Εκλογές στο Μαυροβούνιο
Εκλογές στο Μαυροβούνιο διεξάγονται για Πρόεδρο και για Κοινοβούλιο. Ο Πρόεδρος εκλέγεται για πενταετή θητεία με άμεση και μυστική ψηφοφορία από το λαό. Η Βουλή του Μαυροβουνίου (Скупштина Републике Црне Горе, Skupština Republike Crne Gore) απαρτίζεται από 77 μέλη τα οποία εκλέγονται για τετραετή θητεία. Το σύστημα είναι πολυκομματικό. Κανένα κόμμα δεν έχει συχνά την ευκαιρία να σχηματίσει μόνο του κυβέρνηση, έτσι ενθαρρύνονται οι κυβερνήσεις συνασπισμού.
Προεδρικές εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόσφατες προεδρικές εκλογές (2023)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προηγούμενες προεδρικές εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]1990
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι πρώτες γενικές εκλογές διεξήχθησαν στο Μαυροβούνιο στις 9 Δεκεμβρίου 1990, με τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών να διεξάγεται αργότερα τον ίδιο μήνα.[1] Ο υποψήφιος του Συνδέσμου κομμουνιστών του Μαυροβουνίου Μομίρ Μπουλάτοβιτς κέρδισε τις εκλογές με ποσοστό 76,1% έναντι 21,3 για τον Λιούμπισα Στάνκοβιτς και το κόμμα του αναδείχθηκε πρώτο σε δύναμη στο Κοινοβούλιο, ερδίζοντας 83 επί συνόλου 125 εδρών.[1]
1992 και 1993
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις 20 Δεκεμβρίου 1992 διεξήχθησαν γενικές εκλογές, με τον δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών να διεξάγεται στις 10 Ιανουαρίου 1993. Οι εκλογές θεωρούνταν σαν δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του Μαυροβουνίου. Νικητής των εκλογών ήταν το Δημοκρατικό Κόμμα Σοσιαλιστών του Μαυροβουνίου, το οποίο υποστήριζε την ευρύτερη αυτονομία εντός της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γιουγκοσλαβίας. Πρόεδρος εξελέγη με ποσοστό 63,4% ο Μομίρ Μπουλάτοβιτς επικρατώντας του Μπράνκο Κόστιτς που πήρε 36,6%.[2]
1997
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις προεδρικές εκλογές που έγιναν στις 5 Οκτωβρίου και στις 19 Οκτωβρίου 1997 ο πρόεδρος Μομίρ Μπουλάτοβιτς ηττήθηκε. Ο Μπουλάτοβιτς ήταν υποστηρικτής του Γιουγκοσλάβου προέδρου Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς και κέρδισε τον πρώτο γύρο, όχι όμως και τον τελικό γύρο, στον οποίο επικράτησε ο Μίλο Τζουκάνοβιτς.[3] Ο ΟΑΣΕ ανακοίνωσε ότι οι εκλογές ήταν "γενικά δίκαιες".[4] Ωστόσο ο Μπουλάτοβιτς κατήγγειλε νοθεία και αρνήθηκε να αναγνωρίσει το αποτέλεσμα. Εν μέσω βίαιων επεισοδίων και διαμαρτυριών, ο Τζουκάνοβιτς ορκίστηκε πρόεδρος τον Ιανουάριο του 1998.[5] Στις εκλογές δεν έλαβαν μέρος αρκετά κόμματα της αντιπολίτευσης.
| Υποψήφιος | Πρώτος γύρος | Δεύτερος γύρος | ||
|---|---|---|---|---|
| Ψήφοι | % | Ψήφοι | % | |
| Μομίρ Μπουλάτοβιτς | 147.610 | 47,44 | 169.257 | 49,20 |
| Μίλο Τζουκάνοβιτς | 145.348 | 46,71 | 174.745 | 50,79 |
| Λοιποί | 13.534 | 4,35 | ||
| Σύνολο | 306.492 | 100 | 344.002 | 100 |
| Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή | 68 | 73 | ||
2002 και Φεβρουάριος 2003
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προεδρικές εκλογές έγιναν στις 22 Δεκεμβρίου 2002.[6] Παρότι ο Φίλιπ Βουγιάνοβιτς έλαβε το 86% των ψήφων, η συμμετοχή ήταν κάτω από το απαιτούμενο 50%, με αποτέλεσμα να ακυρωθούν οι εκλογές.[7]
Στις πρόωρες προεδρικές εκλογές που έγιναν στις 9 Φεβρουαρίου 2003, κέρδισε ο Φίλιπ Βουγιάνοβιτς με ποσοστό 85% των ψήφων. Ωστόσο, η χαμηλή συμμετοχή, που ήταν λιγότερη από το απαιτούμενο 50%, είχε ως αποτέλεσμα και αυτή η εκλογική αναμέτρηση να κηρυχθεί άκυρη. Αιτίες για την ισχνή συμμετοχή ήταν η μη συμμετοχή της αντιπολίτευσης στις εκλογές, η κακοκαιρία που έπληξε τη χώρα την ημέρα της εγγραφής στους εκλογικούς καταλόγους και η γενική δυσαρέσκεια των πολιτών για την πολιτική.[8]
2003
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι τρίτες προεδρικές εκλογές μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα έγιναν στις 11 Μαΐου 2003.[9] Ο κανόνας για το απαιτούμενο της συμμετοχής καταργήθηκε σε αυτές τις εκλογές, καθώς η χαμηλή συμμετοχή ήταν ο λόγος αποτυχίας των δύο προηγούμενων εκλογικών αναμετρήσεων το 2002 και το Φεβρουάριο του 2003. Νικητής αναδείχθηκε ο Φίλιπ Βουγιάνοβιτς με ποσοστό 64,2% των ψήφων. Ο ίδιος είχε κερδίσει και τις προηγούμενες εκλογές.
| Υποψήφιος | Κόμμα | Ψήφοι | % |
|---|---|---|---|
| Φίλιπ Βουγιάνοβιτς | DPS-SDP | 139.574 | 64,2 |
| Μίοντραγκ Ζίβκοβιτς | Φιλελεύθερη Συμμαχία του Μαυροβουνίου | 68.169 | 31,4 |
| Ντράγκαν Χαϊντούκοβιτς | Ανεξάρτητος | 9.501 | 4,4 |
| Άκυρα/λευκά | 4.508 | – | |
| Σύνολο | 221.752 | 100 | |
| Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή | 458.888 | 48,4 | |
| Πηγή: Nohlen & Stöver | |||
2008
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις προεδρικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 6 Απριλίου 2008 πρόεδρος της χώρας επανεξελέγη ο Φίλιπ Βουγιάνοβιτς, με ποσοστό πάνω από 50% των ψήφων.Ο νόμος για τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών ψηφίστηκε στις 27 Δεκεμβρίου 2007, απαιτώντας από τους υποψηφίους τη συλλογή υπογραφών από το 1,5% των εγγεγραμμένων στους εκλογικούς καταλόγους προκειμένου να κατέλθουν στις εκλογές ως υποψήφιοι.[10]
| Υποψήφιοι | Κόμμα | Ψήφοι | % |
|---|---|---|---|
| Φίλιπ Βουγιάνοβιτς (Филип Вујановић) | Δημοκρατικό Κόμμα Σοσιαλιστών του Μαυροβουνίου (Демократска партија социјалиста Црне Горе) | 171.118 | 51,89 |
| Αντρίγια Μάντιτς (Андрија Мандић) | Λίστα Σέρβων (Српска листа) | 64.473 | 19,55 |
| Νεμπόισα Μεντόγιεβιτς (Небојша Медојевић) | Κίνημα για Αλλαγές (Покрет за промјене) | 54.874 | 16,64 |
| Σρνταν Μίλιτς (Срђан Милић) | Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα του Μαυροβουνίου (Социјалистичка народна партија Црне Горе) | 39.316 | 11,92 |
| Έγκυρες ψήφοι | 329.781 | 98,6 | |
| Σύνολο | 336.900 (συμμετοχή 68,7%) | 100 |
2013
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις προεδρικές εκλογές στις 7 Απριλίου του 2013 Πρόεδρος της χώρας επανεξελέγη για τρίτη θητεία Φίλιπ Βουγιάνοβιτς, με ποσοστό 51,2% των ψήφων έναντι 48,8 για το Μίοντραγκ Λέκιτς.[11]
2018
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές στις 15 Απριλίου 2018 νικητής αναδείχθηκε από τον πρώτο γύρο με ποσοστό γύρω στο 54% των ψήφων ο πρώην πρωθυπουργός Μίλο Τζουκάνοβιτς.
Βουλευτικές εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πρόσφατες βουλευτικές εκλογές (2023)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προηγούμενες βουλευτικές εκλογές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]2006
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στις βουλευτικές εκλογές που διεξήχθησαν στις 10 Σεπτεμβρίου 2006 κέρδισε ο συνασπισμός του πρωθυπουργού Μίλο Τζουκάνοβιτς (Συνασπισμός για ένα Μαυροβούνιο στην Ευρώπη). Ήταν οι πρώτες βουλευτικές εκλογές μετά την ανεξαρτησία της χώρας και αναδείχθηκαν τα μέλη της Συντακτικής Συνέλευσης. Οι εγγεγραμμένοι στους καταλόγους ήταν 484.430 ψηφοφόροι.[12] Επί συνόλου 81 εδρών στο Κοινοβούλιο, οι 76 εξελέγησαν με αναλογική εκπροσώπηση σε μια πανεθνική εκλογική περιφέρεια και οι 5 εξελέγησαν σε ειδική εκλογική περιφέρεια για την αλβανική μειονότητα.[9]
| Λίστα | Ψήφοι | % | Έδρες | +/– | |
|---|---|---|---|---|---|
| Κύρια | Αλβανοί σε επαναληπτικές εκλογές | ||||
| Συνασπισμός για το Μαυροβούνιο στην Ευρώπη – Μίλο Τζουκάνοβιτς – Δημοκρατικό Κόμμα Σοσιαλιστών του Μαυροβουνίου (DPS)-Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SDP) (Коалиција за европску Црну Гору – Мило Ђукановић – ДПС-СДП) | 164.737 | 48,62 | 39 | +2 | +3 |
| Σερβική Λίστα– Αντρίγια Μάντιτς (Српска листа – Андрија Мандић) | 49.730 | 14,68 | 12 | — | +6 |
| Συνασπισμός SNP–NS–DSS: Σοσιαλιστικό Κόμμα του Λαού του Μαυροβουνίου, Λαϊκό Κόμμα και Δημοκρατικό Κόμμα των Σέρβων (СНП–НС–ДСС – коалиција: Социјалистичка народна партија Црне Горе, Народна странка и Демократска српска странка) | 47.683 | 14,07 | 11 | — | –13 |
| Κίνημα για Αλλαγές-Νεμπόισα Μεντόγεβιτς (Покрет за промјене – Небојша Медојевић) | 44.483 | 13,13 | 11 | — | +11 |
| Φιλελεύθεροι και Βοσνιακό Κόμμα – Σωστοί στο Παρελθόν, Δεξιά για το Μέλλον – Μίοντραγκ Ζίβκοβιτς ("Либерали и Бошњачка странка – Исправни у прошлости, прави за будућност" – Миодраг Мико Живковић) | 12.748 | 3,76 | 3 | — | +3 |
| Συνασπισμός Δημοκρατική Συμμαχία στο Μαυροβούνιο–Κόμμα για τη Δημοκρατική Ευημερία– Μεχμέτ Μπαρντί ("Коалиција: Демократски савез у Црној Гори–Партија демократског просперитета – Мехмед Бардхи") | 4.373 | 1,29 | 0 | +1 | ±0 |
| Δημοκρατική Ένωση των Αλβανών– Φερχάτ Ντινόσα (Демократска унија Албанаца - Ферхат Диноша) | 3.693 | 1,09 | 0 | +1 | ±0 |
| Λίστα Πολιτών (Грађанска листа) | 2.906 | 0,86 | 0 | — | –1 |
| Αλτερνατίβα Αλβανών ("Албанска алтернатива") | 2,656 | 0,78 | 0 | +1 | +1 |
| Σύνδεσμος Κομμουνιστών της Γιουγκοσλαβίας – Κομμουνιστές του Μαυροβουνίου (Савез комуниста Југославије – Комунисти Црне Горе) | 2.343 | 0,69 | — | — | — |
| Νέα Δημοκρατική Δύναμη – FORCA (Нова демократска снага - ФОРЦА) | 2.197 | 0,65 | — | — | — |
| Δημοκρατικό Κόμμα του Μαυροβουνίου– Το Μέρος που Χάνεις ("Демократска странка Црне Горе – Дио који недостаје") | 1.286 | 0,38 | — | — | — |
| Έγκυρες ψήφοι | 338.833 | 100 | 76 | +5 | +6 |
| Σύνολο (συμμετοχή 71,37%; -6,1%) | 345.730 | ||||
2009
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι επόμενες βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 29 Μαρτίου 2009. Ο σοσιαλιστικός συνασπισμός του Μίλο Τζουκάνοβιτς εξασφάλισε για τον τελευταίο και έκτη θητεία στην πρωθυπουργία του κράτους, καθώς κέρδισε την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο[13]. Ο συνασπισμός για ένα Μαυροβούνιο στην Ευρώπη κατέλαβε 47 επί συνόλου 81 εδρών στο κοινοβούλιο. Η συμμετοχή μεταξύ των 500.000 εγγεγραμμένων ψηφοφόρων ήταν γύρω στο 67 τοις εκατό.[14] Από πλευράς Αντιπολίτευσης, το Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα του Μαυροβουνίου κέρδισε 15 έδρες, η Νέα Σερβική Δημοκρατία κέρδισε 8 έδρες, το Κίνημα για τις Αλλαγές 5 έδρες και ο Εθνικός Συνασπισμός κατέλαβε 2 έδρες. Τα αλβανικά κόμματα της μειονότητας Forca, DUA - UDSH, Αλβανική λίστα και Αλβανικός συνασπισμός- Προοπτική κέρδισαν από μία έδρα το καθένα.[15]
Αποτελέσματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Λίστα | Ψήφοι | % | Έδρες | +/– | |
|---|---|---|---|---|---|
| Κύρια | Αλβανικά | ||||
| Συνασπισμός για ένα Μαυροβούνιο στην Ευρώπη – Μίλο Τζουκάνοβιτς (Еvrоpska Crnа Gorа – Мilо Đukаnоvić) | 168.290 | 51,94 | 47 | 1 | +5 |
| SNP – Σοσιαλιστικό Λαϊκό Κόμμα του Μαυροβουνίου – Σρνταν Μίλιτς (SNP – Sоciјаlističkа narodnа pаrtiја Crne Gоrе – Srđan Milić) | 54.545 | 16,83 | 16 | — | +8 |
| Νέα Σερβική Δημοκρατία – Αντρίγια Μάντιτς (Нова српска демократија – Андрија Мандић) | 29.885 | 9,22 | 8 | — | +8 |
| Κίνημα για Αλλαγές – Μπορούμε – Νεμπόισα Μεντόγιεβιτς (Pоkrеt za prоmјеnе – Моžеmо – Nеbојšа Меdојеvić) | 19.546 | 6,03 | 5 | — | –6 |
| Λαϊκός Συνασπισμός – Λαϊκό Κόμμα και Δημοκρατικό Σερβικό Κόμμα (Народњачка коалиција – Народна странка и Демократска српска странка) | 9.448 | 2,92 | 0 | — | –3 |
| Συνασπισμός του Φιλελεύθερου Κόμματος και του Δημοκρατικού Κέντρου – "Για ένα διαφορετικό Μαυροβούνιο" – Δρ Γκόραν Μπατρίτσεβιτς (Kоаliciја Libеrаlne partijе i Dеmоkrаtskоg cеntrа – „Zа drugаčiјu Crnu Goru“ – dr Gоrаn Bаtrićеvić) | 8.777 | 2,71 | 0 | — | –1 |
| Κόμμα Συνταξιούχων και Ατόμων με Αναπηρία στο Μαυροβούνιο (Странка пензионера и инвалида Црне Горе) | 7.691 | 2,37 | — | — | — |
| Δημοκρατική Ένωση Αλβανών UDSH – DUA Φερχάτ Ντινόσα (UDSH — DUA Ferhat Dinoša) | 4.747 | 1,46 | — | 1 | ±0 |
| Σερβική Εθνική Λίστα (Српска национална листа) | 4.291 | 1,32 | 0 | — | –2 |
| "Βόσνιοι και Μουσουλμάνοι, Μαζί σαν ένα" („Bošnjaci i Muslimani zajedno, jedno“) | 3.489 | 1,08 | — | — | — |
| Νέα Δημοκρατική Δύναμη – FORCA – Ναζίφ Κούνγκου (FORCA – Nazif Cungu) | 2.939 | 1,91 | — | 1 | +1 |
| Αλβανική Λίστα: Δημοκρατικός Σύνδεσμος του Μαυροβουνίου — Μεχμέρ Μπαρντί & Αλβανική Πρωτοβουλία — Γκιέργκι Καμάι (Albanska lista – Lista Shqiptare: Demokratski savez u Crnoj Gori – Lidhja Demokratike në Mal të Zi – Mehmet Bardhi & Albanska alternativa – Alternativa Shqiptare – Gjergj Camaj) | 2.898 | 0,89 | — | 1 | –1 |
| "Αλβανικός Συνασπισμός— Προοπτική" ("Albanska koalicija — Perspektiva" - "Koalicioni Shqiptar — Perspektiva") | 2.619 | 0,81 | — | 1 | +1 |
| Σερβικό Κόμμα Πατρίδας — Docent Δρ Αλεξάνταρ Σταμάτοβιτς — "Για τους πραγματικούς Σέρβους" (Отаџбинска српска странка – Доцент др Александар Стаматовић — „За истинске Србе“) | 2.446 | 0,75 | — | — | — |
| Μαυροβούνιοι Κομμουνιστές (Crnogorski komunisti) | 1.594 | 0,49 | — | — | — |
| Κόμμα της Δημοκρατικής Ευημερίας (Partija demokratskog prosperiteta — Partia e Prosperitetit Demokratik) | 805 | 0,25 | — | — | — |
| Έγκυρα ψηφοδέλτια | 323.990 | 100 | 76 | 5 | |
| Σύνολο (συμμετοχή 66,19% –5,18%) | 329.818 | ||||
2012
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Βουλευτικές εκλογές διεξήχθησαν στις 14 Οκτωβρίου 2012. Το αποτέλεσμα των εκλογών ήταν η νίκη για τον κυβερνώντα Συνασπισμό για το Μαυροβούνιο στην Ευρώπη, υπό το Μίλο Τζουκάνοβιτς, ο οποίος κέρδισε 39 επί συνόλου 81 εδρών.[16]
2016
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]2020
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δημοψηφίσματα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]1992
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το πρώτο δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία του Μαυροβουνίου διεξήχθη την 1η Μαρτίου 1992. Οι εγγεγραμμένοι ψηφοφόροι ήταν 421.549 πολίτες και το αποτέλεσμα ήταν θετικό με 95,96% στην πρόταση να παραμείνει το Μαυροβούνιο εντός της Γιουγκοσλαβίας.[17]
2006
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σε επόμενο δημοψήφισμα που έγινε στις 21 Μαΐου 2006 το 55,5% των πολιτών ενέκρινε την ανεξαρτησία από τη Γιουγκοσλαβία.[18] Λίγες ημέρες μετά, τα αποτελέσματα επιβεβαιώθηκαν επίσημα..[19][20] Ως αποτέλεσμα, το Κοινοβούλιο ανακήρυξε την ανεξαρτησία της χώρας στις 3 Ιουνίου.[21] Σε απάντηση στην ανακοίνωση, η Σερβία αυτοανακηρύχθηκε διάδοχο κράτος της Σερβίας και Μαυροβουνίου.[22] Η ΕΕ, οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ρωσία εξέφρασαν την επιθυμία τους να σεβαστούν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
| Επιλογή | Ψήφοι | % |
|---|---|---|
| Υπέρ | 230.711 | 55,5 |
| Κατά | 184.954 | 44,5 |
| Άκυρα/λευκά | 3.571 | – |
| Σύνολο | 419.236 | 100 |
| Εγγεγραμμένοι/συμμετοχή | 484.718 | 86,5 |
| Πηγή: Nohlen & Stöver | ||
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Montenegrin politics since the disintegration of Yugoslavia Αρχειοθετήθηκε 2010-07-03 στο Wayback Machine. Florian Bieber
- ↑ Montenegro. Presidential Election 1992 Electoral Geography
- ↑ Montenegro profile BBC News
- ↑ Central and South-Eastern Europe, p327
- ↑ Montenegro's new president sworn in CNN, 15-1-1998
- ↑ Republic of Montenegro Presidential Election of 2002-2003 Adam Carr
- ↑ Montenegro vote ruled invalid BBC News, 23-12-2003
- ↑ Montenegro poll fails BBC News, 9-2-2003
- ↑ 9,0 9,1 Nohlen, D & Stöver, P (2010) Elections in Europe: A data handbook, p1370 ISBN 978-3-8329-5609-7
- ↑ Montenegrin parliament approves law on presidential elections SE Times, 28-12-2007
- ↑ Μαυροβούνιο: Πρόεδρος για τρίτη θητεία ο Φίλιπ Βουγιάνοβιτς, To Βήμα 8-4-2013.
- ↑ Djukanovic's coalition claims absolute victory Podgorica Αρχειοθετήθηκε 2007-09-28 στο Wayback Machine. Makfax, 11-9-2006
- ↑ Earth Times Αρχειοθετήθηκε 2012-08-25 στο Wayback Machine., 29 Μαρτίου 2009.
- ↑ «Milo Djukanovic wins a sixth term with 50,8% of the vote». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2014.
- ↑ «Rezultati izbora - Crna Gora - 2009». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Μαρτίου 2009. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουλίου 2014.
- ↑ «Montenegro to hold October election as EU talks begin». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2015-09-24. https://web.archive.org/web/20150924165744/http://www.reuters.com/article/2012/07/31/us-montenegro-election-idUSBRE86U0P720120731. Ανακτήθηκε στις 2012-10-19.
- ↑ [Centre for Monitoring [νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος][νεκρός σύνδεσμος] Zvanični rezultati referenduma 1992. godine[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ Nohlen, D & Stöver, P (2010) Elections in Europe: A data handbook, p1372 ISBN 978-3-8329-5609-7
- ↑ Referendum Commission of Montenegro στη Wayback Machine του Internet Archive
- ↑ Electoral Commission official press release στη Wayback Machine του Internet Archive
- ↑ Montenegro declares independence BBC News, 4-6-2006
- ↑ Serbian Press Release Κυβέρνηση της Σερβίας