Λίρα
Η Λίρα είναι το όνομα πολλών νομισματικών μονάδων. Είναι το τρέχον νόμισμα της Τουρκίας και επίσης η τοπική ονομασία των νομισμάτων του Λιβάνου και αυτών της Συρίας. Είναι το πρώην νόμισμα της Ιταλίας, της Μάλτας, του Αγίου Μαρίνου και της Πόλης του Βατικανού, τα οποία αντικαταστάθηκαν με το ευρώ το 2002 (εκτός από τη Μάλτα που το αντικατέστησε το 2008), και του Ισραήλ, που το αντικατέστησε με το παλαιό σέκελ το 1980. Ο όρος προέρχεται από την αξία μίας λίβρας τρόυ (Λατινικά libra) ασημιού υψηλής καθαρότητας. Η λίβρα ήταν η βάση του νομισματικού συστήματος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Όταν η Δυτική Ευρώπη άρχισε ένα νομισματικό σύστημα, κατά τη διάρκεια της Καρολίγειας Αυτοκρατορίας, υιοθέτησε το αρχαίο Ρωμαϊκό σύστημα, το λεγόμενο £ s d (Librae, solidi, denarii).
.jpg)
Αυτό το σύστημα διατηρήθηκε κατά τον Μεσαίωνα και τη Σύγχρονη Εποχή ιδιαίτερα στην Αγγλία, τη Γαλλία και την Ιταλία. Σε καθεμία από αυτές τις χώρες η λίβρα μεταφράστηκε στην τοπική γλώσσα: libra pound sterling στην Αγγλία, livra στη Γαλλία, lira στην Ιταλία. Η λίρα Βενετίας ήταν ένα από τα νομίσματα που χρησιμοποιούντο στην Ιταλική χερσόνησο, και λόγω της οικονομικής ισχύος της Βενετικής Δημοκρατίας, ένα δημοφιλές νόμισμα στο εμπόριο της Ανατολικής Μεσογείου.
Κατά τον 19ο αι. η Αίγυπτος και η Οθωμανική Αυτοκρατορία υιοθέτησαν τη λίρα ως εθνικό τους νόμισμα, που ισοδυναμεί με 100 πιάστρα ή κουρούς (γρόσια). Όταν η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατέρρευσε τα έτη 1918-1922, πολλά από τα κράτη που τη διαδέχθηκαν, διατήρησαν τη λίρα ως εθνικό τους νόμισμα: Αίγυπτος, Λίβανος, Συρία, Κύπρος. Σε ορισμένες χώρες όπως η Κύπρος, που ανήκαν τόσο στην Οθωμανική, όσο και στη Βρετανική Αυτοκρατορία, οι λέξεις λίρα και pound χρησιμοποιούνται εναλλακτικά.
Το έμβλημα της λίρας
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για την τουρκική λίρα χρησιμοποιείται το σύμβολο ₺. Η λίρα Λιβάνου (επίσης γνωστή ως λίρα) χρησιμοποιεί το ل.ل.. Η λίρα Συρίας (λίρα, στα αραβικά) χρησιμοποιεί το £S.
Το κύριο σύμβολο για τη λίρα Ιταλίας ήταν το L. αλλά τα σύμβολα ₤ (με δύο οριζόντιες γραμμές) και το πρόθεμα "Lit". ήταν κοινά.
Το σύστημα Unicode έχει το U+20A4 ₤ LIRA SIGN για την Ιταλική λίρα. Το U+00Α3 £ POUND SIGN (με μία οριζόντια γραμμή) είναι για τη λίρα στερλίνα Αγγλίας.
Άλλες χρήσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Εταιρεία Carl Lindström και η θυγατρική της Parlophone Records χρησιμοποίησαν το σύμβολο ₤ μέσα σε κύκλο ως εμπορικό σήμα, αλλά είναι ένα στυλιζαρισμένο μαύρο γράμμα L (, για το Lindström) και όχι σύμβολο νομίσματος.
Τρέχουσες χρήσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Τουρκία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η λίρα Τουρκίας εισήχθη το 1844 κατά τη διάρκεια της Οθωμανικής εξουσίας. Η λίρα είναι τώρα το νόμισμα της Τουρκίας, της Κατεχόμενης Βόρειας Κύπρου και χρησιμοποιείται στην Κατεχόμενη από τους Τούρκους Βόρεια Συρία.
Λίβανος και Συρία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η λίρα Λιβάνου και η λίρα Συρίας ονομάζονται και οι δύο "λίρες" (ليرة) στα αραβικά, την εθνική γλώσσα του Λιβάνου και της Συρίας.
Πρώην νομίσματα που ονομάζοντο λίρες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- λίρα Κύπρου, 1879–2007
- λίβρα Γαλλίας 781–1794
- λίρα Ισραήλ (γνωστή ως לירה «λίρα» στα εβραϊκά) 1948–1980
- λίρα Ιταλίας 1861–2002
- λίρα Ιταλικής Ανατολικής Αφρικής 1938–1941
- λίρα Ιταλικής Σομαλιλάνδης 1925–1926
- λίρα Λούκκας, μέχρι το 1800 και το 1826–1847
- λίρα Μάλτας 1825–2007
- λίρα Νάπολης 1812–1813
- λίρα Οθωμανική 1844–1923
- λίρα Παπική 1866–1870
- λίρα Πάρμας πριν από το 1802 και το 1815–1859
- λίρα Αγίου Μαρίνου 1860-2002
- λίρα Σαρδηνίας 1816–1861
- λίρα Τριπολίτιδας 1943–1951
- λίρα Τοσκάνης, μέχρι το 1807 και το 1814–1826
- λίρα Βατικανού 1929–2002
- λίρα Βενετίας 1472–1807
- λίβρα (νόμισμα), μεταφρασμένο ως "λίρα" σε ορισμένες γλώσσες
Περαιτέρω ανάγνωση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Carlo M. Cipolla, Le avventure della lira, Μπολόνια, Il Mulino, 1975.
- Stefano Poddi, «La lunga storia della lira», stralcio, Fondazioni, n. 2 Marzo-Aprile, 2008. Ρομά.
- Stefano Poddi, «La lunga storia della lira», articolo completo, Difesa e Lavoro, settembre 2008.