Μετάβαση στο περιεχόμενο

Εντουάρ Στεφάν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Εντουάρ Στεφάν
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Édouard Stephan (Γαλλικά)
Γέννηση31  Αυγούστου 1837[1][2]
Νιόρ
Θάνατος31  Δεκεμβρίου 1923
Μασσαλία
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά[3]
ΣπουδέςÉcole Normale Supérieure
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητααστρονόμος
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαδιευθυντής (1866–1907, Marseille Observatory)
President of the Académie de Marseille (1881)
director of the Académie de Marseille (1895)
ΒραβεύσειςΙππότης της Λεγεώνας της Τιμής

Ο Εντουάρ Ζαν-Μαρί Στεφάν (γαλλικά: Édouard Jean-Marie Stephan‎‎, 31 Αυγούστου 183731 Δεκεμβρίου 1923) ήταν Γάλλος αστρονόμος.

Ο Στεφάν γεννήθηκε στο Σαιν Πεζέν και σπούδασε στην Ecole Normale Superieur, από την οποία απεφοίτησε με τον καλύτερο βαθμό στην τάξη του, το 1862.[4]

Διετέλεσε διευθυντής του Αστεροσκοπείου της Μασσαλίας από το 1864 μέχρι το 1907 (έως το 1872 ήταν υφιστάμενος του Ουρμπέν Λεβεριέ)[5]. Κατά τα πρώτα χρόνια της εκεί σταδιοδρομίας του είχε περιορισμένες ευκαιρίες για να πραγματοποιήσει αστρονομικές παρατηρήσεις, επειδή ήταν απασχολημένος με τη βελτίωση του αστεροσκοπείου[4]. Ωστόσο, το 1866 ανεκάλυψε δύο αστεροειδείς, τον 89 Ιουλία και τον 91 Αίγινα[4]. Το 1867 χρησιμοποίησε το νέο τηλεσκόπιο για να παρατηρήσει μία διάβαση του Ερμή[4].

Μεταξύ του 1870 και του 1875 ο Στεφάν μελέτησε συστηματικά τα νεφελώματα, καταγράφοντας τις ακριβείς τους θέσεις και ανακαλύπτοντας πολλά άγνωστα μέχρι τότε[4]. Σκοπός του ήταν να καταστήσει δυνατή την ακριβή μέτρηση της ιδίας κινήσεως των αστέρων κατασκευάζοντας ένα σύστημα αναφοράς σταθερών αντικειμένων[4].

Το 1873 ο Στεφάν υπήρξε ο πρώτος που επεχείρησε να μετρήσει τη γωνιακή διάμετρο ενός αστέρα με τη χρήση της συμβολομετρίας, μετατρέποντας το τηλεσκόπιο των 80 cm στο Αστεροσκοπείο της Μασσαλίας σε συμβολόμετρο[6] με την κάλυψη του οργάνου με μία μάσκα που έφερε δύο κάθετες σχισμές[7]. Ο αστέρας που επέλεξε για το πείραμα αυτό ήταν ο Σείριος[8]. Παρότι τότε δεν κατόρθωσε να παρατηρήσει δίσκους αστέρων[7], μέχρι το 1874 είχε τουλάχιστον θέσει ένα άνω όριο στις αστρικές γωνιακές διαμέτρους: 0,158" (η γωνιακή διάμετρος του Σειρίου είναι 0,0059 δευτερόλεπτο της μοίρας, αλλά του α Κενταύρου είναι 0,0145 και του Μπετελγκέζ 0,05).[9].

Στην εξωγαλαξιακή αστρονομία, ο Στεφάν ανεκάλυψε μεταξύ άλλων τον γαλαξία NGC 6027 το 1882 με το κατοπτρικό τηλεσκόπιο των 80 cm[10]. Επίσης, το γνωστό στους ερασιτέχνες αστρονόμους ως «η Πεντάδα του Στεφάν» (Arp 319), μία ομάδα 5 γαλαξιών[11].

Το 1884 η Γαλλική Ακαδημία Επιστημών απένειμε στον Ε. Στεφάν το «Βραβείο Valz»[12]. Το όνομα του Στεφάν είναι ακόμα γνωστό από τον περιοδικό κομήτη 38P/Stephan-Oterma, παρότι ο πρώτος που τον είχε δει ήταν ο Ζερόμ Κοτζιά.

  1. 1,0 1,1 (Γαλλικά) Βάση δεδομένων Léonore. Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας. LH//2549/39. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 «Annuaire prosopographique : la France savante» 115363. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb13484449b. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Steinicke, Wolfgang (2008). Nebel und Sternhaufen: Geschichte ihrer Entdeckung, Beobachtung und Katalogisierung - von Herschel bis zu Dreyer's "New General Catalogue" (στα Γερμανικά). Αμβούργο. σελίδες 296–298. ISBN 978-3-8370-8350-7. 
  5. Hutchins, Roger (2008). British university observatories, 1772-1939. England: Ashgate Publishing Lmiited. σελ. 248. ISBN 978-0-7546-3250-4. 
  6. North, John David (2008). Cosmos: an illustrated history of astronomy and cosmology. University of Chicago Press. σελ. 590. ISBN 978-0-226-59440-8. 
  7. 7,0 7,1 Dorminey, Bruce (2002). Distant wanderers: the search for planets beyond the solar system. Νέα Υόρκη: Springer-Verlag. σελ. 123. ISBN 0-387-95074-5. 
  8. McLean, Ian S. (2008). Electronic imaging in astronomy: detectors and instrumentation. Springer. σελ. 67. ISBN 978-3-540-76582-0. 
  9. Richichi, Andrea· Delplancke, Francoise (2008). The power of optical/IR interferometry: recent scientific results and 2nd generation instrumentation. Springer. σελ. 9. ISBN 978-3-540-74253-1. 
  10. «Seyfert's Sextet at SEDS.org». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2007. 
  11. Plotner, Tammy (2009). The Night Sky Companion: A Yearly Guide to Sky-Watching 2009. Springer Science. σελ. 303. ISBN 978-0-387-79508-9. 
  12. «Prizes given by the French Academy». The American Naturalist (U. of Chicago Press) 18: 751. 1884. http://books.google.com/books?id=2KtLAAAAYAAJ&pg=PA751.