε η ελευθερία). Ο Λούκιος Άκκιος γεννήθηκε στο Πισαύρο, το σημερινό Πέζαρο, το 170 π.Χ., ενώ το έτος θανάτου του είναι άγνωστο, πρέπει όμως να είχε φθάσει σε μεγάλη ηλικία, καθώς ο Κικέρων[7] (που ήταν 64 χρόνια νεότερός του) γράφει ότι είχε συζητήσει φιλολογικά θέματα μαζί του.[8]
Το έργο του
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Άκκιος ήταν πολυγραφότατος και είχε μεγάλη φήμη και κύρος[9], θεωρούμενος ως ο καλύτερος από τους σύγχρονούς του τραγικούς ποιητές. Οι τίτλοι και αρκετοί στίχοι (περί τους 700) περίπου 50 έργων του έχουν διασωθεί.[8] Κρίνοντας από αυτούς, οι φιλόλογοι έχουν φθάσει στο συμπέρασμα ότι τα περισσότερα, αν όχι όλα, από τα έργα του ήταν τραγωδίες, αν και ο Πλίνιος ο Νεότερος τον κατατάσσει στους ερωτικούς ποιητές.[6][10]
Τα περισσότερα εκ των έργων του Ακκίου ήταν μιμήσεις ή ακόμα και ελεύθερες μεταφράσεις ελληνικών έργων[8], ιδιαίτερα του Αισχύλου. Το παλαιότερο από αυτά ήταν μάλλον ο Ατρεύς, που ανέβηκε στη σκηνή το 140 π.Χ., αλλά χάθηκε.[11] Συνέγραψε επίσης και λίγα έργα με ρωμαϊκά θέματα, ένα από τα οποία, μία εξέταση της τυραννίας του Λούκιου Ταρκυνίου του Υπερήφανου και της εξώσεώς του από τον Λούκιο Ιούνιο Βρούτο, είχε τον τίτλο Βρούτος και γράφτηκε πιθανώς προς τιμή του προστάτη του, Δεκίμου Βρούτου.[6][12] Τα αγαπημένα του θέματα ήταν οι μύθοι του Τρωικού Πολέμου και του οίκου του Πέλοπα.[8] Τα σωζόμενα αποσπάσματα (το σημαντικότερο από τα οποία διασώθηκε σε κείμενο του Κικέρωνα) φαίνεται να δικαιολογούν τον θαυμασμό με τον οποίο μιλούσαν για τον Άκκιο οι αρχαίοι συγγραφείς. Τον επαινούν ιδίως για τη δύναμη της γλώσσας του, καθώς και για τη λεπτότητα των σκέψεών του.[13][14] Αν και το πομπώδες και βερμπαλιστικό ύφος του γινόταν κάποτε αντικείμενο ειρωνείας από κάποιους συναδέλφους του[15], ο Άκκιος και το έργο του συνέχισαν να αναφέρονται από άλλους συγγραφείς πολύ μετά τον θάνατό του.[6]
Ο Άκκιος συνέγραψε και άλλα είδη λογοτεχνίας: Το Libri Didascalicon είναι μία έμμετρη πραγματεία για την ιστορία της ελληνικής και ρωμαϊκής ποιήσεως, ιδίως της δραματικής. Σώζονται μόνο οι τίτλοι των Libri Pragmaticon, Parerga και Praxidica, ενώ έγραψε και «Χρονικά» (Annales) σε εξάμετρο στίχο[8], που περιέχουν την ιστορία της Ρώμης, έργο ανάλογο με το προγενέστερο αντίστοιχο του Εννίου.
Ως λόγιος γραμματικός
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Άκκιος επεχείρησε να εισαγάγει καινοτομίες στην ορθογραφία και τη γραμματική της λατινικής, οι περισσότερες από τις οποίες αποσκοπούσαν στην προσέγγιση της γραπτής γλώσσας στην πραγματική προφορά της. Λίγες από αυτές επεκράτησαν[6], μολονότι η προτίμησή του να μη δίνονται λατινικές καταλήξεις στα ελληνικά ονόματα είχε αρκετούς υποστηρικτές, ιδίως τον Βάρρωνα, ο οποίος αφιέρωσε το έργο του De antiquitate litterarum στον Άκκιο.[16]
Μία σύμβαση γραφής των μακρών φωνηέντων με διπλό γράμμα (π.χ. aa για το μακρό ā) συνδέεται επίσης με τον Άκκιο και βρίσκεται σε κείμενα της εποχής του.[17]
Πολιτική και χαρακτήρας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Άκκιος υπήρξε πολιτικά συντηρητικός και γενικώς με αξιοσημείωτη αξιοπρέπεια και επιφύλαξη. Ωστόσο πίστευε ότι κάποιος με λογοτεχνικό ταλέντο, όπως αυτός, θα έπρεπε να τυγχάνει μεγαλύτερου σεβασμού από κάποιον που απλώς γεννήθηκε σε οικογένεια ευγενών.[6] Μερικοί συγγραφείς εξέφρασαν τον σαρκασμό τους για τα υπερφυσικού μεγέθους αγάλματα του εαυτού του που είχε εγκαταστήσει στον ναό των Μουσών.[18]
Ένα απόσπασμα από τον Ατρέα του Ακκίου περιέχει τον στίχο «oderint dum metuant» (= «αφήστε τους να μισούν, εφόσον φοβούνται»), που αργότερα έγινε διαβόητη φράση του Καλιγούλα.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Ινστιτούτο της Ιταλικής Εγκυκλοπαίδειας: «Enciclopedia on line» (Ιταλικά) lucio-accio. Ανακτήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 2015.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 118855676. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2015.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Paul de Roux: «Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays» (Γαλλικά) Éditions Robert Laffont. 1994. σελ. 9. ISBN-13 978-2-221-06888-5. ISBN-10 2-221-06888-2.
- ↑ CONOR.SI. 325472099.
- ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 Jocelyn, H.D. (1996). «Accius, Lucius». Στο: Hornblower, Simon. Κλασικό λεξικό της Οξφόρδης. 1. Οξφόρδη: Oxford University Press. σελ. 3.
- ↑ Κικέρωνος Brutus, 72-73
- ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 Μία ή περισσότερες προτάσεις από το προηγούμενο κείμενο ενσωματώνει κείμενο από έκδοση που είναι πλέον κοινό κτήμα: Chisholm, Hugh, επιμ.. (1911) «Accius, Lucius» Εγκυκλοπαίδεια Μπριτάννικα 1 (11η έκδοση) Cambridge University Press, σελ. 114
- ↑ Ορατίου Επιστολαί (ii.i, 56), Κικέρωνος Pro Plancio (24)
- ↑ Πλινίου του Νεοτέρου Επιστολαί, 5.6
- ↑ Κικέρωνος Brutus, 229
- ↑ Κικέρωνος De Legibus, ii.21, Pro Archia Poeta, 11
- ↑ Κικέρωνος Pro Plancio 24, Pro Sestio 56 κ.ε.. Ορατίου Επωδαί, ii.1.56. Κοϊντιλιανός x.1. § 97. Αύλος Γέλλιος xiii. 2
- ↑ Smith, William (1867). «Accius, Lucius». Λεξικό της ελληνικής και ρωμαϊκής βιογραφίας και μυθολογίας. 1, σσ. 6. http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/0015.html. Ανακτήθηκε στις 2007-08-18. Αρχειοθετήθηκε 2007-04-05 στο Wayback Machine. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Απριλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 15 Ιουλίου 2018.
- ↑ Πορφυρίου Hor. Serm., 1.10.53
- ↑ Βάρρωνος De lingua Latina, 10.70
- ↑ Allen, W. Sidney (1978). Vox Latina: a Guide to the Pronunciation of Classical Latin (στα Αγγλικά) (2η έκδοση). Cambridge University Press. σελίδες 64. ISBN 0521379369.
- ↑ Πλινίου Πρεσβ. Naturalis Historia, 34.19
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- G. Manuwald: Accius und seine Zeit, Würzburg 2002
- B. Baldarelli: Accius und die vortrojanische Pelopidensage, Paderborn 2004
- Smith, William (επιμ.): το λήμμα «Accius, Lucius» στο Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, 1870
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κείμενά του στη λατινική Βικιθήκη